Su, elektrik gibi bir şey: Twitter!

Dünyada iletişimin kurallarını yeniden yazan Twitter’ın bugünkü haline gelmesinde kimin ne kadar rol oynadığı hikayeyi kimden dinlediğinize göre değişiyor. İlk fikri Jack Dorsey’nin bulduğunda herkes hemfikir. Ancak o dönem Dorsey’nin patronu olan ve Twitter’a sermaye sağlayan Evan Williams da kuruluş aşamasında asıl rolü kendisinin oynadığını pekala iddia edebilir. Dorsey ile Twitter’ın ilk prototipi hazırlayan Biz Stone ise 2011’de şirketten ayrıldığı halde hâlâ Twitter’ın en tanınan yüzüÖ Sitenin ismini bulan Noah Glass’ı ise bugün artık kimse hatırlamıyor. Twitter’ı hayata geçirdikleri dönemde yakın arkadaş olan dörtlü iktidar mücadelesiyle geçen sekiz yılında ardından birbirleriyle zar zor konuşuyor.

8 yaşına bastı
Twitter’ın tohumları Odeo isimli, podcasting hizmeti veren bir şirkette atıldı. Apple, 2006’de benzer bir ürün çıkardığında Noah Glass ve Evan Williams’ın kurduğu şirketin sonunun geldiği açıktı. Ekip yeni fikirler aramaya başladı. Beyin fırtınası yapanlar arasında Jack Dorsey de vardı.
Dorsey, insanların SMS yoluyla ne yapmakta olduklarını paylaşacakları bir hizmet hayal etti. Uzun ve alkollü bir gecenin ardından bu fikri Noah Glass’a anlattı. Williams ve Stone, mesajların internette alt alta yayınlanmasını önerdi. 21 Mart 2006’da Jack Dorsey ilk tweet’i attı: “Just setting up my twttr” (Twttr’ımı kuruyorum).

Yaratıcılığın farkı...
Twitter kısa sürede ayrı bir şirket olarak kuruldu. Noah Glass, aşırı davranışları nedeniyle ekipten atılırken Williams’ın isteği ve onayıyla CEO, Jack Dorsey oldu. Ancak Williams ve Dorsey şirketin geleceği konusunda fikir ayrılıkları yaşıyordu. Williams Twitter’ın haber odaklı, Dorsey ise kişisel içerikli olmasından yanaydı. Kararı kullanıcılar verdi. Mesajların içeriği gibi @, # ve retweet gibi özellikler de kurucuların öngörüsü değil, kullanıcıların yaratıcılığıydı...

Dick Costolo uçurdu
Jack Dorsey’nin CEO’luğu kısa sürdü. Şirkete gelir üretmekte, teknik sorun çözmekte başarısızdı. Twitter’ın ilk partisinde alkol komasına girerek hastanelik olmuştu.
2008’de Evan Williams, yönetim kurulunu Dorsey’yi görevden almaya ikna ederek yerine kendi geçti. İki yıl sonra bu kez Dorsey, Williams’ı devirerek Dick Costolo’yu CEO yaptı. Twitter geçen yıl kasım ayında halka açıldığında Williams yüzde 10 hissesi sayesinde servetini 2 milyar dolara çıkardı. Jack Dorsey, 1 milyar dolarla en genç milyarderler arasına girdi. Şirketten 2011’de ayrılan Biz Stone ve Noah Glass ise hiç para alamadı.

Twitter aleminin sessiz sakin kuşu
Jack Dorsey (37), St. Louis’de orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Sessiz, sıska, ve yalnız bir tipti. Konuşma güçlüğü olduğu için günlerini evde tek başına resim yaparak geçirirdi.
Ortaokulda kendi kendine kod öğrenmeye başladı.
Ama en büyük tutkusu ulaşımdı. Odasının duvarları tren yolları ve trafik haritalarıyla bezeliydi.

Bebek bakıcısıydı
Boş vakitlerinde polis telsizi dinliyordu. Yazdığı ilk bilgisayar programı telsizden haberini aldığı ambulans ve polis araçlarının yerini haritada gösteriyordu.
Missouri Üniversitesi’ne başladıktan kısa süre sonra bir bisiklet kurye şirketinde programcı olarak çalışmak üzere New York’a taşındı. Aile baskısıyla New York Üniversitesi’ne girdi. Ama onu da California’ya taşınmak için bıraktı. Dorsey’nin yirmili yaşları tam anlamıyla rüzgarda savrularak geçti. Saçları pis, burnu hızmalı bir delikanlıydı. Üzerine telefon numarasını bastırdığı tişörtler giyiyordu. Bir süre babasıyla çalıştı, bir dönem moda tasarıı kurslarına gitti, hatta California’ya döndüğünde bebek bakıcılığı bile yaptı. Sonunda 2005’te Odeo’ya girdi ve Twitter macerası başladı.

Bir fikri daha var
Jack Dorsey, San Francisco’da Golden Gate köprüsü manzaralı evinden işe otobüsle gidiyor. Elinden iPad Mini’si hiç düşmüyor. Yalnızca gençlik tutkusu olan botanik çizimler için defter kullanıyor. Kitapları ise sadece ama sadece dijital formda okuyor. Hep aynı restoranlarda yemek yiyor. Mesela her salı aynı organik cafe’nin aynı masasında oturuyor. Bu yolla daha fazla şey gözlemleyebildiğini söylüyor. Artık Twitter’a haftada yalnızca bir gün giden Dorsey’nin 2010’da kurduğu dijital ödeme hizmeti sunan Square isimli şirketin değeri 3.25 milyar doları buluyor.

‘Ne liberal ne muhafazakar’
ABD’de Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) teknoloji devlerinin de yardımıyla kullanıcıların bilgilerine erişimi ortaya çıktığında Google, Facebook’un da yer aldığı listede Twitter yoktu. İran ve Mısır başta olmak üzere halk ayaklanmalarında, ABD’deki OccupyWallStreet gösterilerinde hep protestoculardan yana tavır aldı. Twitter’ın bu hassasiyetinin arkasında Evan Williams ve Biz Stone’un büyük etkisi vardı. Jack Dorsey, bir röportajında Twitter’ın ne liberal, ne de muhafazakar olduğunu, su, elektrik gibi bir kamu hizmeti sayıldığını söylemişti.

Para kazanıp eğlenen adam
Kurduğu her şirkette amacının dünyayı daha iyi bir yer yapmak, para kazanmak ve eğlenmek olduğunu söylüyor. Biz Stone (40), Twitter’ın harcına bu prensipleri karıştıran adam olarak tanınıyor. Twitter’ın başarı olması için “teknolojinin değil insanlığın zafer kazanması” gerektiğini savunuyor. Jack Dorsey gibi o da iki ayrı üniversiteye gidip, ikisini de yarım bırakmış. Boşanmış bir ailede üç kız kardeşle büyüyen Stone, bu kararını “Üniversiteye gitmem gerektiğini düşünüyordum. Kimse bana mecbur olmadığımı söylememişti” diye açıklamıştı.

İki sıçanlı patron
Kariyerine kitap kapağı tasarlayarak başlayan Stone, 2000 yılında bir çocukluk arkadaşıyla Xanga.com blog sitesini kurdu. Şirketten ayrıldıktn sonra Evan Williams’ın davetiyle Blogger.com’un tasarımını yeniledi.
Şirket Google’a satıldığında 20 ay burada çalıştı. 2005’te ayrılması ile ilgili sonradan “Google hisselerinin bu kadar fırlayacağını bilsem belki de ayrılmazdım” diyecekti.
Twitter’ın ilk tasarımını yapan Stone, buradan da kendi sosyal ağ projesini kurmak için ayrıldı. Dolayısıyla Twitter halka açıldığında tek kuruş alamadı. Hayvan ürünleri tüketmeyen Stone, eşiyle birlikte iki köpek, iki kedi, bir kaplumbağa, iki opossum (keseli sıçan) besliyor.

İşin arkasındaki ‘büyük ortak’
Aslında Twitter’ın bir fikirden somut bir projeye geçmesini sağlayan Evan Williams (41) Nebraska’da 361 nüfuslu bir kasabada doğdu. Soya fasulyesi, mısır ve inek yetiştiren bir çiftlikte büyüdü. Ağabeyi ve babası avlanmaya giderdi. Vejetaryen olan Williams ise evde oturup patron olma hayalleri kurardı. Nebraska Üniversitesi’ni başladığı gibi bıraktı. 1997’de California’ya taşındıktan sonra önce Pyra Labs isimli bir şirket, ardından sırasıyla Blogger.com, Odeo ve Twitter’ı kurdu. Şahsi serveti 2.6 milyar dolan olan Williams, çekingenliğiyle tanınıyor. Kalabalıkların önüne çıkmak zorunda kaldığında önceden bir kadeh içki ve espresso içiyor.