11.09.2019 - 17:48 | Son Güncellenme:
Bütün dünyanın kaderini geri dönülemez şekilde değiştiren tarihi saldırıların üzerinden, 18 yıl geçti. ABD, 11 Eylül saldırılarının kurbanlarını anıyor.
Kaçırılan dört yolcu uçağıyla düzenlenen saldırılar için anma töreni, ilk uçağın kulelerinden birine çarptırıldığı saatte New York’taki Dünya Ticaret Merkezi önünde başladı.
Kurbanların yakınları ve aileleri saldırıların sıfır noktası olan New York’taki Dünya Ticaret Merkezi kulelerinin yerine yapılan anıtın etrafında toplandı.
Bazı kurban yakınlarının gözyaşlarını tutmakta zorlandığı görüldü.
Sıfır noktasında yapılan törende saldırı anında çanlar çaldı, kurbanların isimleri tek tek okundu ve saygı duruşunda bulunuldu.
Yaşamını yitirenlerin yakınları, ellerinde kurbanların fotoğraflarını taşıdı.
Saldırıların kurbanlarından Christopher Epps’in kız kardeşi Chundera Epps "İnsanlar her yıl neden burada duruyorsunuz diye soruyor. Çünkü askerler hala bizim özgürlüğümüz için canını veriyor. İlk yardım ekipleri hala ölüyorlar ve hasta oluyorlar. Unutamayız, hayat onları unutmamıza izin vermez" diyor.
ABD Başkanı Donald Trump, güne Beyaz Saray'ın bahçesindeki törenle başladı.
Trump, ilk açıklamasında "Güzel bir Eylül sabahına güçlü inanmazlık, kahredici bir acı ve derin ızdırap damgasını vurdu. Ancak Amerika’nın cesaretini ve merhamet duygusunu yok edemedi" dedi.
ABD bayrağının yarıya indirildiği Beyaz Saray'ın güney bahçesine ABD Başkanı ile First Lady Melania Trump birlikte çıktı.
İkili bir dakikalık saygı duruşuna katıldı, ellerini kalplerinin üzerine koydu.
Trump daha sonra Pentagon’daki törene gitmek üzere Savunma Bakanlığı'nın merkezinin bulunduğu Arlington'a uçtu.
Başkan Trump, Pentagon'da da saygı duruşuna katıldı, kürsüye çıkıp konuşma yaptı.
Başkent Washington'daki Kongre üyeleri de bir dakikalık saygı duruşunda bulundu.
11 Eylül 2001’de Başkanlık koltuğunda oturan ve hem saldırı sırasında hem de sonrasında önemli kararlar almak zorunda kalan eski başkan George W. Bush da Pentagon’da yapılacak çelenk bırakma törenine katılıyor.
Son yıllarda düzenlenen törenlerde hayatını kaybeden kurbanların yanı sıra çıkan zehirli gaz ve toz nedeniyle büyük hasar alan ilk müdahale grupları, itfaiyeciler ve polisler de hatırlanıyor.
Sabah 8.46’da ilk saldırıdan sadece 23 dakika sonra ikinci uçak Dünya Ticaret Merkezi’ne çarpmıştı. Kaçırılan üçüncü uçak Washington’da Savunma Bakanlığı’na düşürülmüş, dördüncüsü de Pennsylvania eyaleti yakınlarında bir arazide yolcuların teröristlere müdahalesinin ardından yere çakılmıştı
Amerika topraklarındaki en kanlı terör saldırısından 18 yıl sonra yaşananlar havaalanlarında arttırılan güvenlik önlemlerinden Afganistan’da 18 yıldır devam eden savaşa kadar etkisini sürdürüyor. 11 Eylül’ün mimarı olan El Kaide militanlarına barınak sağladığı için işgal ettiği Afganistan’daki savaş, Amerika’nın tarihindeki en uzun savaş haline geldi.
Taliban örgütüyle müzakereler yürüten Washington yönetimi, anlaşmaya bir adım kala masadan kalktığını bizzat Trump'ın açıklamasıyla duyurdu.
Afganistan’daki savaşı sona erdirmek için Taliban'la yapılan müzakerelerin yeniden başlayıp başlamayacağı belli değil.
. Trump daha önce Afganistan’daki 14 bin ABD askerinden 5 binin çekmek istediğini söylemişti. Afganistan savaşı sırasında 2 bin 400’den fazla ABD askeri hayatını kaybetti.
Stockholm Uluslarararası Barış Araştırması Enstitüsü’ne göre saldırılardan 18 yıl sonra artık dünya genelinde askeri harcamalar 1,8 trilyon doları bularak en yüksek seviyesine çıktı.
Askeri harcamalar Soğuk Savaş sonrasında 1998 yılında rekor düzeyde düşmüştü. Ancak 11 Eylül saldırılarının ardından ABD ve müttefiklerinin Afganistan ve İran’da küresel teröre karşı verdikleri savaşlarla tetiklenen askeri harcamalar, Obama yönetiminin getirdiği kısıtlamalara kadar devam etti.
Daha sonra Çin ve Rusya’yla girilen rekabet askeri harcamaların yeniden artmasına neden oldu. ABD küresel askeri harcamaların üçte birinden fazlasından sorumlu.
Çin şu anda dünyada en fazla askeri harcama yapan ikinci ülke. Çin 1990’da yalnızca yüzde 2 olan askeri harcamasını yüzde 14’e çıkardı.
Rusya 2018’de askeri harcaması en fazla ülkeler listesinde ilk beşten düşmüş olsa da 2008’de Gürcistan’ı işgal edince ve 2014’te Ukrayna’nın bir kısmını ilhak edince NATO’nun dikkatini çekmişti.
29 NATO ülkesinin 963 milyar dolarlık askeri harcaması 2018’de dünya askeri harcamasının yüzde 53’ünü oluşturdu.
ABD’nin müttefiklerine savunma harcamalarını gayrisafi milli hasılalarının yüzde 2’sine çıkartması yönündeki baskısıyla bu rakamın artması bekleniyor.