Faiz % 1’i görünce ‘ev’i senetle aldılar

Türkiye genelinde konut satışları 2014’ün temmuz ayına göre yüzde 13.5 oranında artarak 96 bin 589 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, yıllık bazda artan satış, aylık satış adedi olarak 5 ayın en düşük seviyesini gördü. Konut satışları yılın başından itibaren artışını sürdürürken temmuzda seçim ertesi, Ramazan ayı ve tatilin izleri daha çok görülerek, frene basıldı. Ancak bunun dışında konut kredi faizlerinin 1 puanın üzerine çıkması da konut alıcısının iştahını kaçırdı.
Yılın başında 0.85 bandından başlayan faiz oranlarıyla konut almaya yönelenler, mart ayında 0.88 bandına güvenerek satın almayı hızlandırdı. Mayısta faiz oranları 0.90’ın üzerini gördü fakat asıl kredi faiz oranlarındaki artış haziran ortasından itibaren kendini hissettirerek, 1.20’lere kadar dayandı. Bunun üzerine konut alıcısı firmaların kendi bünyelerinde ve daha sık düzenledikleri ‘senet’li kampanyalardan faydalanarak konut alma yoluna gitti. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.5 oranında azalarak 30 bin 754 oldu. Diğer konut satışları ise Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21.5 oranında artarak 65 bin 835 oldu.

‘İkinci el’e rağbet var

İlk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,8 artarak 43 623 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 45,2 oldu. İkinci el konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,8 artış göstererek 52 bin 966 oldu. Satışların önemli kısmı 2. El olarak gerçekleşmeye başladı. Artaş İnşaat ve Avrupa Konutları Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, satışların yeterli olmadığını belirterek, “Ekonomik konjonktür satışların normal seyrine gelmesini sağlayacak gibi değil. Bu kadar önemli ve pek çok yan sektöre katkı sağlayan inşaatın daha iyi yerlerde olması lazım. İkinci elde fiyat uygun olduğu için satış artıyor ama Türkiye’nin deprem gerçeğiyle hareket etmemiz lazım” diye konuştu.

‘Firma istemese de’

Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya, faiz oranlarının yükselmesinin konut alıcısında tedirginlik oluşturduğunu belirterek, firma bünyesindeki senetli kampanyaların daha ulaşılabilir göründüğünü söyledi. Dumankaya, “Tüketicinin çok tercih ettiği ama firmaların çok tercih etmediği bir yöntem. Bir anlamda finansör gibi olmuş oluyorsunuz, tüketici ise hem firmaya borçlu olması, hem de kefil koymak zorunda olmaması gibi nedenlerle yöneliyor. Firmalar satışları sürdürülebilir kılmak için daha fazla uygulamaya başladılar” dedi.

‘Hem iyi hem kötü’

Yılın ilk 7 ayındaki konut satışlarının bakış açısına göre iyi ve kötü sinyaller verdiğini anlatan İnder Başkanı Nazmi Durbakayım, piyasanın bir yandan artış gösterirken bir yandan da daraldığını dile getirdi. Durbakayım, görüşlerini şöyle ifade etti:
“İlk yarıda toplam satışlar ele alındığında satış rakamı 609 bin 877 adet iken yüzde 19,9 artarak 731 bin 669 adete yükseldi. Aylık bazda bakıldığında ise yüzde 12,7 oranındaki daralmayı işaret ediyor. Son iki yıl içindeki aylık karşılaştırmaların benzer olması, yaz durgunluğu ve Ramazan ayının denk düşmesi ile izah edilebilir. Altı aylık toplam satışların farklılık göstermesi ise tamamen siyasi ve ekonomik konjonktüre bağlı bir durumdur.”
‘Pasta aynı pasta ama dilimi küçülüyor’

EYG Gayrimenkul Geliştirme İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik, 2014’le karşılaştırınca satışların iyi gittiğinin, piyasanın da iyi göründüğünü ifade etti. Ancak bu ‘iyi gidişi’ firmalar olarak hissedemediklerini vurgulayan Çelik, “Konutder ve Gyoder’de de arkadaşlarla bir araya geldiğimizde kimse durumdan memnun değil, oysa ki artış var, mutlu olmamız lazım. Ancak sektöre son 2-3 yıldır ciddi bir algı var. Sanayiciler kar edemiyor, en büyük kar gayrimenkulde diye. Tehlikeli boyuta varacak şekilde artıyor oyuncu ama pazar aynı Pazar sadece pastadan pay alan firma sayısı fütursuzca çoğalıyor. Ünlü ekonomi dergilerinin listelerine bakın. İlk 50-100 şirket arasında inşaatçı yok gibi. Yanlış bir algı oluşturuldu” dedi.

En çok Iraklı aldı

Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 37,6 artarak 2 bin 027 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Temmuz 2015’te ilk sırayı 686 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya ilini sırasıyla 541 konut satışı ile İstanbul, 127 konut satışı ile Yalova, 119 konut satışı ile Aydın, 112 konut satışı ile Bursa ve 89 konut satışı ile Muğla izledi. Temmuz ayında Irak vatandaşları Türkiye’den 362 konut satın aldı. Irak’ı sırasıyla, 233 konut ile Suudi Arabistan, 195 konut ile Rusya, 147 konut ile Kuveyt ve 101 konut ile İngiltere izledi.