Tekstilde üretim kademeli artacak

AYLİN RANA AYDİN - Depremler 11 şehirde sanayi ve ticaret hayatını etkiledi. Depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş ve çevre illeri Türkiye’nin en önemli tekstil ve hazır giyim merkezlerinin başında geliyor.

Bölgedeki tekstil üreticileri, üretimin kademeli olarak başlayacağını dile getirirken, nitelikli işgücünün bölgede tutulması için de teşvik talep ediyor. Depremden etkilenen 11 ilin 2022’de tekstil ihracatı 3 milyar doları aşarken, yine aynı illerin hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2022’de 500 milyon doları geçti.

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, toparlanmanın zaman alacağını belirterek, “Firmaların durumu bölgeden bölgeye az, orta ve ağır hasarlı olmak üzere değişiklik gösteriyor. Az hasarlı olanlar çalışmaya başladı, onlarda üretim başladı. Çalışanların neredeyse yüzde 30’u işe gelmiş durumda. Zamanla bu sayıyı artırabilirsek, 2-3 ay içinde tesislerin yüzde 50’den fazlasını çalıştırmış oluruz. Kahramanmaraş tekstil, Malatya ve Adıyaman özellikle hazır giyim ağırlıklı üretim yapıyor. Şehirlerin ekonomisi de bu sektörlere dayanıyor” dedi.

İhracata yansıdı

Yaşanan deprem felaketinin ihracat rakamlarına da yansıdığını hatırlatan Öksüz, bölgeden tekstil ihracatında düşüşler olduğunu kaydetti. Burada en önemli hususun çalışanlar açısından bölgenin cazip hale getirilmesi olduğunu vurgulayan Öksüz, şöyle konuştu: “İşverene ek maliyet getirmeden çalışana teşvikler verilebilir. Alınan siparişler için esneklik sağlanıyor. Müşterilerimizin gerek iç piyasada gerek ihracatta biraz daha üretici lehine esnek davranmaları oldukça önemli. Hazır giyim tarafında farklı bölgelerde üretimler de yapılabilir. Batı bölgesindeki sanayici firmalarımız da destek oluyor, kumaşları orada mamul haline getiriyoruz.”

İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan aynı zamanda Malatya’da üretim yapan Zevigas Tekstil’in de yönetiminde. Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep gibi illerde üretimin yavaştan başladığını belirten Paşahan, “Malatya’daki fabrikayı açtık. İlk aşamada yüzde 10 gibi eleman geldi. Şu an yüzde 50-55’ler düzeyindeyiz. Birkaç firma da açık, birçoğu yavaş yavaş üretime başlıyor. Şu an yüzde 50 kapasiteyle çalışıyoruz. Aslında orada barınma sorunu çözülürse belki yüzde 25 gibi eleman daha gitmeyebilir” dedi. Kovid-19 salgınını ardından sektör olarak yüzde 25 düzeyinde kapasite artırımına gittiklerini de hatırlatan Paşahan, “Mevsim gereğiyle de bakıldığında şu anda yüzde 75 oranında bir doluluk var. Siparişler konusunda da bir sorun yok. Adıyaman’daki, Kahramanmaraş’taki firmalar etkilendi. Fakat geri kalan şehirlerdeki firmalar üretimlerine kısmen de olsa başladı. Bu süre içinde birlikte iş yaptığımız birçok müşteri gerçekten iyi bir dayanışma örneği gösterdi, sonuç olarak birçoğu mağaza zincirleri olan firmalar. 10-15 gün gecikmeye kimse bir şey demez ama hazır giyim tarafına bakıldığında üretimin bir kısmını İstanbul’daki fabrikalara çektik, bir kısmını da fasona çıkardık. Müşterilerin gecikmiş ürünü olduğunu duymadım” ifadelerini kullandı.

Tek vardiya ile başlanıyor

Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) Başkanı Vehbi Canpolat’ın yetkilisi olduğu Migiboy markasının Kahramanmaraş’ta da üretim tesisi bulunuyor. Canpolat, tek vardiyayla üretime başlanacağını belirtirken, “Bir ay içerisinde yüzde 50-60 büyük hasarın olmadığı binalarda üretimin başlayacağını düşünüyorum. Fakat insan kaynağıyla ilgili problemin uzun süreceğini ama 2-3 ay kadar içinde deprem öncesi döneme dönülmese de düzelebileceğini düşünüyoruz” dedi. Alınmış siparişlerle ilgili müşterilerin tolerans sağladığını söyleyen Canpolat, “Asıl problem Avrupa’nın tedirgin olup tedarik için Uzakdoğu’ya kayması özellikle konteyner fiyatlarının azalması nedeniyle. Tedarik zincirinde bir bozulma olabilir diye düşünüyoruz” diye konuştu.

‘Teşvik yetersiz’

Narteks Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Narlı tesislerin ayağa kalkmasının 5-6 ayı bulacağını belirterek, “Uzun yıllardır tekstil sektöründeyiz. Bu nedenle iş ortaklarımız esneklik sağlıyor ve yeni siparişlerle de bizi destekliyorlar. Bir an önce tesisleri ayağa kaldırmamız lazım” dedi. Narlı açıklanan teşviklerin yetersiz olduğunu da kaydetti.

Farklı bölgelere üretim için sevk

TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektörü Meclis Başkanı Şeref Fayat, bölgedeki çalışanlara ulaşmanın ve işe döndürmenin zor olduğunu belirtti.

Bu nedenle mamul ve yarı mamul ürünlerin farklı bölgelerdeki üretim tesislerine sevk edildiğini söyleyen Fayat, “Böylece üretim alanında destek sağlanıyor. Yüzde 100 kapasite ile çalışmayan sektör kendi içinde bunu dağıtarak düzenleyebilir. Kahramanmaraş merkezli sıkıntılar var iplik konusunda. Orada çalışan elemanların toparlanması zaman alacak. Ufak tefek çalışmalar başlamışsa da kapasite yüzde 20’ler düzeyinde. Hem elemana ulaşmak hem de tesislerin bakıma girmesi zaman alacaktır” diye konuştu.

YARIN: ‘TURİZMİN EYLÜLDEN ÖNCE NORMALE DÖNMESİ ZOR’