Bakan Şimşek'ten asgari ücret açıklaması
01.07.2024 - 09:33 | Son Güncellenme:
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek asgari ücret zammı ve emekli zammına ilişkin canlı yayında önemli açıklamalarda bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, katıldığı bir TV programında ekonomi gündemine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamaları şu şekilde: “Gri listeye girmek kolay, çıkması oldukça zor. Daha yeni Monaco’yu gri listeye aldılar hala AB üyesi olup o listede olan Bulgaristan, Hırvatistan gibi ülkeler var.
Uygulamada etkinliğin sağlanması için gelir gelmez ortaya program koyduk. Bu konuda özel bir çabaya girdik. Cumhurbaşkanımızın desteği ile Adalet Bakanımız, İçişleri Bakanımızla görüştüm. İçişleri Bakanlığımız ve Adalet Bakanlığımızın desteği olmasaydı bu listeden çıkamazdık. Bu bir ekip çalışması.
‘BU BİR EKİP ÇALIŞMASIYDI, BAŞARILI BİR ŞEKİLDE YÜRÜTÜLDÜ’
Biz çok net bir şekilde daha sonrası süreçte MASAK başat rolü oynadı. Bu bir teknik süreçtir. Finansal sistemin güvenilir olması lazım, sağlıklı işlemesi lazım. Biz bunu gri listeden çıkmak için yapmadık. Buradaki esas amaç Türkiye’nin saygınlığının, finansal piyasalarının sağlıklı işlediğinin, sisteme güvenilebilir olmayı ortaya koymaktı. Bu bir ekip çalışmasıydı, başarılı bir şekilde yürütüldü.
Türkiye’nin bu listeden çıkması hem ülkemizin itibarı hem finansal sisteme olan güven açısında çok önemli. Kaynak girişi ivmelenebilir. Zaten çok güçlü kaynak girişi, şu an bu kaynak girişini nasıl yönetiriz onunla uğraşıyoruz. Sisteme aşırı döviz girdiği zaman karşılığında TL satın alıyorsunuz, TL dezenflasyon sürecini tehdit ediyor.
‘TÜRKİYE FİNANS TARİHİNDE EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ’
Mart sonundan itibaren bugüne kadar net bazda Merkez Bankası’nın rezervlerine yansıyan boyutu 78 milyar dolar civarına ulaştı. Türkiye finans tarihinde eşi benzeri görülmemiş. Şu an itibarıyla rezerv yeterliliğinde IMF tanımına göre arzulanan seviyeye neredeyse vardık."
Geçtiğimiz hafta açıklanan rakamlara göre brüt rezervler 148 milyar dolar seviyesine kadar çıktı. Tarihi rekor. Burada esas olan biz yurt içi bankalarla olan swapları azalttık, 5 milyar dolar düzeyine düşürdük. Türkiye’nin net rezerv pozisyonu muazzam bir şekilde iyileşti.
‘TÜRKİYE DÖVİZ REZERVİNİ SORUN OLMAKTAN ÇIKARTTI’
Mart sonunda net rezervimiz bir ara –60 milyar dolar civarına inmişken şu anda +12 milyar dolar civarına çıkmış durumda. Türkiye döviz rezervini bir sorun olmaktan çıkarttı.
Bizim esas hedefimiz orta ve uzun vadede nominal kurlarda istikrar sağlamak. Daha kat edecek çok yolumuz var.
GRİ LİSTEDEN ÇIKILMASININ OVP’YE ETKİSİ NE OLACAK?
Olumlu olacak. Biz bir program uyguluyoruz. Bu programın birçok ayağı var. Oralardaki başarılar, gelişmeler programı bir bütün olarak destekliyor. Fon akışı güçlü, bu olumlu yansır.
Mayıs ayı başında AB ve Batı ülkeler olmak üzere birçok temsilcinin Türkiye’ye geldiği süreç yaşadık. Ben onlara dedim ki Türkiye listeden çıksın, çıkmasın kara para aklama ile mücadele edeceğiz.
‘TEK BİR ÜLKENİN İTİRAZI OLMADI’
Biz terörizm ile mücadeleyi öncelik hale getirdik dedik. Nitekim oy birliği ile çıkartıldı. Tek bir ülkenin itirazı olmadı. Yunanistan temsilcisi bile geldi “biz sizi güçlü bir şekilde destekliyoruz” dedi.
Şimdi çıktık, iş bitmedi, uygulamada etkinliğe devam. MASAK’ın teknik kapasitesini güçlendireceğiz. Koordinasyon devam edecek.
'CARİ AÇIK 26 MİLYAR DOLARA DÜŞMÜŞ OLACAK’
Biz programı yurt içinde ve yurt dışında birçok kesime anlatıyoruz. Yurt içinden yurt dışından başarı var. Reel kurda dengeyi getiriyor. Kısa vadeli bir değerleme var ama nihai olarak biz istikrarı gözetiyoruz. O da beraberinde dezenflasyonu getiriyor. Bu programın özünde dengesizliklerin giderilmesi var. Geçen sene bu vakitlerde Türkiye’nin dış şoklar, seçim süreci gibi deprem nedeniyle biriktirdiği dengesizlikler vardı. Bu dengesizliklerden bir tanesi dış açıktı. Türkiye’nin geçen sene mayıs ayında 12 aylık cari açığı 57 milyar dolardı. Bu sene mayıs ayında 26 milyar dolara düşmüş olacak. Cari açıkta arzuladığımızın çok daha iyi bir performans ile karşı karşıyayız.
‘CARİ AÇIKTA ÇOK NET BAŞARI SAĞLANDI’
Cari açık konusunda başarı sağlandı, çok net. Yeni bir sanayi politikası devreye sokacağız. Kalıcı bir şekilde cari açığın bu seviyelerde kalması lazım. Cari açığı milli gelire oranla yüzde 2.5’in altında tutabilirsek dış borcun milli gelire oranı düşüşe geçecek. İkinci olarak kalıcı bir şekilde rezerv biriktirmemize imkan sağlayacak.
BÜTÇE AÇIĞI HAKKINDA
İkinci önemli dengesizlik bütçeydi. Depremin etkisiyle, EYT’nin etkisiyle. Geçen sene muhalefetin popülist iteklemesi ile seçim sürecinde EYT hayata geçirilmiş, EYT’nin bu sene yıllık maliyeti 724 milyar TL. Neredeyse milli gelirin yüzde 2’sine yakın bir rakamdan bahsediyorsunuz. Geçen sene mayıs ayında bütçe açığı tedbir alınmasaydı yüzde 10 civarında bekleniyordu. Biz yılı yüzde 5 civarında kapadık. Yüzde 5 yüksek bir rakam. AK Parti hükümetlerinde ortalama açık yüzde 2.4 olmuş. Bu sene yüzde 5’in altına çekmek istiyoruz. Gelecek sene yüzde 3’ün altına çekmek istiyoruz.
‘BÜYÜMEDE YENİDEN DENGELENMEYİ SAĞLADIK’
Bütçe dengelerinin iyileştirilmesinde oldukça mesafe kat ettik. Vergide adaleti ve etkinliği sağlamaya yönelik bir çabamız var. Üçüncü dengesizlik enflasyonun da ana kaynağı cari açığın da ana kaynağı, geçen sene yılın ikinci çeyreğinde Türkiye yüzde 4 civarında büyüyordu. Fakat bu büyüme denge itibarıyla ciddi sorun içeriyordu. İç talebin net büyümeye katkısı yüzde 10’un üzerindeydi. Net ihracatın katkısı -6.3 puandı. Cari açığı ve enflasyonu getiriyor. Biz büyümede yeniden dengelenmeyi sağladık.
‘KKM’DE DÜŞÜŞ HIZLANACAK’
KKM geçen sene 144 milyar dolar civarına çıkmıştı. Şu anda 63 milyar doların altına indi. Büyük ihtimalle düşüş hızlanacak. Bu para politikasının çalışmasını engelleyen bir faktördü. Dezenflasyon sürecinde para politikasının etkinliğini azaltan bir faktör. Biz bunu giderek bir sorun olmaktan çıkartıyoruz. Bugün itibarıyla şirketlerin KKM’de vergi avantajı son bulmuştur. Şirketler mevduattan faiz kazanırsa o kurumlar vergisine tabiidir.
‘KKM’DEN KAZANILAN FAİZ GELİRLERİ VERGİYE TABİ OLACAK’
Mevduata vergi getirdik. Şimdi KKM’den kazanılan faiz gelirleri de vergiye tabi olacak. KKM’den çıkış hızlanacak.
VATANDAŞ ENFLASYONDA İYİLEŞMEYİ NE ZAMAN HİSSEDECEK?
Vatandaşımız hissetmeye başlayacak. Bu süreçte istihdam güçlü kaldı. Kalıcı refah artışı için en önemli konu istihdamdır. Son 20 yıla bakın yıllık ortalama 690 bin vatandaşımıza iş bulmuşuz. İstihdam olmadan kalıcı refah artışı olmaz. Geçici olarak ekonomide bir yavaşlama sürecine gireceğiz. Vatandaşımız nasıl hissedecek? Enflasyondaki düşüşle birlikte ücret artışları reel olarak o zaman yansıyacak.
Mayıs ayında enflasyona baktığınız zaman enflasyon yükseldi diyebilirsiniz. Fakat o son 12 ayın enflasyonu. Önümüzdeki 12 ayın enflasyonu ki piyasalar oldukça temkinlidir. Piyasa diyor ki önümüzdeki 12 ay içerisinde enflasyon yüzde 31.8 olacak diyor. 24 ay içerisinde piyasa diyor ki enflasyon yüzde 20’ye düşecek diyor. Bu sene sonunda enflasyonun kötü ihtimalle Merkez Bankası 42’ye kadar yolu var diyor. Önemli olan enflasyonun 40 civarına düşmesidir. Enflasyonun hedefe en yakın nokta olan 42’nin altına düşmesidir.
‘ALIM GÜCÜ HIZLI BİR ŞEKİLDE ERİMEYECEK’
Aylık bazda enflasyonda artık yüzde 2’leri konuşacağız. O zaman alım gücünün hissedileceği bir döneme girmiş olacağız. Son aylarda enflasyon yüzde 3’lere düşmüştü. Şimdi yüzde 2’lere oradan da yüzde 1’lere. O zaman alım gücü hızlı bir şekilde erimeyecek.
‘ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞ KALICI OLACAK’
Geçen sene enflasyonu yukarı taşıyan olağanüstü faktörler var. Ağırlıklı olarak deprem etkisiyle çok büyük bir maliye politikası üzerinden itki var. Yüksek cari açık demek yüksek bütçe açığı demek. Biz onu bu sene mali itkiyi aşağı çekeceğiz. Enflasyondaki düşüş kalıcı olacak.
KİRA FİYATLARI HAKKINDA
Büyükşehirlerde kiralarda depremin etkisiyle artışlar oldu. Bu sene artışların devamı için bir sebep yok.
‘BU SENE KDV ARTIŞI GÜNDEMDE DEĞİL’
Bu sene bir KDV artışı gündemde değil. Enflasyonu artıracak vergi artışları söz konusu değil.
Gelecek sene çok farklı bir noktada olacağız. Daha çok kayıt dışı ile mücadele, daha çok kazandığı halde vergiyi vermekten imtina eden kesimlerle mücadele ederek bütçeyi düzelteceğiz.
MUHALEFET SON GENEL SEÇİMİ KAZANSAYDI SİZİN PROGRAMINIZDAN BAŞKA BİR PROGRAM İZLEYEBİLİR MİYDİ?
Ne uygulayacaklarını bilemiyorum ama bizim programımızın not artışı üzerinden, risk primi üzerinden uluslararası normlara uygun olduğu teyit ediliyor.
ASGARİ ÜCRET VE EMEKLİ MAAŞLARI HAKKINDA
Hiçbir şekilde ne emeklimizi, ne çalışanımızı enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz. Reel olarak büyümeye her kesimden pay vereceğiz. Son 20 yılda Türkiye’de asgari ücreti reel olarak yüzde 5.5 artırmışız. Peki Türkiye’nin reel büyümesi ne kadar bu dönemde yüzde 5.4. Asgari ücret 1970’li yıllara gidin 70 dolar civarında bile değil. 80’li yıllarda 50 dolar civarına düşüyor. 90’lı yıllarda 100 dolar civarında kalıyor.
Haziran 2024 itibarıyla asgari ücret 524 dolar. Tarihin en yüksek zirvelerinden birisini bu dönemde yakalamış. Bu sene reel olarak asgari ücret artmış olacak. Ocak ayında asgari ücret artışı yüzde 49. İlk 6 aydaki enflasyon yüzde 20’lerde olacak. Yılın sonunda da çok büyük ihtimalle piyasa yüzde 42-43 olur diyor. Bu seviyelerde dahi olsa o bile reel olarak büyümeden daha fazla asgari ücret artışına tekabül ediyor. Aynı şeyi memurlarımız, emeklilerimiz için söyleyebilirim. Ocak ayında yüzde 49’luk artış vermişiz. Temmuz ayında enflasyon farkları da verilecek.
‘ASGARİ ÜCRETİ VERGİ DIŞI BIRAKTIK’
Asgari ücreti biz vergi dışı bırakmışız. Bu sene bütçeye maliyeti 670 milyar liranın üzerinde. En büyük vergi harcaması kaleminin başında asgari ücrete verdiğimiz destek geliyor. Firmalara aylık destek veriyoruz.
‘ASGARİ ÜCRETLİMİZİ ENFLASYONA EZDİRMEYECEĞİZ’
Biz asgari ücretlimizi de emeklimizi de asla enflasyona ezdirmedik, bundan sonra da asla ezdirmeyeceğiz. Reel büyümeden pay vermeye devam edeceğiz.
VERGİ PAKETİ NE GETİRİYOR? VATANDAŞA YENİ VERGİ YÜKÜ MÜ GELİYOR?
Piyasada üzerinde tartışılan paket kapsam itibarıyla bizim süzgecimizden geçmiş bir paket değildi. Bütün gelen önerilerin toparlandığı bir metin piyasada dolaşıyor.
Şu anda hiçbir zaman bahşişin vergilendirilmesi gündemde değildi. Sektörden bu yönde talep gelmiş arkadaşlar bunu taslağa koymuşlar, bizim çalışmamızda yok. Motokurye, sektörden bir talep gelmiş kendilerinin lehine. Ne motokurye ne bahşiş pakette yok. Yapılsaydı, ilave vergi gelecek miydi? Hayır.
Birçok kesim vergiden imtina etmeye çalışıyor. Biz kayıt dışılıkla mücadele ile sonuç alacağız. İmtiyazları kaldırarak sonuç alacağız. Verginin tabanını genişleterek sonuç alacağız.
OECD ülkelerinde ortalama vergi yükü toplanan bütün vergilerin milli gelire oranı yüzde 34. AB ülkelerinde yüzde 41.2, Türkiye’de yüzde 20.8. Yani Türkiye’de SGK üzerinden toplanan primler, harçlar, vergiler hepsi dahil milli gelire oranı yüzde 21 bile değil.
AB ortalaması ise yüzde 41’in üzeri. OECD ülkeleri arasındaki en düşük vergi yüküne sahip ikinci ülkeyiz. En çok tartışılan konulardan bir tanesi dolaylı vergiler konusu. ÖTV, KDV, bütün dolaylı vergilerin milli gelire oranı yüzde 9.1. AB’de bu oran yüzde 13.6. OECD ülkelerinde yüzde 10.5.
Burada sorun doğrudan vergi gelirleri Türkiye’de düşük. Yani şirketlerden aldığımız. Esas oraya odaklanıyoruz.
‘TERCİHİMİZ VATANDAŞIMIZA YENİ VERGİ YÜKÜ GETİRMEK DEĞİL’
Bizim tercihimiz vergilendirmeyen alanlardan vergi almak. Vatandaşımıza yeni bir vergi yükü getirmek değildir.
En düşük gelir vergisi 2002 yılında yüzde 22’ydi. Bunu yüzde 15’e hükümetimiz düşürdü. En yüksek gelir vergisi oranı yüzde 35’ti. Hükümetimiz bunu yüzde 40’a çıkardı. Yüksek kazanandan daha yüksek vergi, az kazanandan daha az vergi, asgari ücretten sıfır vergi. Bunu AK parti yaptı.
Geçen sene kurumlar vergisini biz artırdık. Kurumlar vergisini yüzde 20’den yüzde 25’e çıkardık.
‘ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERE ASGARİ KURUMLAR VERGİSİ GETİRİYORUZ’
Tercihimiz vatandaşımızın en düşük vergi yüküne tabi tutulmasıdır. Çiftçimizin gübresinden yeminden 0 KDV alıyoruz. Eğitimde, yeme içme hizmetleri gibi birçok sektörde indirimli KDV oranı uyguluyoruz. Hanelerde kullanılan elektrikte KDV’yi biz indirdik. 850 bin esnafımızı tamamen vergiden muaf hale getirdik. Biz şimdi bu vergi paketinde ne yapıyoruz? Yurt dışı merkezli çok uluslu şirketlere asgari yüzde 15 kurumlar vergisi getiriyoruz. Yurt içi asgari kurumlar ve gelir vergisini çalışıyoruz.
BORSANIN VERGİLENDİRİLMESİ HAKKINDA
Bazı yatırım fonlarında, gayrimenkul kazançları vergi istisnası. Biz kar dağıtımını zorunlu hale getireceğiz. Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının vergi istisnasını kaldırmayı düşünüyoruz.
Kripto varlıkları vergi kapsamına alacağız. Belki bu pakette değil ama bir sonraki pakete borsa kazançlarının vergilendirilmesini çalışıyoruz. Mevduatı vergi kapsamına aldık, fonları vergi kapsamına aldık, tahvilden bonodan kazanç elde edenleri vergi kapsamına aldık.
İŞLETMELERE HASILAT TESPİTİ GELİYOR
Biz işletmelerde hasılat tespitine gideceğiz. Yılda bunu değişik mevsimlerde tekrarlayacağız. Bunu yaptıktan sonra beyan hasılat ile uyumlu değilse izaha davet edeceğiz. Bunun için de yetki isteyeceğiz. Türkiye’de 1.1 milyonun üzerinde kurumlar vergisine tabi mükellef var. 454 bin firma zarar beyan etmiş. Sembolik kar beyan edenleri de katarsanız kurumlar vergisi mükelleflerinin yarısından fazlası maalesef ciddi bir şekilde vergiden kaçmaya çalışıyor.
‘CEZALARI ARTIRACAĞIZ’
Türkiye’de 2.6 milyon gelir vergisi mükellefi var. Geçen sene 1.2 milyon mükellefimiz zarar beyan etti. Büyük bir kısmının beyan ile hasılatları arasında uyumsuzluk var. Biz vatandaşımızın vergi yükünü artırmak istemiyoruz. Az kazanandan en az vergiyi almak için sistem kurgulayacağız. Çok kazananları uyarıyorum. Vergi kaçırmak, kayıt dışı çabalarının cezalarını artıracağız. Denetimleri sıklaştıracağız. Yapay zekayı devreye alacağız. Vergi denetim elemanlarımız için bütün teknolojik imkanları devreye alacağız.
VERGİ PAKETİNDE NE VAR?
Bugünkü vergi paketinde ne var diye sorarsanız. Bakanlar kuruluna sunulması gereken hususları tekrarlayayım. Çok uluslu şirketlerden asgari kurumlar vergisi. Türkiye’de faaliyet gösteren bütün şirketlerden asgari kurumlar vergisi, gelir vergisi müessesesini çalışıyoruz.
Taslak çalışmamızda bahşiş falan yok. Motokurye yok, olmayacak da. 1963 yılında yurt dışı çıkış vergisi getirilmiş. 100 dolar olarak uygulanmış. Bizim hükümet dönemimizde aşağı çekilmiş.
BORSA VERGİLENDİRİLMESİ HAKKINDA
Detayları belli olmadı, henüz bu paketin konusu değil. Vergilendirilmemiş alan kalmayacak.
‘ENFLASYONDA İLK DÜŞÜŞÜ GÖRECEĞİZ’
İlk düşüşü haziranda göreceğiz. Enflasyonda esas düşüşü temmuzda, ağustosta, eylülde göreceğiz. Ekim ayında enflasyon 40’lı rakamlara inmiş olacak.
