Çinli ‘sahte’ Hereke, Türk Hereke’yi vurdu
10.03.2015 - 02:30 | Son Güncellenme:
DHA
Türk kültürünü yansıtan desenlerin bir santimetrekareye 400 - 500 düğüm atılarak işlendiği Hereke halısı, can çekişiyor. Özellikle Çin’in kendi ülkesinde ‘Hereke’ adıyla yerleşim birimi kurup, buradan dünyanın dört bir yanına taklit Hereke halılarını sürmesi Türk Hereke halılarına büyük darbe vurdu.
Hereke’de daha önce yaklaşık 200 olan halı atölyesi sayısı 9’a kadar düştü. Halıcılar ise, şimdi tüm umutlarını ithal halıya konulan vergiye bağladı.
Hereke’de 4 kuşaktır halıcık yapan ve faaliyetini sürdüren Han Halıcılık sahiplerinden Nurhan Ör, “Özellikle 15 - 20 yıldır kan kaybımız devam ediyor” dedi. Yurtdışıdan gelen halılara yeni vergi getirilmesini olumlu bulduklarını belirten Ör şunları söyledi:
“Yaklaşık 20 yıl önce Hereke’de 150 - 200 halı atölyesi vardı. Şimdi baktığınızda iki elin parmakları kadar halı atölyesi kaldı. Malesef her geçen gün halı ustası sayısı da azalıyor. Yeni yetişen neslin bu işe karşı ilgisi azaldı. Çalışanların aldıkları ücretler de azaldığından artık bu işi yapmak istemiyorlar. Talep olsa yeniden halıcılık ilgi odağı olur. Yeni ustalar yetişir. Ben umudumu kaybetmedim.”
İthale vergi umut oldu...
Türk halıcılığı için, 18 Şubat 2015 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ithal halıya konulan vergi umut oldu. Yeni düzenleme ile eskiden yurt dışından ithal edilen halılara sadece Katma Değer vergisi ile yüzde 5 fon vardı. Bu tarihten itibaren ise fatura bedelinin veya eşit fiyat listesindeki bedelin hangisi yüksekse onun yüzde 50’si kadar vergi ve fon getirildi. Bu tebliğ 18 Şubat 2015 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.
1 santimetrekareye 400 düğüm atılıyor
Günümüzde geleneksel desenlerin yanı sıra daha çok ince, duvarları süsleyen portre şeklinde halılar yaptıklarını kaydeden Ör sözlerini şöyle sürdürdü:
“Burada dünyanın en ince halılarını üretiyoruz. Önce düğüm çeşidi olarak, çift düğüm dediğimiz çok sağlam bir düğüm uygulaması yapıyoruz. Bunun üzerine çift atkı, el kesimi bunlarla birleşiyor, bir de santimetresindeki düğüm sıklığından dolayı yarım metrekare bir ürün için bazen yıllar harcıyabiliyorsunuz. Bir santimetrekaresinde yirmi çarpı yirmi 400 düğüm var. Müthiş bir sıklıktır. Bugün bir santimetrekareyi çizdiğinizde noktalar halinde 400 nokta koymanız mümkün değil. Atılan düğüm çift düğüm çift atkı, yani o üründe aşağı yukarı 1 metrekarenin altında olacak bir düğüm 3 - 4 yıllık bir emek var üzerinde. Fiyat olarak da asgari ücretle çarpıp çıkan rakamdır. Yani çok büyük afaki rakamlar değil.”
