Kuraklık vurdu anız yakmasın!

Duygu Erdoğan -  Çeşitli bölgelerde ürün hasatları ardından toprak için tehlike çanları çalmaya başladı! Hasattan sonra toprakta kalan bitki sapları yani anızın yakılması başlamadan önce uyarılar artırıldı. Kamu ile birlikte tüm üretici birlikleri, üniversiteler, tarım uzmanları yıllardır uyarılarını artırıp, eğitimler vermeyi sürdürse de anız yakımı halen çiftçiler tarafından tercih ediliyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından yapılan açıklamada, anız yakma olayının 1993 yılından bu yana yasak olduğu hatırlatılırken, anız yakımının topraktaki mikro organizmaların yüzde 70’ine zarar verdiği vurgulandı. Toprağı yeni ekimler için hazırlamak adına çiftçilerin sapların temizlenmesi için masrafsız gördükleri anız yakma olayını gerçekleştirdiği ifade edilen açıklamada görüşlerine yer verilen TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Toprak verimlilik unsurlarına uzun vadede ciddi zararlar veren anız yakma yanlış bir uygulamadır. Anız toprağın geleceği, toprak ise bizim geleceğimizdir. Anız yakmak geleceğimizi, bize emanet edilen en değerli varlığımızı yakmaktır. Bu gerçek asla unutulmamalıdır” diyerek uyarılarda bulundu.

Küçük tarlalarda...

Ülke genelinde yaşanan kuraklık düşünüldüğünde bir de anız yakımı ile toprağa ve biyoçeşitliliğe verilecek zararların düşünülerek hareket edilmesi gerektiğine dikkat çeken Bayraktar, “Anızı yakılan toprağın üst kısımlarında 250 derece civarında sıcaklık oluşarak toprak yüzeyinde bulunan küçük canlıları da öldürmektedir. Hâlbuki bu canlıların faaliyetleri sonucunda organik maddeler parçalanarak toprak verimliliğini artıran humusa dönüşmektedir. Aksi halde ise toprak çoraklaşıyor ve tarım yapılması mümkün olmayan bir hale dönüşüyor” dedi.

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı Hüseyin Demirtaş ise bu dönemde samanın çok fazla değerlendiğini, çiftçilerin bundan faydalanmak adına anız yakmayı azalttığını söyledi. Demirtaş, “Artık bitki sapı yani saman o kadar değerli ki, anız yakma oranı çok düştü. Yoksa ne kadar engellerseniz engelleyin mutlaka yapılıyordu. Çiftçi bir defalık toprağını hazırlamak için geleceğini yakıyordu. Şu anda artık anız yakma azaldı, yine de özellikle küçük küçük tarlaları olan çiftçiler uğraşmamak adına bunu tercih ediyor” dedi.

Nem kalmadı

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Süleyman Soylu, zaten bu dönemde kuraklık nedeniyle topraktaki nemin oldukça azaldığına dikkat çekerken, “Az da olsa kalan rutubeti uçurmak daha fazla sıkıntı yaratacaktır. Ancak zaten bu yıl anız yakma olayı çok az olacaktır, çünkü kuraklık nedeniyle çok fazla bitki örtüsü oluşmadı. Toprak yüzeye yakın hasat edildi. Hasat etmeyen ise küçükbaş hayvanlarını otlattı. Çünkü sap çok kıymetli. Böyle yıllarda anız yakımı oldukça azalır” diye konuştu.

Ekipman kullanımı

Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar da bölgelerinde anız yakmanın yüzde 80 oranında önüne geçtiklerini anlatırken, anızı işleyecek parçalayacak makine ekipmanların artması ve giderek ulaşılabilir olmasıyla anız yakımının daha az tercih edildiğini söyledi.

Yıldan yıla azalıyor

Anız yakma, ikinci ürün elde edilen illerde daha fazla kullanılıyor. Bu illerden biri de Adana.

Adana Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı Mehmet Akın Doğan, anız yakma olayının özellikle ağustos ayında bölgede yapıldığını anlatırken, anız yakmanın devam etmesine rağmen geçmiş yıllara göre oldukça azaldığına vurgu yaptı.

Öneriler sunuldu

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, çiftçilere anız yakma yerine alternatif uygulamalar sunulması gerektiğini belirtirken şu önerileri sıraladı:

*Anızlara doğrudan işleme ve ekim yapabilen mibzerler kullanılmalıdır.

*Üreticilerimizin sürüm maliyetini en aza indiren toprak işlemesiz tarım yaygınlaştırılmalı, desteklenmelidir. Dünyada 175 milyon hektar alanda işlemesiz tarım yapılmaktadır.

*Çözümün sadece uygulanacak cezalardan, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan beklenmemesi gerekir. Yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı gibi kamu kurumlarının da anız yakmanın bir nevi ‘doğa katliamı’ olduğunu kamuoyuna, özellikle çocuklara öğretilmesi sorunun çözümüne önemli katkılar sağlayacaktır.