07.03.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
EKONOMİ SERVİSİ
Taşıdığı ağır risk yüzünden insan sağlığıyla birlikte ülke ekonomilerini de tehdit eden koronavirüs, öngörülemeyen yayılma hızından dolayı dünya üzerine adeta kabus gibi çöktü. Şimdiki tahminler nisan ayıyla birlikte virüsün etkisinin azalacağı yönünde olsa da, başta havacılık şirketleri olmak üzere birçok endüstrinin mart ayı planlarını bozguna uğrattı. Nisan öngörüsünün gerçekleşmeme ihtimali ise tüm şirketleri korkutmaya devam ediyor.
Turizmden, taşımacılık, lojistik, e-ticaret’e kadar birçok sektörde kendini hissettiren virüsten en çok etkilenen sektörlerin başında havacılık geliyor. Alman Lufthansa, virüs nedeniyle mart ayı içerisinde gerçekleştirilecek 7.100 uçuşunu iptal etti, 150 uçağı yere indirdi. İngiltere merkezli Flybe iflas etti. United Airlines işe alımları durdurdu.
‘Senaryolarımız şimdiden hazır’
Virüse karşı birçok senaryo üzerinde çalıştıklarını belirten Aycı, “Stratejilerimizi sürekli güncelliyoruz. Çin, İran, İtalya, Güney Kore ve Nahçıvan’a düzenlediğimiz seferlerimizi iptal ettik. Bunun yanında risk grubunda bulunan 26 ülkeye gerçekleştirdiğimiz uçuşlarımız sonrasında uçaklarımızı bilimsel yöntemlerle dezenfekte ediyoruz. Misafirlerimizin endişesiz bir şekilde seyahat edebilecekleri, sağlıklı bir uçuş ortamı sunuyoruz” dedi.
Avrupa’nın ağır davranmasının virüsün bu noktaya ulaşmasında etkili olduğunu anlatan İlker Aycı, “Türkiye bu konuyu çok sıkı tutuyor. Sağlık Bakanlığı ile dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar sürekli irtibat halindeyiz. Risk bölgelerinden en hızlı uzaklaşan biziz. Türkiye en güvenli ülkelerden biri. Zarar etsek de itibarımızı korumak için çalışıyoruz” diye konuştu.
Zorlu yılda kâra uçtu
THY’nin 2019 yılına ilişkin verilerin de paylaşan Aycı, şunlar söyledi:
“Zayıflayan global talep ortamı ve artan rekabete, Boeing 737 MAX krizi (24 uçak yerde), Airbus NEO uçak teslimatlarında yaşanan gecikmeler ile İstanbul Havalimanı’na taşınırken 5.000 uçuş kesmemize rağmen, 2019’da 788 milyon dolar net kâr elde ettik. Gelirimiz önceki yıla göre yüzde 3 artarak 13.2 milyar dolara çıktı. Yüzde 3.8 artışla 74.3 milyon yolcu taşıdık. Dış hat yolcu sayımız yüzde 3.8 artarak 44 milyona çıktı. Doluluk oranımız yüzde 81.”
Eylülden ürkütücü
Bir süredir virüs mesaisi artan Türk Hava Yolları’nın (THY) Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, dün genel müdürlük binasında bir grup gazeteciyle gerçekleştirdiği buluşmada “Öngörülemeyen bir krizle karşı karşıyayız. Havacılık sektörü 11 Eylül olaylarından sonra ilk kez küçülecek. Bu olağanüstü duruma karşı 5 farklı senaryomuz var” dedi.
Aycı, sözlerine şöyle devam etti: “Virüs şekil değiştirdikçe krizin yönetilmesi zorlaşıyor. Dünyada alışık olmadığımız bir kriz yönetimiyle karşı karşıyayız. Bu yeni bir safha. Virüsün yayılma hızı beklentilerin önüne geçti. Havalar ısınınca virüsün etkisinin azalacağı söyleniyor. Karşı görüşler de var. Ya havalar ısınınca etkisini devam ettirirse... Ayrıca ülkeler bir birilerine sınırları kapatıyor. Avrupa’nın göbeğindeki İtalya tecrit edildi. Böyle bir krizi yönetiyoruz. Sektör, 11 Eylül saldırısından sonraki en büyük kaybını yaşayacak.”
Dünya % 20 kapasite kesti
Virüs yüzünden dünyada havayolu şirketlerinin kapasitede yüzde 20 kesinti yaptığını belirten İlker Aycı, “Bu, bizde yüzde 8-9 civarında. Virüs riskine göre oran değişebilir. Rezervasyonlarda şubatta pek düşüş olmadı. Ama mart itibarıyla yüzde 12-13’lük gerileme gördük” dedi. Uçuş iptalleri sonrasında açığa çıkan uçakların başka destinasyonlara yönlendirildiğini ifade eden Aycı, bu durumu ‘dinamik kapasite yönetimi’ olarak tanımlayarak, “Uçakları aktif tutup gerektiği yerde kullanıyoruz” diye konuştu.
Yakında New Jersey
THY’nin bir taraftan virüs kriziyle mücadele ederken diğer yandan yeni uçuş noktalarını devreye almaya hazırlandığı bilgisini paylaşan Aycı, “14 Nisan’da Japonya’da Osaka, 25 Mayıs’ta ABD’de New Jersey Newark ve 9 Haziran’da Kanada’da Vancouver” dedi. Aycı, 29 Mart itibarıyla AnadoluJet’in Sabiha Gökçen’den 22 ülkede 30 noktaya uçuş yapacağını da hatırlattı.
Kargoda gaza bastı
THY, 350 uçaklık filo ile 126 ülkede 321 noktaya yolcu taşıyor. Bu anlamda dünyanın en çok noktasına uçan şirketi. Milli bayrak taşıyıcı THY, aynı başarıyı kargoda da sergiledi. İlker Aycı, “26 kargo uçağımız var. Hava kargoda dünyanın en çok noktasına uçan şirketiyiz. 89 ülkeye kargo taşıyoruz. Kargoda pazar payımız yüzde 4.1. Global pazar yüzde 12.5 küçülürken biz yüzde 9.2 artırdık” diye konuştu.
Singapur...
Singapur’da koronavirüs tespit edilen bir kişinin İngiltere’den gelip bu ülkeye İstanbul’dan THY uçağıyla gittiği ortaya çıkmıştı. Aycı, bu tip riskli durumlara karşı aldıkları önlemleri de şöyle özetledi:
“Ekibi gözlem altına alıyoruz. Böyle bir yolcunun 2 sıra önde, 2 sıra arkasında ve yan tarafında oturan yolcuları takip ediyoruz. Bu, isimleri otoritelere ve Sağlık Bakanlığı’na bildiriyoruz. Bu sayede riski yakından izliyoruz.”