26.07.2021 - 17:58 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Kuzey Afrika ülkesi Tunus'ta Pazar günü öğleden sonra başlayan gösteriler gece yarısı bir hükümet darbesine dönüştü, askerlerin sokağa inmesiyle meclis kapatıldı.
Tunus'ta son günlerde ekonomik sıkıntılar ve Covid-19 pandemisiyle mücadelede başarısız olduğu gerekçesiyle, hükümetin istifası talebiyle protestolar düzenleniyordu.
Protestocular Pazar günü de başkentte polisle karşı karşıya geldi. Öfkeli göstericiler ayrıca birçok şehirde iktidardaki Nahda Partisi ve diğer partilerin bazı binalarına da saldırılar düzenledi.
Pazar günü Meclis binası yakınlarında toplananlar "Yönetim ve hükümet.. Bozuk sistem", "Hükümetin istifası ve meclisin feshedilmesine evet" yazılı pankartlar taşıdı.
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Başbakan Hişam Meşişi, Savunma Bakanı İbrahim el-Bertaci ve Adalet Bakanı Husna bin Süleyman'ın görevden alınması yönünde karar yayınladı.
Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, "İçişleri Bakanlığı işlerinin idaresinden sorumlu Başbakan Hişam Meşişi, Savunma Bakanı İbrahim el-Bertaci, Adalet Bakanlığı görevini vekaleten yürüten Husna bin Süleyman 25 Temmuz Pazar günü itibariyle görevden alındı." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, yeni başbakan ve yeni hükümet üyeleri belirlenene kadar idari ve mali işlerin, başbakanlık ve söz konusu bakanlıklardaki genel sekreterler, idari ve mali işlerle yetkili kişiler tarafından yürütülmesine karar verildiği aktarıldı.
Tunus Cumhurbaşkanı Said de Meclis'in tüm yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını, mevcut Başbakan Hişam el-Meşişi'yi görevden aldığını ve kendi atayacağı bir Başbakanla yürütmeyi devralacağını duyurmuştu.
Pazar gece yarısına gelindiğinde ise Reuters haber ajansı saat 23.42'de Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in Başbakan Hişam el-Meşişi'yi görevden aldığını ve yeni bir ismi atayacağını dünyaya duyurmuştu.
Meclisin yetkilerini 30 gün boyunca donduran Cumhurbaşkanı Said, yayımladığı video mesajında bu kararı 'ülkenin içinden geçtiği olağanüstü koşullar' nedeniyle almak zorunda kaldığını savundu.
63 yaşındaki siyasetçi ayrıca, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını, yürütme yetkilerini kendisinin üsteleneceğini ve yeni bir başbakan atayacağını belirtti.
Kays Said, "Eline silah almayı veya kurşun atmayı düşünen herkesi, silahlı kuvvetlerin buna ateşle karşılık vereceğini söyleyerek uyarmak istiyorum" diye konuştu.
Kararın açıklanmasıyla askerler sokaklara indi, parlamento ile Nahda Partisi genel merkezi gibi bazı noktalara askerler yerleştirildi. Ayrıca havaalanı ve devlet televizyonu gibi yerlerde de askerler görüldü.
Hükümet ve meclisin feshedilmesini kutlayanlar da sokaklarda gösteriler yaptı. Devlet televizyonu, Kays Said'in de kutlama yapanların arasına kısa bir süreliğine katıldığını gösteren görüntüler yayınladı.
Seçimle işbaşına gelen Meclis Başkanı ve Nahda Hareketi'nin lideri Raşid Gannuşi, Reuters'a yaptığı açıklamada, Kays Said'in aldığı kararı 'anayasa ve devrime karşı bir darbe' olarak nitelendirdi.
Raşid Gannuşi ve bir grup Nahda milletvekili sabaha karşı meclise geldi ancak askerler tarafından içeri alınmadı. Gannuşi, bunun üzerine "Tunus halkı tiranlık dönemlerine dönmeyi kabul etmeyecektir" deyip ekledi:
"Bu açıkça anayasal bir darbedir. Demokratik olarak seçilmiş parlamento, hükümet ve gerisi halen görevinin başında. Nahda'nın destekçileri ile Tunus halkını devrimi savunmaya çağırıyorum."
Sabah günün ağarmasıyla Nahda Partisi üyeleri ve darbeye karşı çıkanlar, Tunus Parlamentosu'nun önünde toplandı. Göstericiler, Cumhurbaşkanı Said'in aldığı kararları protesto ediyor.
Said taraftarları ise, darbeye karşı çıkanlara taşlarla saldırdı. Sıcak kareleri uluslararası haber ajansı Reuters dünyaya servis etti.
Darbeyi organize eden Birleşik Arap Emirlikleri'nden yapılan sosyal medya paylaşımları dikkat çekiyor. Hükümetin düşürülmesini tebrik edenler ve Müslüman Kardeşler'in bittiğini kutlayanlar var.
Türkiye'den Tunus'taki darbeye peş peşe tepkiler geldi. Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş ve Meclis Başkanı Mustafa Şentop seçilmiş hükümeti hedef alan girişimi kınadı.
Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde yer alan açıklama şöyle: "Tunus’ta Cumhuriyet Bayramının kutlandığı 25 Temmuz 2021 tarihinde halkın iradesini temsil eden Meclis’in faaliyetlerinin askıya alınmasından derin endişe duyuyoruz.Bölgede halkın beklentileri doğrultusunda yürütülen demokratik süreç bakımından örnek bir başarı öyküsü olan Tunus’un bu müstesna konumunun ve demokratik kazanımlarının korunması Tunus için olduğu kadar, bölge için de büyük önem taşımaktadır.Bu bakımdan, Tunus anayasasının hükümleri çerçevesinde demokratik meşruiyetin en kısa sürede yeniden tesis edilmesini temenni ediyoruz. Demokrasi yolunda bugüne kadar pek çok merhaleyi başarıyla aşan Tunus halkının, bu sınamanın da üstesinden geleceğine şüphe duymuyoruz. Türkiye, güçlü tarihi bağları bulunan Tunus’un ve kardeş Tunus halkının yanında yer almaya devam edecektir."
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, sosyal medya hesabından "Dost ve kardeş Tunus'ta, demokratik sürecin askıya alınmasını ve halkın demokratik iradesinin yok sayılmasını reddediyoruz. Anayasal meşruiyeti ve halk desteği olmayan girişimleri kınıyoruz. Tunus demokrasisinin, bu süreçten güçlenerek çıkacağına inanıyoruz" mesajını paylaştı.
Hukuk profesörü olan Tunus Cumhurbaşkanı Said, 2019 yılında yolsuzlukla mücadele ve devleti yeniden yapılandırma vaadiyle bağımsız aday olarak katıldığı cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanmıştı.
Cumhurbaşkanı Said tarafından görevden alınan el-Meşişi başbakanlık görevine geçen yıl getirilmişti. Bağımsız bir siyasetçi olan el-Meşişi, daha önce danışmanlığını yaptığı Said'e yakın bir isim olarak gösteriliyordu.
Tunus anayasasına göre, siyasi uzlaşmazlıkların çözümünde Anayasa Mahkemesi yetkili kılınıyor. Ancak anayasanın kabul edilmesinden bu yana yedi yıl geçmiş olmasına karşın mahkemeye atanacak hakimlerle ilgili uzlaşma sağlanamadığından dolayı mahkeme görevine başlayamadı.