Mobilyada kansorejen tehlikesi

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) uzmanları, mobilyalarda kullanılan tutkal ve kimyasal maddelerin formaldehit adlı kanserojen bir madde içerdiğini, bu maddenin bilinçsizce ve standart değerlerin üzerinde kullanılmasının insan sağlığını ciddi oranda tehdit ettiği ve kansere neden olabileceği uyarısında bulundu.

İzmir’de açılan MODEKO Fuarı’na katılan firmaları bilgilendirmek amacıyla bir toplantı düzenleyen TSE Ankara Yapı Malzemeleri Sektörü Belgelendirme Müdürlüğü’nde görevli Belgelendirme ve İnceleme Uzmanı Vatan Tatar, formaldehit maddesinin sınır değerlerinin belirlendiği E1 belgelendirme sisteminin yapılmaya başlandığını belirterek, tüketicilerin mobilya satın alırken mutlaka E1 Belgesi’ni sorması gerektiğini söyledi. Tatar, “Mobilyalar genelde panellerden oluşur. Bunlar ahşap, sunta, MDF olabilir, OSB dediğimiz levha türleri olabilir ya da vernikli-cilalı tüm panellerde bu E1 olayı vardır. Çünkü bunlarda kullanılan kimyasallar belirli miktarlarda formaldehit ve tutkal içerdiği için bunlardaki insan sağlığına zararlı yayılımlar mutlaka oluyor” dedi.

Tatar, formaldehit adlı kanserojen maddenin belli sınır değerlerin üzerinde kullanıldığında kanser başta olmak üzere birçok hastalığa neden olduğunu ifade ederek, “Ürettiğiniz özellikle panel mobilyalarda, tüketici ürettiğiniz ürünlerde E1 standartları içinde midir, eğer böyleyse mutlaka ilgili kuruluştan bir belgeniz var mı, ki Türkiye’de şu an bunu yapan tek kurum TSE, TSE’den böyle bir belge var mı diye sorup bunu isteyebilir” diye konuştu.

Tatar, formaldehit maddesinin sınır değerlerin üzerinde kullanılmaması gerektiğine dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: “Formaldehit dediğimiz olay budur. Ama bunun belirli bir sınırlı değerleri var. 100 miligramda metreküpte 0,124 gramlık bir yayılım vardır; standartlar bunun üstüne geçmemesini ister. E1 değeri dediğimiz budur. Bu değerin altında olması gerekiyor. Bu değerin üzerine çıktığında zaten bu E2’dir. Bu genelde Avrupa’da da artık Türkiye şartlarında da istenilmeyen bir değerdir. Formaldehit özellikle panellerde yayılımı olmakta. Belirli bir otorite tarafından uzun vadede insan sağlığına zararlı olabilmektedir. Kesin bir araştırma yok, ancak şunu biliyoruz ki formaldehit insan sağlığına zararlı. Vücuda girdiği, akciğerlerden emildiği takdirde uzun vadede insanda hastalıklara sebep olmaktadır. Sigaranın içeriğinde de bu madde var. Formaldehit zararlı bir malzeme. Uzun vadede bu madde insan sağlığına zarar verecektir.” Mobilyada bu maddenin standart değerlerinin belirlendiği E1 adı verilen belgeyi sadece TSE’nin verdiğini vurgulayan Tatar, firmaların bu belgeyi alma zorunluluğu olmadığını ancak almalarının kendilerini piyasada daha güçlü kılacağını söyledi. Tatar, şöyle konuştu: “TSE olarak E1 belgelendirmesine başladık. Özellikle ahşap levha ve mobilya firmalarımız bize başvurup belge alabilirler. Tüketicinin güvenini kazanma ve özellikle pazarda rekabet ve iyi bir yere gelmek için bu belgeleri almaları önemlidir. Tüketiciler de mobilya aldığınızda mutlaka bu E1 Belgesi’ni firmalardan isteyiniz. Yaptırımlar daha çok bakanlık kontrolünde. Şu an E1 konusunda bir zorunluluk yok. Firmaların belge alma zorunluluğu yok. Şu an için yasal bir zorunluluk yok, tamamen isteğe bağlı bir konudur. Ama biz firmaların Avrupa’ya açılmaları, rakiplerinin karşısında daha üst konuma gelmek için bu belgeye başvurmalarını ve tüketiciye kendilerine kanıtlamalarını istiyoruz. Önemli olan tüketicinin bilinçli olması. E1 konusuna dikkat etmeli tüketiciler. Bazı Avrupa ülkelerinde Avrupa’ya sokulan belgelerde E1 Belge şartı aranabilmektedir.”