Bakan Albayrak CNN TÜRK’e konuştu: Güçlü toparlanma başladı

Türkiye’nin yedi yıldır milli bağımsızlık mücadelesi verdiğini, iki yıldır da paradigmayı değiştirdiğini belirten Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, pandemi etkilediyse de kendilerini hedeflerden alıkoymadığını söyledi. Albayrak, “Yola devam. Bu süreci artık kimse engelleyemez” dedi.

CNN Türk’te Tarafsız Bölge programına katılarak Ahmet Hakan’ın sorularını yanıtlayan Albayrak, pandeminin tüm dünyayı etkilediğini, Türkiye’nin de etkilendiğini ancak bu etkinin çok daha az olduğunu, dolayısıyla daha hızlı normalleşeceğini kaydetti. Albayrak, güven endeksleri, kapasite kullanımı, vergiler gibi öncü göstergelerin ‘güçlü toparlanmanın’ sinyalini verdiğini vurguladı.

Hızla normalleşme

Pandeminin ekonomiye etkilerini en aza indirmek için adımlar attıklarını hatırlatan Albayrak şunları söyledi:

“Makine durmasın diye rölantide çalıştırmaya çalıştık. Türkiye olarak bunu başardık. Ekonomi durmasın diye esnafa, KOBİ’lere, şirketlere ciddi destek verdi. Kamu bankaları kredi kampanyaları düzenledi. 2 ayda 250 bine yakın konut satıldı. 250 bin insan ev sahibi oldu. Satılan konutların ortalama fiyatı 650-700 bin lira. Ortalama kullanılan kredi 250 bin lira. Yani 400 bin lira yastık altından çıkmış. Otomotiv kampanyası ile Türkiye’de üretilenlere destek verdik. Haziran temmuz bu anlamda başarılı geçti. Piyasa hızla normalleşmeye doğru gidiyor. İhtiyaç olduğunda dokunuşlar yapabiliriz. Perakende, yeme içme, konaklama sektörlerinde dokunuş ihtiyacı vardı, yaptık. Esnafa kira stopajı desteği sağladık. Küçük dokunuşlarla devam edeceğiz. Ama yola girmeye başladı.”

İstihdam kalkanı

Kısa çalışma uygulamasının normalleşme desteğine döneceğini belirten Albayrak, “Çok güçlü bir istihdam paketi hazırladık. Normalleşme ile istihdam kalkanı paketi” dedi. Albayrak, söz konusu paketin ekimde Meclis gündemine gelebileceğini söyledi. Pandemide istihdamı korumak için adımlar attıklarını hatırlatan Albayrak, normalleşme ile tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de istihdam kaybı olabileceğini ancak söz konusu paketle bunu en aza indireceklerini ifade etti. Albayrak, bu süreçte sadece ABD’de 45 milyon kişinin işsiz kaldığının altını çizdi.

Albayrak, salgında ikinci dalganın yeniden kapanmaya neden olup olmayacağına yönelik soruyu da ekonomi tarafından yanıtlayarak, “Birçok ülkede kapatma düşüncesi yok. Eğer kapanma olursa açlıktan ölecek insan sayısı daha fazla olur deniyor” şeklinde konuştu.

‘Para bas’ dediler bu çok büyük tuzak

Türkiye’de bir kriz lobisi olduğunu ve krizlerden çok bunlarla ilgilenmek zorunda kaldığını anlatan Albayrak, “Ben bakan olduğumdan beri her gün Türkiye batıyor!” dedi. Bu kesimin pandemi başladığında “Yeteri kadar yardım yok” derken bugün, “Neden bu kadar verdin?” dediğini söyleyen Bakan Albayrak, şöyle devam etti:

“Para bas demişlerdi. Çok büyük bir tuzak. Öyle yapsaydık bugün enflasyon yüzde 30’du.”

Daha az etkilendik

Pandemi sürecini, “Dünya yanıyor, Türkiye güllük gülistanlık değil” sözüyle özetleyen Bakan Albayrak, bununla birlikte Türkiye’nin daha az etkilendiğini şu örneklerle ortaya koydu:

Borsalara bakıyoruz, Türkiye daha iyi durumda.

Gelişmekte olan ülkelerin para birimleri yüzde 20-30 değer kaybetti. Türkiye yüzde 17 etkilendi.

ABD, İngiltere, Avrupa ekonomileri daraldı. Türkiye en az daralma yaşayan ülkelerden biri olacak.

Bütçe performansında diğer ülkelerin yüzde 8, 10, 15’leri konuştuğu bir ortamda Türkiye yüzde 5, 6’ları konuşuyor.

Borçlulukta Avrupa ortalaması, İngiltere, Japonya yüzde 100’ler, 200’ler, bizde yüzde 30’lar.

Pozitif ayrışırız

Albayrak, pandemi nedeniyle büyüme hedefinin bir miktar geride kalabileceğini, ancak bunun sınırlı olacağını belirtirken şöyle dedi: “Birçok yabancı kuruluş ‘yüzde 5 küçülecek’ diyor. Yine yanılacaklar. Eksi 2 ile artı 1 arası bir tahmine doğru gidiyor. Orada bütçe dengesi devlet olarak elimizde. Küresel rekabette negatif ayrışmadan denge ile Türkiye’yi pozitif ayrıştıracak adımları atacağız.”

1 milyon yazılımcının interneti bedava

Berat Albayrak, ‘1 milyon yazılımcı’ projesine değinirken şunları söyledi: “1 milyon yazılımcı projesinde eğitim alanlar 300 bini bulmuş. 650 bin kayıtlı var. Yaş ortalaması 21. Bu gençlerimizin bu eğitimi almak için kullandıkları internet bedava. Onlarca eğitim var. Yıl sonunda yüzleri geçeceğiz. Evindeki bilgisayardan yazılım, kodlama, siber güvenlik öğreniyor. Müteşebbis olabilir. Özel sektörde yetişmiş eleman yok deniyordu. CV’leri dolduran gençler mailleşecek, mülakata girecek, şıp diye işe girecek. Eğitim bedava, interneti de bedava.”

Kıyamet bunun  için kopuyor

Son yedi yıldır milli bağımsızlık mücadelesi verdiklerini, iki yıldır da paradigma değişikliği ile Türkiye’nin eski modelden çıktığını anlatan Albayrak şunları kaydetti: “İki senedir kıyamet bunun için kopuyor. Türkiye artık yüksek faiz, düşük kur, ithalata bağımlı modelden çıkıyor. Benim derdim bütçeyi tutturmaktan önce burası. Rekabetçi kurla, düşük faizle çok önemli bir paradigma değişikliği var. Bu Türkiye’yi daha bağımsız bir platforma taşıyacak.”

Doğu Akdeniz’deki gelişmelere değinen Albayrak şunları söyledi: “Doğu Akdeniz, Türkiye’nin bağımsızlık konusudur. 2016’a Doğu Akdeniz’deki alanlar parsel parsel Rum tarafı tarafından verilirken biz bir toplantı yaptık. Haklarımızı konuşuyoruz. Askeriyeden bir iki kişi ‘Ne gerek var’ diyor. Biz o zaman ‘Gemimiz de var, paramız da var’ dedik. Aylar geçti, 15 Temmuz oldu. Merdivene dizilen askerlerden biri, ‘Ne işimiz var’ diyenlerden biriydi. Bunlar Holywood filmi değil. Unutmadık, unutmayacağız.”

İlk defa rekabetçi kur var

Albayrak, döviz kurunda son günlerde yaşanan hareketi nasıl değerlendirdiği sorulunca, “20 kuruş indi, 30 kuruş çıktı. İner, çıkar” dedi. 2018’de de benzer bir kur hareketi olduğunu hatırlatan Albayrak, “Finansal güvenlik noktasında Türkiye’nin bu dalgalanmaları yönetip yönetemediği önemli. Kurun seviyesi değil rekabetçi olup olmaması önemli. Türkiye tarihinde ilk defa rekabetçi kur var” diye konuştu. Kurun yükselmesini eleştirenlerin, “Mercedes niye pahalandı?” dediğini belirten Albayrak, “Vatandaşın böyle bir derdi yok” dedi. Bir dönem de “1 lira 1 dolarcılar” olduğunu kaydeden Albayrak, bunun her şeyden önce matematiğe aykırı olduğunu vurgulayarak, “Bunun enflasyonu var. Olduğundan daha değerli paranız olursa ithalat cenneti olursunuz” dedi.

Sıcak para istemiyoruz

Bakan Albayrak, şunları söyledi: “Biz yabancı sermayeyi ikiye ayırıyoruz. Sıcak para ve sorumlu uzun vadeli. Artık birinciyi istemiyoruz. Türkiye artık kırmızı çizgisi egemenliğe yönelik hiçbir konuda taviz veremez. Birileri ‘Şu anahtarları ver, şu anahtarları vereyim’ diyorsa biz versek millet vermez. 7 yıldır bu anahtarları vermiyor bu ülkenin lideri. Vermediği için millet de arkasında. Cumhurbaşkanımız olmasaydı 18 yılda ülkeyi 5 kere IMF’ye götürürlerdi. Bu ülkenin bağımsızlığı her şeyin üstünde. Türkiye çok güçlü bir reaksiyon ortaya koyuyor. Bunun bir bedeli var. Ödemeye de hazırız.” Albayrak, ayrıca iki yıldır Türkiye’de sıcak para olmadığının da altını çizdi.

Turizmdeki kıpırdanmanın da toparlanma sinyalleri verdiğini belirten Albayrak, şunları söyledi: “Her gün Turizm Bakanı’yla görüşüyoruz. Kendisini görev vesilesiyle tanıdım. Özel sektör mantığıyla çözüm odaklı. Çok yakın iletişimimiz var. Turizmde pandemi etkisini fırsata çevirmeyi konuşyoruz. Turizmi 12 aya yayma, alternatif turizm kanallarına hangi destekler verilmeli... Ağustos, eylül, ekim, kasım ne gelirse, ne birikirse tasta kardır. Kayıp yıl olarak aldık ama üzerine ne koyarsak kardır.”