Uygur Alfabesi Nedir, Kaç Harften Oluşur? Kısaca Uygur Alfabesinin Özellikleri

Eski Uygur alfabesinin ne zaman kullanılmaya başlandığı tam olarak bilinmemektedir. Fakat bu konuda yapılan araştırmalara göre Uygur alfabesinin 7. veya 8. yüzyılda ilk kez kullanılmaya başlandığı tahmin edilmektedir. İlk Türk siyasetnamesi olan Kutadgu Bilig bu dönemde yazılmış ve yaklaşık 2 senede tamamlanmıştır.

Uygur Alfabesi Nedir, Kaç Harften Oluşur?

Uygur alfabesi "Eski ve Yeni" olmak üzere 2'ye ayrılmaktadır. Yeni Uygur alfabesi Arap harflerinden oluşmaktadır. Yeni Uygur alfabesi, toplamda 32 harften oluşur. 11. yüzyıl sonrasında alfabeye 2 sesin birleşmesiyle oluşmuş olan iki harf eklenmiştir. Uygur alfabesi de Arap alfabesi gibi sağdan sola şeklinde yazılmaktadır.

Uygur Alfabesinin Özellikleri

Uygur alfabesi, Soğd kökenli olan bir alfabedir. Bazı değişiklikler yapılarak Türkçeye uygulanmıştır. Bu haldeki harf sayısı ise 14'tür. Bu 14 harften 3 tanesi ünlü, 11 tanesi ise ünsüz harflerdir. Sağdan sola doğru yazılmaktadır. Alfabede "Z" hariç diğer harfler bitiştirilir. Alfabede bulunan harflerin ses durumlarına göre yazım biçimleri vardır. Bunlar iç, ön ve son ses durumlarına göre değişmektedir. Alfabenin ne zaman kullanılmaya başlandığı hakkında kesin bir tarih yoktur. Fakat bu alfabe ile yazılmış olan ilk eserler, 750 ile 827 seneleri arasında yazılmış olduğu tespit edilmiştir.

10. yüzyıl sonrasında yazılmış olan Arap Alfabesi ile yazıma başlanan Uygurca, daha sonrasında Kiril, Latin ve Pinyin harfleri ile de yazılmıştır. Latin harflerinin kullanımı 2.000 yılı sonrasında, Pinyin harflerinin kullanımı 1960 ile 1980 arası kullanılmıştır. Günümüzde kullanılan Uygur Alfabesinde 8 tanesinde ünlü harf bulunur. Bunlar; a - e - é - i - o - u - ö - ü'dür. 24 tane ise ünsüz harf bulunmaktadır. Bunlar; b - c - ç - d - f - g - ğ - h - j - k - l - m - n - ñ - p - q - r - s - ş - t - v - x - y - z'dir. Günümüzde Uygurcayı yazmak için Kiril alfabesi kullanılmaktadır. Bu alfabede ek olarak iki harf vardır. Bunlar; yu ve ya'dır.