Üretimden ihracata tam destek zamanı

Duygu Erdoğan - İhracat yapmak isteyen firmaların zorlandığı önemli konulardan biri hem yurt içindeki mevzuatları öğrenmek, hem de partner ülkelerin çalışma kriterlerini tanımak oluyor. Aslında bu bilgiler firmaların sadece bir ‘tık’ uzağında. Ticaret Bakanlığı, tüm bu bilgileri oldukça açıklayıcı ve anlaşılır şekilde web sayfasında güncel tutarak bulunduruyor. İhracat rejimi, dahilde işleme rejimi, hariçte işleme rejimi, vergi, resim ve harç istisnaları gibi her konu hakkında ayrı başlıklarda kolay ifadelere ulaşmak mümkün. Bakanlığın “Kolay İhracat” web sayfasından araştırmak istenen ülkeyi seçerek tüm mevzuatlar ve düzenlemeler sağlanabiliyor. Ayrıca “Stratejik Pazara Giriş Kriterleri” “Ülkedeki Teknik Engeller” gibi başlıkları seçerek daha detaylı bilgilere ulaşılabiliyor.  

Ticaret Bakanlığı, ihracatın sürdürülebilir bir artış performansı göstermesi amacıyla gerekli olan ihracat politikalarını takip edilen piyasalara göre sürekli güncelliyor. Bu kapsamda, ihracat politikalarının sektör bazında ve ilgili sektörün ihtiyaçları doğrultusunda yurt içi ve yurt dışı mevzuat, ticari diplomasi, ihracata yönelik destekler gibi pek çok kategoride ortaya konulduğu görülüyor. 

Muafiyetler, destekler 

İhracatçı firmaların yararlanabileceği muafiyet, programlar olduğu gibi teşvik ve destek sistemleri de var. Buna göre, bazı örnek uygulamalar şöyle: 

Mal ve hizmet ihracatına yönelik devlet destekleri ile Dâhilde İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi, Vergi Resim Harç İstisnası ve Belgesiz İhracat Kredilerine ilişkin başvuruların ilk aşamadan sonuçlanmasına kadar tüm süreçlerinin dijital ortamda yürütüleceği Destek Yönetim Sistemi’nden (DYS) firmalar yararlanabiliyorlar. 

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32. maddesindeki yetki kullanılarak, “İmal Ettikleri Malları Doğrudan İhraç Eden İmalatçılara İhracat Bedelinin yüzde 10’una Kadar İade Yapılması” uygulamada bulunuyor. 

Küçük ve orta ölçekli firmaları desteklemek ve teşvik etmek için Eximbank, KOSGEB, TÜBİTAK, KGF ve İGE AŞ. tarafından hayata geçirilen birçok destek programı bulunuyor. 

Bu destek ve teşvikler; İhracatı Geliştirme A.Ş.’nin (İGE) Öz Kaynak Destek Paketi Programı, Eximbank KOBİ İhracata Hazırlık Kredisi, KOSGEB Geleneksel Girişimci Destek Programı, Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı. 

Ayrıca İşletme Geliştirme Destek Programı, KOBİ Finansman Destek Programı, İŞGEM/TEKMER Programı, KOSGEB Teknik Danışmanların Yetkilendirilmesi ve Teknik Danışmanlık Hizmetleri, Mikro ve Küçük İşletmelere Hızlı Destek Programı, TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı ve KGF İhracat Destek Paketi de var. 

E-ihracat yaygınlaşıyor

Türkiye’de KOBİ’ler başta olmak üzere her ölçekteki firmanın yurt dışı pazarlarda rekabet edebilmesi için en pratik çözümler olarak karşımıza e-ihracat veya mikro ihracat çıkıyor. 2021’de Türkiye’de e-ihracat hacminin yüzde 200 oranında büyüdüğü ortamda bu alana yönelik destekler de artıyor.  

Ticaret Bakanlığı, toplam tanıtım harcamalarının yüzde 60’ını karşılayarak, gittikçe büyüyen e-ihracat pazarında Türk markalarının bir adım önde olmasını sağlıyor. Bu aşamada proje, platform, komisyon gideri, rapor desteği gibi başlıklarda da farklı destekler var. 

Akademik düzeyde eğitim

KOBİ’ler ve çalışanları için tüm ihracat süreçlerinin doğru yürütülmesi için eğitim çalışmaları öncelikli uygulamalar arasında ye alıyor. Teknik bilgi ve eğitimler, firmaların temel dış ticaret işlemleri, ihracatta sağlanan devlet destekleri ve potansiyel ihraç pazarları hakkında bilgilendirilmesi amacıyla 81 ilde bakanlığı Dış Ticaret Bilgilendirme Seminerleri ile sağlanıyor.  

Yine bu süreçte bir e-öğrenme platformu olan Sanal Ticaret Akademisi’yle e-ticaret gibi büyüyen sektörlere entegre olmaları sağlanıyor.

Bürokrasiyi ve maliyeti azaltan katkılar 

İhracat aşamasında başta gümrüklerde sağlanan ve sınır ticaretinde bürokrasiyi azaltan uygulamalar yanı sıra maliyeti düşüren katkılar da Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanıyor. Bunlar arasında öne çıkanlar: 

Henüz ihracata hazırlık aşamasında olan firmalara Ur-Ge, pazar araştırması ve rapor destekleri; ihracatta pazarlama ve tutunma aşamasındaki firmalara pazara girişte dijital faaliyetlerin desteklenmesi, pazara giriş belgeleri, yurtdışı şirket alımı, ticaret ve alım heyetleri, yurt dışı birim, marka ve tanıtım, fuar destekleri; ihracatta tecrübe kazanmış firmalara ise tasarım, markalaşma ve Turquality destekleri sağlanıyor. 

Sınır ticareti kapsamında Doğu ve Güneydoğu Anadolu coğrafi bölgelerinde yer alan sınır illerinde gümrük kapıları üzerinden komşu ülkeden kolaylaştırılmış bürokratik işlemlerle ve ithalat vergilerinden muaf olarak ithalat ve ihracat yapma imkanı. 

İhracatın teşvik edilmesi ve özellikle vize uygulamasına tabi olmadan ihracatçıların yurt dışı pazarlara daha hızlı ve zahmetsiz ulaşabilmelerine imkan tanımak amacı ile belirtilen şartları sağlayan ihracatçılara hususi damgalı pasaport. 

1 Mart 2022 tarihi itibarıyla faaliyete geçen, Türk Eximbank ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) ortaklığı ile kurulan İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE A.Ş.) sayesinde teminat yetersizliği sebebiyle finansmana erişimde güçlük yaşayan ihracatçılara kefalet desteği. 

Dış ticarete konu olan eşya için gerekli tüm bilgi ve belgelerin tek bir başvuru noktasında, uluslararası geçerliliği olan standart bir formatta sunulmasını sağlayan ve halihazırda 22 kurum-kuruluşun dahil olduğu “Tek Pencere Sistemi (TPS)” ile 198 belge elektronik ortamda. 

İhracat işlemlerinin tamamen elektronik ortamdan yürütülmesi sağlayan ‘İhracatta Kâğıtsız Gümrük’, havayolu ile ihraç edilen eşyanın elektronik ortamdaki işlemi için ise ‘Havayolu İhracat Eşyasının Elektronik Ortamda Takibi’ yapılıyor.  

Avrupa Birliği uygulamasında olduğu gibi ihracat eşyasının yurtdışına sevkinde transit beyannamesi yerine daha kolaylaştırılmış bir yöntem olarak “İhracat Refakat Belgesi (İRB)”nin kullanımı sağlanıyor.  

Bakanlıkça yetkilendirilen hızlı kargo firmaları ve posta idaresi tarafından dolaylı temsilci sıfatıyla düzenlenen basitleştirilmiş gümrük beyannamesi kapsamında ihracatçı firmalar, numunelik eşya ve modelleri gümrük vergilerinden muaf, basitleştirilmiş gümrük prosedürleriyle iletebiliyor.  

İhracatçıların 300 kg ve 15.000 euro’ya kadar olan gönderilerine ilişkin işlemleri basitleştirilmiş gümrük beyanı kapsamında yürütülebiliyor. 

İhracat ve bağlantılı çıkış işlemleri için Muratbey Gümrük Müdürlüğü 7/24 çalışırken, ihracatın yoğun olduğu illerdeki 8 gümrük müdürlüğü de (Erenköy, A.H.L. Kargo, Ambarlı, İzmir, Mersin, Gemlik, Derince ve Dilovası) ‘nöbetçi’ uygulamasını başlattı. 

YARIN: Potansiyel pazarlar ve firmalarla iletişim