Hedef enflasyon zam çıpası oluyor
16.11.2024 - 07:02 | Son Güncellenme:
Daha önce enflasyonu, ‘hedefle çıpalayarak’ düşüren ekonomi yönetimi, mevcut süreçte de bu adıma geçişin ilk sinyalini verdi. Bakan Şimşek, “Yönetilen ve yönlendirilen fiyatları enflasyon hedefiyle uyumlu olarak belirleyeceğiz” dedi.
Mithat Yurdakul / ANKARA - Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hedef enflasyonun, yönetilen yönlendirilen fiyat artışlarında çıpa olacağını açıkladı. Bakanlığının 2025 yılı bütçe teklifine ilişkin sunum yaptığı TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda konuşan Şimşek şunları söyledi:
“Son 5 ayda yıllık enflasyon 26.9 puan azalarak yüzde 48.6’ya geriledi. Özellikle geriye dönük fiyatlama davranışının yüksek olduğu kira ve eğitim grubundaki yıllık artışlar ve kiralardaki yüzde 25’lik tavan uygulamasının kalkması enflasyondaki düşüşü sınırlamıştır.”
“12 ay sonrası enflasyon beklentileri” rakamının son iki buçuk yılın en düşük seviyesine gerilemesinin “olumlu gidişata” işaret ettiğini vurgulayan Şimşek, şöyle devam etti:
“Önümüzdeki dönemde dezenflasyonda 3 temel hususun belirleyici olmasını bekliyoruz. Birincisi, para politikasının enflasyona gecikmeli etkisi zamanla daha net görülecek. İkincisi, 2025 yılında bütçe açığının milli gelire oranının azalması negatif mali etki yaratacak. Üçüncü olarak, bütçe imkânlarının elverdiği ölçüde, yönetilen ve yönlendirilen fiyatları enflasyon hedefiyle uyumlu olarak belirleyeceğiz.”
145 kuruma denetim
Gelecek sene vergi gelirlerinin milli gelire oranının 0.9 puan artarak yüzde 18.1’e çıkmasını beklediklerini bildiren Şimşek, “Bu artışa, yeni ihdas ettiğimiz asgari kurumlar vergisi başta olmak üzere aldığımız gelir tedbirleri, kayıtdışılıkla mücadele, vergilemede gönüllü uyumu güçlendirecek çalışmalar, tahsilat ve denetim performansımızla ulaşacağız” dedi. Tasarruf tedbirleri kapsamında bakanlıklar, valilikler, üniversiteler, belediyeler ile diğer kurumlar olmak üzere 145 kamu kuruluşunda denetim yapıldığını aktaran Şimşek, denetim raporlarını Cumhurbaşkanlığı ve ilgili kamu idareleriyle paylaşacakları kaydetti. Kamuda yeni araç tahsisini kullanımdakilerin tasfiyesi ve mümkün olduğunca yerli- elektrikli araçlarla sağladıklarını, hizmet alımı suretiyle kullanılan taşıtları yüzde 15 oranında azalttıklarını söyledi.
‘Vergi yükü düşük’
Şimşek, Türkiye’de vergi yükünün yüksek olduğu algısının gerçeği yansıtmadığını vurgularken şöyle konuştu:
“Toplam vergi yükü sıralamasında yüzde 20,8 ile 38 OECD ülkesi arasında en düşük vergi yüküne sahip üçüncü ülkeyiz. Dolaylı vergi yükünün çok yüksek olduğu yönündeki kanaat de doğru değildir. Vergi sistemimizdeki temel sorun dolaysız vergilerin yeterli düzeyde olmamasıdır. Ülkemizde dolaylı vergilerin milli gelir içerisindeki payı yüzde 9.1 iken OECD ortalaması yüzde 10.5, AB ortalaması ise yüzde 13.6. Ülkemizde genel KDV oranı yüzde 20. Bu oran ile AB ülkeleri içerisinde en düşük vergi oranına sahip altıncı ülkeyiz. Temel gıda, eğitim, sağlık, giyim ve sosyal konut gibi birçok alanda uygulamadaki indirimli KDV oranı ile efektif KDV oranımız yaklaşık yüzde 15. Gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerin milli gelire oranı yüzde 5.8. Bu oran ile OECD ülkeleri arasında en düşük vergi yüküne sahip üçüncü ülkeyiz.”
Yönetilen, yönlendirilen fiyatlar nedir?
Tüketici fiyat endeksi içinde yer alan yönetilen/yönlendirilen ürünler, fiyatı doğrudan kamu ya da kamuya bağlı kurumlar tarafından belirlenen ve/veya fiyatı kamunun onayı neticesinde oluşan mal ve hizmet kalemlerini ifade eder. Örneğin alkollü içeceklerin fiyatına doğrudan yansıyan ÖTV, bu kategoriye girer.
‘Demirören Grubu bütün ödemelerini düzenli yapıyor’
Komisyonda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, gelecek yıl için belirlenecek yeni asgari ücret için “Çalışanlarımızı enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz” dedi. Kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarınının önemli ölçüde azaldığını belirten Şimşek, “144 milyar dolarla zirve yapan KKM, şu anda 40 milyar doların altına indi. Büyük ihtimalle KKM’den çıkış yakın” şeklinde konuştu. Vergi borçlarının silindiği iddialarına yalanlayan Şimşek, “Hiçbir zaman hiçbir şirketin vergi borcunu asla silmedim, böyle bir yetkim yok” dedi. Şimşek, Demirören Grubu ile ilgili de “Demirören Grubu bütün ödemelerini düzenli yapıyor. Demirören Grubu taksitlerini ödüyor ve vadesi geçen borcu yok” ifadesini kullandı.
Yasadışı bahiste 644 milyon liraya bloke
Önümüzdeki dönemde suç gelirlerinin aklanmasını önlemek amacıyla yasa dışı bahis ve kumarla mücadelenin sürdürüleceğini vurgulayan Şimşek, “2023 yılında yasadışı bahis ile ilgili bloke ettiğimiz işlem tutarı 644 milyon TL’dir. Ayrıca MASAK tarafından düzenlenen raporlar doğrultusunda mahkemeler tarafından yaklaşık 30 milyon TL’lik tutara el koyma kararı verilmiştir” dedi.
