Bakanlık ifşaladı! Sucukta ‘mekanik kıyma’ tehlikesi: ‘Sağlık sorunları oluşturabilir’
07.12.2024 - 08:12 | Son Güncellenme:
Tarım ve Orman Bakanlığı yayınladığı son listede birçok gıda ürününde sahteciliği gözler önüne serdi. Üzüm pekmezinde şeker ilavesi, sucukta mekanik kıyma, köri baharatında nişasta, toz biber ve pul biberde boya çıktı. Peki mekanik kıyma nedir, bunun sağlığa tehlikesi ne? Tüm merak edilenler haberin detayında...
Milliyet.com.tr/ÖZEL Tarım ve Orman Bakanlığı gıdada taklit ve tağşiş yapılan ürünler ile sağlığı tehlikeye düşürecek ürünler listesini yayınlamaya devam ediyor. Listede yer alan ürünler ve sahtecilikler yine pes dedirtti.
Yayınlanan listede en dikkat çekenler ise piliç sucukta mekanik ayrılmış kanatlı eti, üzüm pekmezine şeker ilavesi, köride nişasta bulgularıydı.
Yine baharat türü ürünlerde hileler gözler önüne serildi. Sumakta, tatlı toz biber ve pul biberde, bitkisel karışım yağlarda gıdada kullanımına izin verilmeyen boya tespit edildi.
ÜZÜM PEKMEZİNDE SAHTECİLİK
Peki sucuk türü ürünlerde ‘mekanik kıyma’ neden karıştırılıyor? Yayınlanan listedeki sahteciliklerin insan sağlığına zararı ne? Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Gıda Mühendisi ve Denetim Uzmanı Nurten Sırma şu ifadeleri kullandı: “1 Ekim’den itibaren 970 tane sahtecilik yapan firma yayınlandı. Yapılan sahteciliklerde üzüm pekmezine şeker ilavesi ile yapılan bir sahtecilik görüyoruz.
Bazen üzüm pekmezinin içerisinde ticari glikoz, fruktoz veya sulandırılmış sakkaroz ilave edilerek pekmez seyreltilebiliyor. Şekerli bir şurup halinde üzüm pekmezine ilave edilebiliyor.
DİYABET HASTALARI DİKKKAT: ‘SIKINTI YARATABİLİR’
Bazen üretim hatası olarak koyu bir şekilde imalat hatası olarak çıkabiliyor. Bazen yanık tadıyla üretilebiliyor. Bunu maskelemek adına sulandırıyorlar, sulandırınca şeker oranını ayarlayamayıp şeker ilave ediyorlar. Çıkan ürün tebliğe uygun bir ürün değil. Vatandaşın istediği ürünü sunmuyorlar. Diyabet hastalarına sağlık anlamda sıkıntı yaratabilir. Aslında elde edilen bir üzüm pekmezi değil de adeta üzüm şurubu veya tatlısıdır.
SUCUKTA ‘MEKANİK KIYMA’ TEHLİKESİ
Tarım ve Orman Bakanlığı, Türk Gıda Kodeksi Hazırlanmış Et Karışımları ve Et Ürünleri ile ilgili tebliği ağustos ayında taslak halinde görüşe açtı. Burada amaç tüketici menfaatlerinin korunması, haksız rekabetin önlenmesidir. Bu tebliğde ısıl işlem görmüş kanatlı sucukların içerisindeki toplam proteinle ilgili tanımlamalar yapılmıştır.
‘MALİYETİ DAHA DÜŞÜK’
Buna göre mekanik kıyma adı verilen kanatlı etinin katma değerli kısımlarının harici kısımların kullanılması yeniden düzenlemiştir. Mekanik kıyma maliyeti daha düşük tavuktan arta kalan kısımlar olarak tanımlanabilir. Tavuk parçalandıktan sonra kalan et parçaları olarak tanımlanabilir.
Bunun içinde deri parçaları oluyor, hayvanın kıkırdak dokusu, bağ dokusu ve kalan sıyırık etlerden oluşan karışım bir hamur haline getiriliyor, bu mekanik kıyma ürünün içerisine ilave edilerek maliyetin düşürülmesi hedefleniyor. Bununla ilgili tanımlamalar tebliğde yeniden düzenlenmiş ve mekanik kıyma ilavesine engeller getirilmiştir.
‘SAĞLIK SORUNLARI OLUŞTURABİLİR’
Mekanik kıyma dediğimiz şeyin içerisinde hayvanın bağ dokusu, deri parçaları, kalan et parçaları var. Bunların üzerinde yaşayan mikroorganizmalar da farklılık gösterebilir. Bu bir sıkıntı yaratabilir. Firma bu karışımı nerede yaptı? Hijyenik tesiste mi yaptı? Kullandığı mekanik kıyma hala tazeliğini muhafaza ediyor mu? Bu tam anlamıyla bir soru işareti. Mekanik kıyma ilavesi ürünün gıda güvenliği açısından zafiyet yaratır. Sağlık sorunları oluşturabilir.
BİTKİSEL KARIŞIM YAĞDA BOYA!
Bitkisel karışım yağdan gıdada kullanımına izin verilmeyen boya çıktı. Bitkisel karışım yağ zeytinyağı olmayan, tohum yağlarının ilave edildiği, ay çiçek yağı, kanola yayı, pamuk yağı, mısır yağı ve palm yağı gibi karışım yağları ifade eder. Zeytinyağına benzetmek adına içerisinde çeşitli yasaklı boyalar ilave ediliyor.
‘HALK SAĞLIĞINI TEHDİT EDER’
Dekoratif mumları boyamada kullanılan, yağda çözülen boya türleri tercih ediliyor. Bu boyaların ağız yolu ile tüketilmesi toksik etki yaratacağından halk sağlığını tehdit eder.
BAHARATLARDA BOYA! AMAN DİKKAT: KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR
Denetimlerde sumak, toz biber gibi ürünlerde yakalanan örnekler var. Bakanlığın geçmişte yayınladığı listede gıdada kullanımına izin verilmeyen sudan boyası, sudan red türleri kullanılmıştı. Genellikle tekstil, ayakkabı cilası, yakıt sektöründe renklendirici olarak kullanılır. Gıda boyası olarak kullanılmaması gerekir. Ne yazık ki baharatın görüntüsünü iyileştirmek bakımından ilave ediliyor. Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı tarafından üçüncü grupta kanserojenik etkili ürün olarak sınıflandırılıyor. Hücre hasarına yol açar, oksidatif strese yol açar. Karaciğer, böbrek ve mesane kanseri riskini artırır ve alerjik reaksiyonlara neden olur. Sudan boyası gıda sahasına ait bir boya değildir, kayıt dışı gıda sektöründe kullanılmakta ve denetimler sonucunda ortaya çıkmaktadır.
KÖRİ BAHARATINA NEDEN NİŞASTA KARIŞTIRILIYOR?
Köriyi bir karışım halinde satıyorlar. Karışımda renklerle uyumlu olsun diye maliyeti düşüreyim, ağırlık artırayım düşüncesi ile nişasta ilave etmiş olabilirler.
‘ÖĞÜTÜLMÜŞ BAHARATLAR RİSKE AÇIK’
Aslında baharatlar gıdada sahtecilik yapmaya çok açık bir alandır. Tüm dünyada baharatta sahtecilik yapılır. Tane karabiber aldığınızda daha pahalıdır. Öğütülmüş aldığınızda daha ucuzdur. Öğütülmüş olanların içine girdiler ilave edilerek maliyetler düşürülüyor. Öğütülmüş olan baharatlar risk anlamında sahteciliğe açık oluyor.
VATANDAŞLAR NEYE DİKKAT ETMELİ?
Vatandaşlar ambalajlı baharat aldıklarında ürünün arkasında işletme kayıt numarasının olup olmadığına özen göstermeliler.”
