Müteahhit destek oldu konut zirveyi gördü

Duygu Erdoğan / İSTANBUL - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temmuz ayına ait konut satış istatistiklerini açıkladı. TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları 2024 Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16 artarak 127 bin 88 oldu. Temmuz ayında, konut satışları aylık bazda 2024’ün en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Bu satış sayısı aynı zamanda tüm zamanların en iyi ikinci temmuz ayı satışı olarak verilere yansıdı.

Ayrıca Temmuz 2024 verisi, 2023 Aralık’ta gerçekleştirilen 138 bin 577 konut satışından sonra son iki yılın en yüksek ikinci seviyesi olarak kayıtlara geçti. 

Konut satışları Ocak-Temmuz döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5 azalışla 672 bin 162 olarak gerçekleşti.

Birikim yatırıma döndü

Konut satışlarının temmuzda hızlı yükselmesinin arkasında özellikle yeni konut üreten firmaların kendi bünyelerinde yaptığı ‘kredili satış’ kampanyaları var. Düşük peşinat, 36 aya kadar 0 faizli ya da yüzde 1 seviyesindeki vade imkanları; tüketicinin elindeki birikimi gayrimenkul yatırımına dönüştürmesinin önünü açtı. Bankaların yüksek konut kredisi faiz oranı sunduğu ortamda hayata geçirilen kampanyalı satışlar; bir yandan yeni konut alımını artırırken, diğer yandan ise konut sektöründeki satışlara uzun süre sonra yukarı yönlü bir ivme kazandırdı.  

Mevcutta bankaların konuk kredisi faizleri de bir miktar gevşeme gösteriyor ancak en düşük oran yüzde 3.03 seviyesinde bulunuyor. Bu oranla 10 yıl vadeli 1 milyon liralık kredinin toplam ödemesi 3 milyon 760 bin lira, aylık taksit ödemesi ise 31 bin lirayı aşıyor. 

Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal, “Peşinatı olanlar, bankaları beklemeden şirketlerle ödeme planı üzerinde anlaşıyor ve kârlı bir alım yapmış oluyor. Ayrıca tasarruf finansman sektörü de banka kredilerinin kısıtlandığı bu dönemde konut finansmanında önemli bir rol alıyor” dedi.

‘Sıfır’ satışları tetikledi

‘Banka kredisiz konuta erişim kampanyaları sektörü hareketlendirdi’ ifadesini kullanan EgeYapı GYO Genel Müdürü Didem Güneş ise, “Banka kredisiz konut satışında, kampanyaların, yenilikçi ve yaratıcı bakışların işe yaradığı görülüyor” diye konuştu.

İpotekli konut satışları olarak bilinen banka kredili satışlar temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20.9 azalış göstererek 11 bin 496 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 9 olarak gerçekleşti. Yanı sıra diğer satışlar olarak nitelenen ‘firma bünyesinde senetli, kampanyalı’ konut satışları ise temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21.7 artarak 115 bin 592 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 91’e çıktı. Bu artış da müteahhit firmaların bünyesindeki kampanyalı satışların etkisini gösteriyor.

Kampanyalar dolayısıyla en çok sıfır konut satışını artırmış oldu. Buna göre temmuzda ilk el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 28.9 artarak 40 bin 784 oldu. İkinci el konutların satışı ise aynı dönemde 86 bin 304 olarak gerçekleşti.

Yabancıya satışta azalma yaşandı

Yabancılara konut satışları temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.1 azalarak 2 bin 350 oldu. En çok alım 878 ile Antalya, 752 ile İstanbul ve 218 ile Mersin’den oldu. EVA Gayrimenkul Değerleme’ye göre, 2024 ilk altı aylık dönem itibarıyla yabancıların Türkiye’de yaptıkları gayrimenkul yatırımlarının yüzde 43.6’sı vatandaşlık edinimi oluşturdu. Vatandaşlık edinimi için yabancı yatırımında İstanbul, Antalya ve Mersin ilk üçte yer alırken, İstanbul’daki yabancı yatırımlarında da Esenyurt, Beylikdüzü ve Başakşehir ilk üçte yer aldı. Yabancıların 2024’ün ilk altı ayında vatandaşlık edinimi için Türkiye’de yaptıkları yatırımlara göre, ülke bazında ilk sırada İran yer aldı. İran’ı Rusya, Çin, Irak, Afganistan, Filistin, Pakistan, Mısır, Ukrayna ve Sudan izledi.

Maliyette 33 ayın en düşük artışı…

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayı inşaat maliyet endeksi verilerini de açıkladı. İnşaat maliyeti haziranda yüzde 0.40 artarken, yıllık bazda artış yüzde 66.12 oldu. İnşaat maliyeti aylık bazda Eylül 2021’den bu yana en düşük artışı kaydetti.

Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 1.01 artarken, işçilik endeksi yüzde 0.80 azaldı. Yıllık bazda malzeme endeksi yüzde 51.55, işçilik endeksi yüzde 105.50 arttı.