Bakanlığın listesi güncellendi: Bu ürünlere domuz eti nasıl karışıyor? Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma nedenini açıkladı
22.02.2025 - 07:45 | Son Güncellenme:
Tarım ve Orman Bakanlığı, vatandaşların hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş ve değiştirilmiş gıdalar ile taklit veya tağşiş yapıldığı kesinleşmiş ürünler listelerini güncelledi. Bakanlık kebapta domuz eti tespitinde bulundu. Peki bu ürünlere domuz eti nasıl karışıyor? Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma merak edilen soruları cevapladı.
Milliyet.com.tr/ÖZEL Konya’da hizmet veren Muhtar Hanımın Yeri adlı bir restoranın kebap ve köftesinde domuz eti tespit edildi. Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma’nın açıklamalar şu şekilde: Bakanlığın listesinde sağlığı tehlikeye düşüren ürünler 201’e çıktı. Taklit ve tağşiş yapılan ürün sayısı 1259 oldu.
5’İNCİ DOMUZ ETİ VAKASI OLDU!
18.12.2024’te Balıkesir’de dana sucuğun içinde de domuz eti tespit edilmişti. Fethiye’de dana kaburga satan bir Çin restoranında da domuz eti çıkmıştı.
Ekim ayının 10’unda bilinen bir köftecide domuz eti tespit edilmişti.
2 Ekim’de Antalya’da tas kebabın içinde de domuz eti tespit edilmişti.
Son olarak da bir restoranın Adana kebap ve köftesinde domuz eti tespit edilmiş oldu. Genelde domuz eti vakası restoran ağırlıklı yerlerde oluyor. Nelerde var? Bizim için önem arz eden Adana köfte, Adana kebap gibi ürünlerin içerisine domuz eti katılmış.
‘SATILAN ÜRÜNLERDE DOMUZ İBARESİ YER ALMALI’
Domuz eti ülkemizde hem inanç gereği kesilmeyen hem de kasaplık bir hayvan türü değildir. Ülkemizde endüstriyel olarak yetiştirilmiyor. Zaman zaman bu topraklarda Türkiye’de yerleşik olarak yaşayan yabancı vatandaşlar için satış yapan yerler var. O domuz eti satılan şarküterilerde domuzun ibaresinin görülür şekilde basılması lazım.
Bunu satan mesela bir Çin restoranı, dünya mutfağı yapan restoranlar... buralarda turistlere domuz eti servisi yapılıyorsa burada genel kaide şudur: Ürünün birbirine karışmaması. Mesela bir Çin restoranına gittiniz, oraya yabancı vatandaş da gidiyor domuz eti tercihi olabilir. İşletmeci şunu sağlamak zorunda: İslam coğrafyasında faaliyet gösterdiği için yerli müşteriye de hitap edecek şekilde bunu ispatlamalı. Benim dana etini, domuz etini muhafaza ettiğim depo ayrıdır. Burada ürünlerin izole edildiği ispatlanmalıdır.
‘DNA TAKİBİ İLE YAPILACAK BİR TESTTİR’
Domuz bazen sucuk üreten bir kasapta oluyor bazen de restoran... Adana kebapta gördük. Bazen de köfte ürünlerinde... Domuz eti tespiti DNA takibi ile yapılacak bir testtir. Bu domuzun yağından kaynaklı, domuz etinden kaynaklı da olabilir. Burada iki seçenek var: Domuz yağı kaynaklı DNA tespiti olabilir. İkinci olarak kayıt dışı kesilen ve restoranlara satılan etlerde de domuz bulgusundan bahsedebiliriz.
Yabani domuz avlanan bazı bölgeler var. Bunların kasaplık hayvan olarak satışı yok. Avlanılan hayvanlar eğer bir restorana gayri resmi olarak teklif ediliyor ve bu da işletme içine alınıyorsa burada kayıt dışı bir üründen bahsediyoruz. Bu tür işletmeler genellikle küçük yerler oluyor.
DOMUZ ETİ NASIL KARIŞIYOR?
Burada lokantanın yetkilisi eğer gıda güvenliliğinin sorumluluğunu alamayan biriyse, içeride herhangi bir teknik personel yoksa, gıda sektöründen anlamayan biri lokanta açmaya yeltenirse, kendisine kayıt dışı mal satmaya çalışan birilerine de ‘evet’ diyorsa burada hem domuz yağı kaynaklı veya eti kaynaklı bulaşıdan söz edebiliriz.
‘ANA AMAÇ MALİYETİ DÜŞÜRMEK’
Burada ana amaç her sahtecilikte olduğu gibi maliyeti düşürmek, satış hacmini artırmak. Domuz kasaplık bir hayvan olmadığı için gerek yağından gerek kendisinden hayvan kaynaklı hastalıkların imalata taşınmasına sebebiyet veriyorlar.
NE TÜR HASTALIKLARA YOL AÇIYOR?
Kasaplık hayvanların veteriner hekimle muayenesi yapılıyor. Hayvan hastalığı var mı? Sen yabani hayvanı maliyeti düşürmek adına getirdin sucuk, kebap ürününde kullandın dolayısıyla maliyeti düşürdün. Gıda güvenliği konusunda büyük bir ihlal yaptın.
Domuz eti kaynaklı bu hayvanların bünyesinde yaşayan hastalıklar, parazitler... Gıda güvenliği riski oluşturan durumlar ürüne katıldıktan sonra insan vücudunda çeşitli tehlikeler yaratabilir.
Etin yenmesinden kaynaklı insanlara trişinoz hastalığı bulabilir. Yabani hayvanlardan en çok domuz etinden bulaşır. Enfekte gıdaların alınmasından sonra alınan kistler bağırsakta açılarak 2 veya 30 saat içerisinde bulantı, kusma, göz çevresi ve yüzde ödemler şeklinde yakınmalara neden olur. Tedavisi de zor bir hastalıktır. Tekrarlayan ateş, yüzde ödem, kaslarda güçsüzlük tipik belirtilerdir.”
