Borçlular rahat bir nefes alacak

Ebru Sungur - Kovid-19 salgınının, vatandaşlar ve firmalar özelinde yarattığı ekonomik ve manevi tahribatı gidermek, istihdamı ve üretimi desteklemek, bütçe ile kaynak sağlamak amaçlarıyla, vergi ve sigorta primleri başta olmak üzere pek çok kamu alacağı ile ilgili olarak getirilen 7326 Sayılı yapılandırma yasası Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kanun vergi, sigorta, gümrük ve çeşitli kamu alacakları konusunda ödeme kolaylıkları başta olmak üzere şu başlıklarda önemli düzenlemeler içeriyor:

1 Kamuya olan borçların yapılandırılması,

2 Devam eden dava ve vergi incelemelerinin sonlandırılması,

3 Gelir, kurumlar, KDV ve muhtasar vergilerinde matrah artırımı,

4 Kasa, ortak cari ve ilgili diğer hesaplara ilişkin düzeltme imkanı,

5 Emtia ve demirbaş stoklarına ilişkin düzeltme imkanı,

6 Gayrimenkul ve amortismana tabi kıymetlerin yeniden değerlemesi.

Bu düzenlemelerin her birinin, kendi içerisinde çok önemli kapsam ve detayları bulunuyor. Bugünden başlayan yazı dizimizde Sistem Global Danışmanlık Yönetici Ortağı Yeminli Mali Müşavir Necmi Ulus ve vergi ekibi ile birlikte, getirilen düzenlemeleri detaylı olarak ele alıp Milliyet okurlarına yapılandırma yasasından nasıl yararlanacakları konusunda yol göstereceğiz.

Öncelikle belirtmek gerekir ki kamuya olan borçların yapılandırılmasını düzenleyen bu kanunla borçlu mükellefler rahatlayacak. Kanun kapsamında kamunun şu konulardaki alacaklarıyla ilgili ödeme kolaylıkları sağlanıyor:

Kesinleşmiş olanlar,

Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunanlar,

İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler,

Kamuya olan diğer borçlara ilişkin düzenlemeler.

İncelemesi süren işlem için başvurulabilir

Yapılandırma, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemleri de kapsıyor.

Yapılandırma hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kapsama alınan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecek. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edecek vergilerin yapılandırması söz konusu olacak.

Örneğin vergi incelemesi süren mükellefin inceleme sonucuna göre işlem yapılacak olup gecikme faizi yerine hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarı ile tarh eden vergi aslının yüzde 50’si ödenecek.

4458 sayılı Kanun kapsamında yapılan gümrük incelemeleri ile ek tahakkuk işlemlerine ilişkin, tarh ve tahakkuk edilen alacaklar da kanunda belirlenen koşulların sağlanması ile kapsama dahil edildi.

Kamuya olan diğer borçlar

Kanuna göre, 30.04.2021 tarihinden önceki dönemlere ait sigorta primi, Bağ-Kur primi, işsizlik sigortası primi, emekli keseneği ve kurum karşılığı, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi, topluluk sigortası primi, asgari işçilikten kaynaklanan fark/eksik prim, idari para cezası, SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi borçlar yapılandırılabilecek.

Kendi adına ya da bağımsız çalışanların prim borçları ödenmezse sigortalılık sona erecek. Bu durumda söz konusu borçlara ilişkin takip yapılmayacak.

Sicil affı getirildi

Karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer borçlarını zamanında ödeyemeyen kişilerin olumsuz kayıtlarının belli koşullarla silinmesini içeren sicil affı getirildi.

3568 sayılı SMMM ve YMM’lik Kanunu hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ne olan birlik payı borçlarının asıllarının tamamının birinci taksiti bu kanunun yayımı tarihini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemlerde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme  zammının tahsilinden vazgeçilecek.

TOBB’a aidat borçları asılları tamamının, birinci taksiti bu kanunun yayımlandığı tarihi takip eden dördüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemlerde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammının tahsilinden vazgeçilecek.

Esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’na olan katılma payı, esnaf ve sanatkârların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borç asıllarının ödenmemiş kısmının birinci taksiti bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı aylık dönemlerde ve azami toplam altı eşit taksitte ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizinin tahsilinden vazgeçilecek.

Kesinleşmemiş borçları yapılandırmak mümkün

Kanun, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan kamu alacaklarının da yapılandırılmasına imkan veriyor. Kanunun yayım tarihi itibariyle şu özellikleri taşıyan kamu alacakları bu kapsama giriyor:

İlk derece yargı mercilerine dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş, n İstinaf veya temyiz süreleri geçmemiş, n İstinaf veya temyize başvurulmuş olup karar düzeltme talep süresi geçmemiş, n Karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan alacaklar...

Bu tür kamu alacaklarının asla bağlı olan veya bağlı olmaksızın kesilen vergi tarhiyatları ile gümrük vergisine bağlı tahakkukların yapılandırması söz konusu olacak. Mükellefler bu aşamada şunlara dikkat etmeli:

Dava konusu alacakların türü, içeriği, dava durumlarının bu kanunun yayım tarihinden önceki son durumu ve güncel durumlarına bağlı olarak yapılandırma şekilleri değişkenlik gösteriyor. Örneğin kanununun yayımı tarihi itibariyle, dava açılmış vergi tahakkukuna ilişkin verginin yüzde 50’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı silinerek bunun yerine hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarı ve vergi aslının yüzde 50’si ödenecek.

Kanunun yayım tarihi itibariyle başvurulmuş, uzlaşma günü verilmemiş, uzlaşma günü gelmemiş veya uzlaşılamayıp dava açma süresi geçmemiş alacaklar ve yayım tarihinden önce verilen beyannameler ile pişmanlık talebiyle verilip ödenmeyen beyannameler de kapsama alınıyor.