Kamu hisseleri pişman ettirmedi

SERMAYENİN tabana yayılması, şirket ortağı olma bilincini geliştirirken, yatırımcıların tasarruflarını değerlendirmesi konusundaki tercihlerini de değiştirdi. Türkiye'nin geleneksel tarasruf aracı olan altın ve dövizin yerini artık hisse senedi almak üzere. Bunun en son örneği T. İş Bankası hisselerine gözlenen yoğun talep oldu. Son 10 yılda devlet sadece 291 bin 912 kişiye hisse senedi satarken, geçtiğimiz hafta sadece İş Bankası hisselerine ile 123 bin 207 kişiden talep geldi. Devlet son 10 yılda toplam 679 milyon 395 milyon dolarlık halka arz geliri elde ederken, sadece İş Bankası satışından 650 milyon doların üstünde gelir bekliyor.

Son 10 yılda kamunun halka arz ettiği hisse senetlerini alanlar yıllık ortalama kazançları yüzde 113 olarak gerçekleşti. Kamuya ait Migros hisselerini 1991 yılında alanların 1997 yılı sonu itibariyle yıllık ortalama kazancı 214 olarak gerçekleşti. Yine aynı yıl halka arz edilen Tüpraş hisseleri de aradan geçen süre içinde yıllık ortalama yüzde 160 getiri sağladı. Birbaşka kamu hissesi Petrol Ofisi'nin yıllık ortalama getirisi yüzde 143, Erdemir'in yüzde 114, THY'nin yüzde 109 ve Petkim'in de yüzde 84 oldu. 1993 yılında kamu hisseleri halka arz edilen Netaş yüzde yıllık yüzde 157 ve aynı yıl satılan Usaş hisseleri de 1997 yılı sonuna itibariyle ortalama yüzde 155'lik kazanç sağladı.

1987 yılından bu yana geçen 10 yıllık bir sürede 210 şirket halka açıldı. Bunlardan 5'i kamu ağırlıklı olmak üzere, 24 şirketin kamuya ait hisseleri halka arz edildi. İş Bankası'nın yüzde 12.3'lük kısmının halka arzıyla yeniden hız kazanan özelleştirme, Türkiye'de yeni bir sayfa açıyor. Son 10 yılda borsa yoluyla 679 milyon 395 milyon dolarlık halka arz geliri sağlayan devlet, sadece İş Bankası'nın satışından mayıs ayında 650 milyon doların üstünde gelir bekliyor. Devlet bugüne kadar toplam 291 bin 912 kişiye hisse satarken, sadece İş Bankası hisselerine 123,200 kişiden talep geldi.

1990 - 1991 yılları, Türkiye için çimento sektöründen çekilmeye başladığı yıllar olarak dikkat çekti. Devlet, sözkonusu yıllarda Bolu Çimento, Konya Çimento, Ünye Çimento, Mardın Çimento, Adana Çimento, Afyon Çimento ve Niğde Çimento'daki paylarını hem borsa kanalıyla halka arz hem de blok satış yöntemiyle satışa çıkardı. Çimento hissesi alan yatırımcılar, diğer kamu hisselerini alanlara göre daha az kazanç sağladı. Çimento sektöründe en yüksek ortalama yıllık kazancı yüzde 111 ile 1991'de halka arz edilen Adana Çimento (A) ve yüzde 108 ile aynı yıl halka arz edilen Niğde Çimento hisseleri sağladı. Diğer çimento hisselerinin ortalama yıllık getirileri yüzde 40 ile yüzde 95 arasında oldu.