Gaz merkezleriyle ilgili kulis bilgileri!

Washington merkezli açıklamalar söz konusu teklife doğal olarak karşı dururken, henüz gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belli olmayan, hatta kimilerine göre süresi sınırlı siyasi bir manevra olarak görülen “gaz merkezi projesinin” olasılıkları tartışılıyor. Bazı uzmanlar ve yabancı kaynakların dile getirdiği bilgiler ise şöyle:

-Kurulacak gaz merkezinde Türkiye’nin rolü konusunda çeşitli olasılıklar bulunuyor. Bunlardan biri Rus gazının akışının artırılmasıyla, Türkiye’nin AB’ye gidecek gaz için transit bir rol üstlenmesi. Tartışılan bir diğer olasılıksa, Rus, Azerbaycan, Irak gibi farklı gazların toplandığı merkezde, gazın bir blend oluşturarak gazın Türkiye tarafından “yeniden satışıyla/ihracatıyla” AB’ye gönderilmesi. Bu noktada, gaz artık “Türk gazı” olarak satılıyor olacak.

-Bugün yıllık yaklaşık 17 milyar metreküp gaz Ukrayna üzerinden Avrupa’ya ulaşıyor. Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın ömrüne 5 yıl biçen kaynaklar, Ukrayna üzerinden bu enerji rotasının önümüzdeki yıl sona ereceğini savunuyor. Ayrıca Ukrayna üzerinden gaz için yapılan 5 yıllık sözleşmenin de 2024’te sona ereceğine dikkat çekiyorlar.

-Rusya’nın kendi gazını doğrudan satmayı tercih edeceğini vurgulayan uzmanlar, Türkiye’de kurulacak gaz merkezinden Türk şirketler tarafından “yeniden satışta” belirli bir miktar karını kaybetse de, Rusya’nın yine de küresel gaz piyasasında kontrolü elinde tutmaya devam edebileceğini belirtiyorlar.

-Türkiye’de bir gaz merkezinin kurulma maliyeti henüz bilinmese de, Edirne’de böylesi bir merkezin depolama ve terminaller hariç, en temel teknik altyapısının inşasının daha önceki projeler dikkate alındığında 150 milyon Euro’nun üzerinde olacağı hesaplanıyor.

-Gaz merkezine inşa edilecek boruların sadece geliştirilmesi ve üretilmesinin 6 ayla 1 sene arasında süreceği belirtiliyor.

-Yine Türk Akım’ın inşa süreci de dikkate alındığında, TürkAkım’a üçüncü bir boru hattı kolu eklenerek faaliyete geçmesinin 3 ila 5 yıl alacağı kaydediliyor. Öte yandan, gaz merkezi kapsamında ön plana çıkan ilk adım, Türk Akım’a ek boru hatları inşa ederek, Rus gaz akışının artırılması. Bunun gerçekleştirilmesi için de TürkAkımı boru hattının bağlandığı, Rusya’daki Yamal’dan Anapa’ya gaz iletim sisteminin de genişletilmesi gerektiği kaydediliyor. Sadece bu kısmın kapasitenin artırılmasının bile 2 yıl sürebileceğini aktaran kaynaklar, Rusya’nın mevcut savaş koşullarında yeterli sermayeyi sağlayamayabileceğini vurguluyor.