Filistin destekli ürünleri satıştan kaldıran e-ticaret devine ‘ayrımcılık’ cezası

MİTHAT YURDAKUL/ANKARA- Kitap ve iğneli metal rozet satışı yapan bir işletmeci, geçen yıl TİHEK’e yaptığı başvuruda, Trendyol’un kendisine hiçbir bildirim yapmadan Filistin temalı iğneli rozet ürünlerin satışını kapattığını, durumu müşterilerden öğrendiğini, ürünlerin satışa yasak ürün statüsüne alınıp kilitlendiğini, Filistin Bayrağı iğneli çanta rozet ürünlerinin fiyatlarının 2 gün boyunca “0 TL” olarak gösterildiğini iddia etti. Satıcı başvurusunda, Trendyol satıcı destek hattını aradığını, yetkililerin ise “durumun hassas bir konu olduğu, Trendyol’un konuya tarafsız kaldığı, ürünlerin altına propagandaya neden olacak olumsuz yorumlar yazılabileceği, bu nedenle ürünlerin satışının bir süre durdurulduğu ve uygun görülen zamanda tekrar satışa açılacağı” cevabını verdiğini kaydetti. Konuyla ilgili Trendyol’un basın açıklaması yaparak kasıtlı ürün kaldırma iddialarını yalanladığını anımsatan şikayetçi şirket, Trendyol arama butonuna “Filistin” yazınca kitap sonuçlarının çıktığını, ancak, “Filistin” ibaresi geçtiği için sistemin “yasaklı kelime” uyarısı verdiğini öne sürdü.

TİHEK, şikâyetle ilgili Trendyol’dan savunma istedi. Konuyu gündemine alan TİHEK, Trendyol’un gönderdiği savunmada “Filistin” temalı ürünlerinin satışının durdurulduğu yönündeki iddiayı çürütemediğini, siyasi ve felsefi görüş temelinde ayrımcılık yapıldığını belirterek, oy birliğiyle 141 bin 934 TL liralık karara hükmetti. Şirkete üst sınırdan ceza uygulanmasına karar veren TİHEK, Anayasa Mahkemesi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin karar ve standartlarına işaret etti.

ŞİRKETTEN İLGİNÇ SAVUNMA

Trendyol, TİHEK’e gönderdiği savunmada satıcıları için adaleti sağlamak üzere yerli bir algoritma geliştirildiği, sahte sipariş, arama ve yorumları önlemeye yönelik de farklı bir algoritma kurgulandığını belirtti. Gazze’de yaşanan insanlık dramının Filistin temalı ürünlerin olağanın üzerinde hızda aranmasına yol açtığı kaydedilen savunmada, bunun da platformdaki arama motorunda yapay zekaya dayalı sistemsel inceleme mekanizmasının devreye girmesine neden olduğu, durumun anlaşılması üzerine ekiplerin teknik inceleme gerçekleştirdiği, gerekli aksiyonlar alınarak bahse konu ürünlerin platformdaki olağan görünürlüklerine geri döndürüldüğü ifade edildi. Trendyol savunmasına, Filistin temalı ürünlere ilişkin kasıtlı bir uygulamada bulunulmadığını, ayrımcılığın söz konusu olmadığını ve şirket tarafından Gazze’de sivil halkın temel ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 10 milyon dolarlık insani yardımın Kızılay’a ulaştırıldığı bilgisini de ekledi.