Sorumluluklarda eşitlik şart

ÖNDER YILMAZ / Ankara - Var olan zihniyet kalıpları değiştirilerek kadın ve erkeklerin sorumluluklarının eşitlik perspektifinde ele alınması gerektiği belirtilen raporda, bu çerçevede çocuk, hasta yaşlı bakımı gibi sorumlulukların, erkeklerin de eşit şekilde üstlenmeleri beklenen toplumsal bir sorumluluk olarak kabul edilmesi istendi. Raporda, kadınların her alanda karar alma mekanizmalarına katılmasının sağlanması, cinsiyete dayalı, medeni hal ve çocuk sahibi olma temelli ayrımcılıkla etkin mücadele mekanizmaların oluşturulması, istihdamda şiddet mağduru kadınlara “özel kontenjan” ayrılması, kadın kooperatiflerine beş yıl kurumlar vergisi muafiyeti tanınması, kamu ihalelerinde kadınlara pozitif ayrımcılık, iş güvenceli esnek çalışma modelinin kamuda da yaygınlaştırılması, ev işçilerine “sendikal örgütlenme”, “işyerinde mobbing uzmanı” istihdamı gibi öneriler yer aldı.

TBMM’de sayıları artsın

Kadınların her alanda daha güçlü hale gelmesini hedefleyen rapordaki öneriler özetle şöyle:

- Kadınların ve erkeklerin sorumlulukları eşitlik perspektifinde ele alınmalı; var olan zihniyet kalıplarını değiştirmeye yönelik mekanizmalar oluşturulmalı. Bu çerçevede; kadınların üzerindeki çocuk, hasta, yaşlı bakımı gibi sorumluluklar, erkeklerin de eşit şekilde üstlenmeleri beklenen toplumsal bir sorumluluk olarak kabul edilmeli.

- Yerelden başlayarak her düzeyde karar alma mekanizmalarına katılımları artırılmalı.

- Eğitim, çalışma hayatı ve siyasete eşit katılımlarının önündeki engelleri tespit etmek, farkındalığı artırmak ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla çok alanlı bir ağ oluşturmalı ve pozitif ayrımcılıkla ilgili uygulamalar artırılmalı.

- TBMM’de kadın milletvekili oranı ile, belediyeler ve diğer seçimle işbaşına gelinen kurumlardaki kadınların sayısı artırılmalı.

Terfide cinsiyet ayrımcılığı

- Kadınların işe alınma aşamasından, meslek içi eğitime ve işte yükselmeye kadar, her aşamada karşı karşıya kaldıkları cinsiyete dayalı ayrımcılığın sorgulanmasını ve olumlu yönde dönüştürülmesini sağlayacak aktif mekanizmalar geliştirmeli. Cinsiyet ayrımcılığını ve işyerinde cinsel tacizi önlemeye yönelik kurumsal yapılar oluşturulmalı, aykırılıklara karşı yaptırımların etkin olarak uygulanması sağlanmalı.

Mağdur kadına kontenjan

- Engelli kadınlar başta olmak üzere, eşi vefat etmiş ya da boşanmış kadınların istihdamı ve çalışma hayatında karşılaştığı zorluklarla başa çıkabilmesi amacıyla istihdam politikaları geliştirilmeli.

- Şiddet mağduru kadınların iş gücü piyasalarına girişlerinin kolaylaştırılması için özel kontenjanlar ayrılmalı.

- Geçici korunan ve uluslararası koruma başvuru veya statü sahibi kadınların mesleki gelişimine ve istihdama katılımına yönelik eğitimler artırılmalı.

Eşit ücret

- Kadınlar ile erkekler arasında ücret farkından doğan ayrımcılığın önlenmesi amacıyla, eşdeğer işe eşit ücret prensibinin uygulanabilmesi için ücretlerin dayandırıldığı nesnel bir iş/meslek sınıflandırma sistemi geliştirilmeli.

- Büyükşehir ve il belediyelerinde “Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” kurulmalı.

- Düzenli bir geliri ve sosyal güvencesi olmayan kadın kooperatifi ortakları ve dezavantajlı sosyal gruplar, kısmi süreli çalışanların sigortalılıkları kapsamında sigorta sistemine dâhil edilerek sosyal güvenceleri sağlanmalı.

- Ortaklarının çoğunluğunu kadınların oluşturduğu kooperatiflere, faaliyete başlamalarından itibaren beş hesap dönemi kurumlar vergisinden muafiyet sağlanmalı.

- Kamu ihalelerinde kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık içeren hükümlerin getirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalı.

- KOSGEB, girişimci olmak isteyen kadınlara firmanın hemen kuruluş sürecinde kaynak tahsis etmeli.

- Başta tarım sektörü olmak üzere, kadınların sosyal güvenlik kapsamına girmelerini kolaylaştırıcı ve kayıt dışılığı engelleyici mevzuat düzenlemeleri gerçekleştirilmeli.

- Doğuma bağlı izinlerde memur ve işçiler arasında var olan eşitsiz durum ortadan kaldırılmalı.

Ev işçileri sendika kursun

- İş kolu esasına göre örgütlenmenin esas alındığı sendikalar kanununda gerekli değişiklikler yapılarak ev işçisi olarak çalışan kadınların da sendika kurmaları sağlanmalı.

- Kadın istihdamını artıran ve kadın erkek fırsat eşitliğine duyarlı politika ve uygulamalara sahip firmalara “Kadın Dostu İşyeri Belgesi” verilmeli, vergi indirimleri ve istisnaları sağlanmalı.

- Kadın istihdamının artırılması ve aile refahının güçlendirilmesi için özel sektörde uygulanan iş güvenceli esnek çalışma modelleri geliştirilmeli ve kamuya da yaygınlaştırılmalı.

- İş gücü piyasasında medeni hal ve çocuk sahibi olma bakımından kadınların maruz kaldıkları işveren temelli ayrımcılıkla daha etkin şekilde mücadele edilmeli.

İşyerinde mobbing

- İş yerlerinde kadına yönelik şiddet ve mobbingin önlenmesine yönelik farkındalık çalışmaları yürütülmeli.

- ALO 170’in (Çalışma Hayatı İletişim Merkezi) bilinirliğinin artırılması sağlanmalı, mağdurlara yasal haklar konusunda bilgi vermek üzere işyerinde psikolojik taciz/mobbing konusunda uzman hukukçular istihdam edilmeli.

- Kadınların eğitimin tüm aşamalarına erişimi sağlanmalı. “Kadın Dostu Kampüsler” yaygınlaştırılmalı.

OEDAŞ’a ‘Kadın Dostu Marka’ ödülü

Afyonkarahisar, Bilecik, Eskişehir, Kütahya ve Uşak illerinin elektrik dağıtım hizmetini sağlayan Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ (OEDAŞ), kadın istihdamının az olduğu enerji sektöründe toplumsal cinsiyet eşitliği alanında farkındalık oluşturmak amacıyla hayata geçirdiği "Enerjimiz Eşit" projesi ile Kadın Dostu Markalar 2023 Farkındalık Ödülü'ne layık görüldü.

2019 yılında hayata geçirdikleri Enerjimiz Eşit projesiyle kadın istihdamının az olduğu enerji sektöründe toplumsal cinsiyet eşitliği alanında farkındalık oluşturmayı hedeflediklerini söyleyen OEDAŞ Genel Müdürü Fuat Celepci, "Faaliyet gösterdiğimiz enerji sektöründe istihdam edilen kadın çalışan oranının düşük olması, sektörün, toplumsal cinsiyet eşitliği temelli bir dönüşüm yaşaması gerektiğini gösteriyor. Biz de içinde bulunduğumuz topluma değer katma vizyonumuz ve sürdürülebilirlik yaklaşımımız doğrultusunda toplumsal cinsiyet eşitliğine odaklanıyoruz. Böylece önyargıları kırıp kadınların enerji sektörüne kazandırılmasına katkı sunarak ülkemizin enerjisine enerji katıyoruz" dedi.