Zeminden malzemeye hatalar zinciri sürüyor
10.02.2023 - 06:00 | Son Güncellenme:
Deprem felaketinin ardından sadece eski binaların değil, yeni yapıların da güvenilirliğine yönelik endişeler arttı. Zemin işlemlerinden seçilen malzemeye kadar yapılan hatalar felakete yol açabiliyor.
DUYGU ERDOĞAN - Türkiye, tarihinin en büyük deprem felaketlerinden biri ile sarsıldı. 1999’daki deprem sonrası afetlere hazırlıklı hale getirilmeye çalışılsa da riskli yapı stokunun yenilenmesi tamamlanamadı. Ayrıca bu süreçte sadece eski yapılar değil, çok sayıda yeni yapı da zarar gördü. Hatay ve Malatya’da neredeyse 3 milyon liradan başlayan konut fiyatlarıyla dikkat çeken yeni binalar yıkıldı. Zeminden başlayan ve malzemeye kadar giden süreçte yapılan hatalar zincirini, eski ve yeni yapılarda ‘risk’ faktörünü oluşturan başlıca etkenlerle ele aldık...
2000 yılı öncesi yapılara dikkat
Depremde yan yana iki binadan birisi yıkılıp diğeri hasar almıyorsa yıkılan yapıdaki malzeme ve müteahhitliği mercek altına almak şart. Eğer bina 2000 yılından önce yapılmışsa kalite standartlarına ve malzemesine şüphe ile yaklaşılıyor.
Deprem şartnamesinde 25 birimden düşük betona izin verilmezken, eski ve yıkılan binalarda 5 ila 10 birim civarı kullanıldığı tahmin ediliyor. Demir kullanımı da yetersiz, hatta hurda demir bile görülüyor.
‘Kolonları kesmek cinayet gibi...’
Beton ve demir hataları yeni binalarda da yapılabiliyor. Bunların başında ise yeteri kadar ya da kalite standartlarında hazır beton kullanılmaması var. Eski, yeni tüm yapıların dükkan gibi kullanılan ticari ünitelerinde kolon kesimine ise uzmanlar adeta ‘cinayet’ gözüyle bakıyor. Evlerinde tadilat yapanlar da kimi zaman yapıya büyük zararlar verebiliyor. Rutubet, paslanma gibi etkilerle bodrum kolonlarında ortaya çıkan sorunlar da dikkat çekiyor. Daha önceki depremlerde hasar alan ancak hasarı gizlenen konutlar da büyük risk faktörü.
Hız için kuralsızlık!
Bir yapının temel noktası elbette zemini. Bazen sorunları çözülmemiş zemin, zemine uygun olmayan proje, düşük kalite malzeme ya da doğru kalitede malzemenin yanlış yerde kullanımı gibi yanlışlar arka arkaya gelebiliyor. Öte yandan yeni dökülen betonun belli bir dönem aşırı sıcaktan ya da aşırı soğuktan korunması lazım. Ancak müteahhitler hızlı olsun diye kullandıkları en iyi malzemeyi bile korumadıkları için riskli hale getirebiliyorlar.
Yarın: Müteahhitlerden ‘sicil’ hazırlığı ve inşaat malzemesinde kalite standardı...
