05.01.2021 - 14:27 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
ABD Başkanı Donald Trump'ın, geçen Kasım'da yapılan başkanlık seçimleri ardından kritik eyaletlerden olan Georgia'da eyaletin en üst düzey seçim yetkilisi olan eyalet sekreteri Brad Raffensperger'i arayarak 'sonucu değiştirmeye yetecek sayıda oy bulmasını' istediği ses kaydı, kelimenin tam anlamıyla gündeme bomba gibi düştü.
Cumartesi günü yapıldığı belirtilen telefon görüşmesinin kaydı Washington Post gazetesi tarafından ortaya çıkarıldı. Gazete 1 saatlik telefon konuşmasından bölümler yayınladı.
Trump kayıtta, eyaletin Cumhuriyetçi sekreterine "Sadece 11 bin 780 oy bulmanı istiyorum" diyor. Gazete, Trump'a karşılık olarak Raffensperger'in eyaletteki seçim sonuçlarının doğru olduğunu söylediğini belirtiyor.
1 saatlik kayıtta Trump'ın eyalet sekreterini ikna etmeye ve üzerinde baskı kurmaya çalıştığı duyuluyor. Eyalette kazandıklarını iddia eden Trump, Raffensperger'e "Sadece yeniden hesapladığınızı söyleyin, bunda yanlış bir şey yok" diyor.
Raffensperger'se "Sayın Başkan, buradaki zorluk elinizdeki verilerin yanlış olması" diye cevap veriyor. Washington Post, Trump'ın bu ikna çabalarının ardından Raffensperger'i 'yasal işlemle' tehdit ettiğini de belirtiyor.
Trump, eyalette yapıldığını iddia ettiği ancak bir kanıt sunamadığı usulsüzlükleri kast ederek "Neler yapıldığını biliyorsun ve bunu rapor etmiyorsun. Bu ceza gerektiren bir suç. Bunun olmasına izin veremezsin. Bu senin ve avukatın için büyük bir risk" ifadesini de kullanıyor.
Trump ardından eyaletin en üst düzey seçim yetkilisi olan Raffenberger'den kendisi adına 11 bin 780 oy daha bulmasını istiyor. Bu, eyalette 1 oy farkıyla Trump'ın kazanmasına yetecek sayı. Washington Post, kayıtta Trump'ın birçok kez "Georgia'yı kaybetmiş olma ihtimalim yok, bu olmuş olamaz. Yüzbinlerce oyla kazandık" dediğinin duyulduğunu belirtiyor.
Gazete görüşme sırasında Beyaz Saray Genel Sekreteri Mark Meadows ve muhafazakar avukat Cleta Mitchell gibi Trump destekçilerinin de hatta olduğunu aktarıyor. Washington Post, Beyaz Saray, Trump seçim kampanyası yetkilileri ve Meadows'un haberle ilgili sorulara henüz yanıt vermediğini, Raffenberger'in ise yorum yapmayı reddettiğini bildiriyor.
Donald Trump, gündeme bomba gibi düşen ve Brad Raffensperger'i tehdit ederek baskı yaptığı bu skandal telefon konuşması öncesinde, eyalet sekreterine ulaşmak için tam 18 defa aradığı ortaya çıktı.
Bundan daha bomba olanı da, Raffensperger'in yardımcısı Jordan Fuchs'ın Washington Post'a yaptığı açıklamada ortaya çıktı. Başkan'ın bu ısrarlı aramaları, basın bürosundaki stajyerler tarafından telefon şakası zannedilmiş.
Georgia Eyalet Sekreteri Raffensperger, Başkan Trump'ın Twitter'da kendisine saldırmasının ardından Pazar günü kaseti sızdırdığında, telefon konuşması büyüyen bir siyasi felaket haline geldi.
Raffensperger, skandal telefon öncesinde, Trump'la konuşmak isteyen ender Cumhuriyetçi siyasetçilerden biri gibi görünüyordu.
Başkanın yardımcılarından biri Washington Post'a şu itirafta bulundu: "Artık kimse onunla seçim yenilgisi hakkında konuşmak istemiyor. Bozuk bir plak gibi."
İsmi gizli tutulan bir kaynak, Beyaz Saray'dan yapılan aramanın eyalet sekreteri Raffensperger'e ulaşması için 18 ayrı girişimde bulunulduğunu açıkladı.
Pazartesi günü açıklama yapan Raffesnperger, "Başkanla konuşmanın uygun olduğuna asla inanmadım" ifadelerini kullandı. Georgia yetkilisi Trump'la konuştuğunda, baş hukuk müşaviri Ryan Germany de yanındaydı ve görüşmeyi kaydetti.
Raffesnperger, Fulton İlçe Bölge Savcısı Fani Willis'in bir soruşturma başlatmaya hazır olduğunu açıkladı ve Willis de bunu doğruladı.
Kasetin sızdırılması Cumhuriyetçiler için metastaz yapan kanser hücreleri gibi gittikçe büyüyen bir kriz yaratırken, gözler bugün Georgia'da yapılacak olan senatörlük seçimlerine çevrildi.
Eyaletin Senato'daki her iki sandalyesi için yapılan seçimlerde mektupla ya da şahsen erken oy kullanma işlemi haftalar öncesinde başladı.
Bu seçimler, hem Senato'da çoğunluğu elinde tutacak olan partinin belirlenmesi hem de Biden'ın hayata geçirmek istediği yasal düzenlemelerin akıbeti açısından kritik önem taşıyor.
Her eyaletin ikişer temsilcisinin bulunduğu 100 üyeli Senato'da şu anda Cumhuriyetçi Parti'nin 50 sandalyesi bulunuyor. Demokrat Parti'nin sandalye sayısı 46 ancak yasama süreçlerinde bu partiyle birlikte hareket eden iki bağımsız Senatör de eklendiğinde bu sayı 48'e yükseliyor.
Cumhuriyetçi Parti, Georgia'daki sandalyelerden en az birini kazanması halinde Senato'da çoğunluğu elinde tutmayı sürdürecek.
Georgia'daki iki sandalyeyi de Demokratların kazanması halinde ise her iki parti de 50 ile eşit üyeye sahip olmuş olacak. Bu durumda, anayasaya göre aynı zamanda Senato'nun da başkanı olan Başkan Yardımcısı seçilen Kamala Harris oylamalarda eşitliği bozan oyu kullanacak.
Georgia halkı, Kasım ayında yalnızca başkan ve başkan yardımcısını değil, eyaleti temsil eden iki senatörün belirlenmesi için de sandık başına gitti.
Eyalet kanunlarına göre, bir adayın seçimi kazanabilmesi için oyların en az yüzde 50'sini alması gerekiyor. Kasım'daki seçimlerde bağımsız adayların da yarışması nedeniyle hiçbir aday yüzde 50'yi geçmeyi başaramadı. Bu nedenle de seçim 5 Ocak'ta en çok oyu alan iki adayın yarışacağı ikinci tura kaldı.
Bir saati bulan görüşme kaydının tamamını yayınlayan CNN International ise, manşet haberinde "Trump'ın Georgia'da oyların çalınması teklifi Cumhuriyetçi Parti'deki seçim üç kağıdını ortaya çıkardı" başlığıyla bir analize yer verdi.
ABD tarihini değiştiren Watergate skandalını ortaya çıkaran iki gazeteciden biri olan Washington Post muhabiri Carl Bernstein, Trump'ın telefon kaydının patlamasıyla CNN International yayınına bağlandı. Bernstein, kaydın Watergate skandalından bile daha kötü olduğunu belirterek "Bu açık delil olan bir kayıt" ifadesini kullandı.
Tıpkı CNN gibi konuşmanın tam metnine ve kaydına sayfalarında yer veren New York Times, "Kaydedilen aramada Trump Georgialı yetkiliyi oy 'bulması' için zorluyor" manşetini attı.
Beklendiği gibi haberi manşetten veren Al Jazeera, "Sızdırılan konuşmada Trump Georgia'lı yetkiliye oyların tersine çevrilmesi için baskı yapıyor" başlığını kullandı.
İngiliz The Guardian gazetesinin manşeti "Yalnızca 11 bin 780 oy istiyorum / Trump Georgia'da Biden'ın zaferinin alaşağı etmek için zorladı" oldu, olağandışı konuşmanın Washington Post tarafından elde edildiği belirtildi.
Konuşma kaydını "Trump Georgialı yetkiliye oy bulmasını söylüyor" başlığıyla manşetine taşıyan BBC'de, ünlü Kuzey Amerika muhabiri Anthony Zurcher'in analizi dikkat çekiyor:
"Başkanlığının son haftalarında Donald Trump gücü elinde tutmak için mücadele ediyor. Son hamlesi Georgia eyalet sekreterini oy 'bulması' için haşlamak, yalvarmak ve tehdit etmek oldu.
Sahtekarlığa dair inandırıcı bir kanıt olmadığını boş verin. Georgia'nın oyları tekrar tekrar saydığını ve büyük bir eşitsizlik bulmadığını da boş verin. Cumhuriyetçilerin kontrolündeki eyalette seçim sonuçlarını onayladığını da boş verin... Georgia'da sonuç değişse bile Trump'ın yeniden seçilmesi için yeterli olmayacak.
Konuşma kaydı Trump'ın Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'i arayıp 'Bize bir iyilik yapmanı istiyorum, bununla birlikte' demesini hatırlatıyor. Trump yabancı bir lideri politik yardım için ikna etti.
Bu bağlantı Trump'ın azledilmesiyle sonuçlandı. Trump'ın Cumartesi günkü yüzsüz araması, başkanlığını devam ettirmek için aradğı siyasi desteği toplamasını daha da zorlaştırabilir. Denize düşmesi Trump'ın daha fazla yılana sarılmasına yol açtı."
Hukuk uzmanları, Başkan Donald Trump'ın, telefonda Brad Raffensperger'e, Biden'ın seçim zaferini bozmak için yeterli oyu 'bulması' için baskı yaparak Georgia yasalarını çiğnediğini söylüyor. Georgia Eyalet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde profesör olan Anthony Michael Kreis, Politico'ya şunları söyledi:
"Başkan, Georgia'lı yetkiliden oylar icat etmesini ve orada olmayan oylar yaratmasını istedi. Joe Biden'ın kazandığı belirli marjı tersine çevirmek için bunu istemenin yanı sıra, Georgia'da zaferi garantilemek için bir oy daha alması gerektiğini söyledi."
16 delegesi bulunan eyaleti yaklaşık 14 bin farkla Demokrat aday Joe Biden kazanmış, Cumhuriyetçilerin seçimde usulsüzlük olduğu iddiaları üzerine eyalette oylar yeniden sayılmış, yeniden sayım sonucu değiştirmemişti.
50 eyalette de açıklanan sonuçlara göre, Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump 232, Demokrat aday Joe Biden ise 306 delege kazandı. Seçim sonucu Çarşamba günü ABD Kongresi tarafından resmen tanınacak. Biden'ın 20 Ocak'ta ABD'nin 46. Başkanı olarak yemin etmesi bekleniyor.