Üniversitelerin karnesi açıklandı

Mine Özdemir Güneli - Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 193 üniversiteye ait “2020 Yılı Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporları”nı dün yayımladı. Çalışmada, “Eğitim ve Öğretim”, “Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma” ile “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” olmak üzere 4 temel alanda 45 göstergede değerlendirme yapıldı. İki rapor bulunuyor. Bunlardan ilki “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporu”.  İkincisi bu raporların analizi sonucu hazırlanan ve yıl sonuna kadar YÖK’ün sitesinde kamuoyuyla paylaşılacak olan “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu”. YÖK’ten yapılan açıklamada üniversitelere ait 2018, 2019 ve 2020 yılı raporları karşılaştırıldığında 2020’de bazı gösterge verilerinde salgının etkisiyle cüzi düşüşler olsa da genel olarak yükselişin olduğuna dikkat çekildi. Raporlarda öne çıkan bilgiler şöyle: 

Doktoralı sayısı yükseldi

“Eğitim ve Öğretim” alanındaki bazı göstergelere ilişkin veriler karşılaştırıldığında; 2018’e nazaran kayıtlı olunan program dışındaki diğer programlardan alınan ders oranı düzenli bir artışla yüzde 14’ten yüzde 18,58’e; akredite lisans programı sayısı 420’den 689’a; öğrenci başına düşen basılı kitap sayısı 6,9’dan 8,2’ye yükseldi. Doktora programlarından mezun öğrenci sayısı 2018’de 7 bin 250 iken 2019’da 8 bin 275’e çıktı, 2020’de ise 7 bin 525’e düştü. Üniversitelerin düzenlediği uluslararası sempozyum, kongre ve sanatsal sergi sayısı 2018’de 2 bin 222 iken 2019’da 3 bin 930’a yükseldi, 2020’de ise 2 bin 84 oldu.

“Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın” alanındaki bazı göstergelere ilişkin 2018, 2019 ve 2020 yılı verileri karşılaştırıldığında düzenli bir artışla öğretim elemanı başına düşen ulusal hakemli dergilerdeki yayın sayısı 0,05’ten 0,20’ye ve uluslararası hakemli dergilerdeki yayın sayısı 0,31’den 0,40’a, en yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf alan yayın sayısı 16 bin 256’dan 25 bin 620’ye yükseldi. TÜBİTAK araştırma bursu sayısı 5 bin 357’den 8 bin 87’ye ve destek programı sayısı 3 bin 752’den 10 bin 576’ya, Ar-Ge projesi sayısı 5 bin 770’ten 9 bin 15’e çıktı. Dünya sıralamalarına giren üniversite sayısı 24’ten 34’e, endüstri ile ortak yürütülen proje sayısı ise 3 bin 286’dan 6 bin 218’e ulaştı.

“Uluslararasılaşma” alanındaki bazı göstergelere ilişkin veriler karşılaştırıldığında; yabancı uyruklu öğrenci sayısı artarak 126 bin 681’den 184 bin 46’ya yükseldi. Salgın en fazla uluslararası hareketliliği etkiledi. Değişim programları kapsamında gelen öğretim elemanı sayısı 2018’de bin 368, 2019’da bin 585 iken 2020’de 338, gelen öğrenci sayısı 2018’de 5 bin 609, 2019’da 6 bin 753 ve 2020’de 5 bin 98 oldu. Değişim programına katılan öğretim elemanı sayısı 2018’de 2 bin 512 ve 2019’da 2 bin 227 iken 2020’de 568, aynı kapsamdaki öğrenci sayısı 2018’de 20 bin 917, 2019’da 19 bin 556 ve 2020’de 13 bin 681 oldu.

Çevreye odaklandılar

“Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” alanındaki bazı göstergelere ilişkin veriler karşılaştırıldığında kamu kurumları ile ortak yürütülen proje sayısı 2 bin 237’den 3 bin 61’e; dezavantajlı gruplara yönelik düzenlenen faaliyet sayısı 2 bin 798’den 4 bin 749’a; Engelsiz Üniversite Ödülü sayısı 63’ten 418’e; sıfır atık, yeşil kampüs ve çevrecilik alanlarında alınan ödül sayısı 26’dan 102’ye; yeşil, çevreci üniversite endekslerindeki yer alan üniversite sayısı 29’dan 55’e; öğrenci başına yapılan harcama miktarı 12.735 TL’den 15.825 TL’ye yükseldi. Yıllara göre sırayla sosyal sorumluluk projesi sayısı 2 bin 793, 3 bin 850 ve 3 bin 424, verilen sertifika sayısı ise 171 bin 681, 291 bin 24, 281 bin 992 oldu.

‘Büyük veride anahtar rol oynuyor’

YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, yaptığı açıklamada, “Üniversitelerimizin şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkesi doğrultusunda faaliyetlerini yürütmesine ve kanıt temelli değerlendirmelerinin yapılmasına imkân sağlayan çalışmamızın yükseköğretimimizde büyük verinin oluşturulmasında anahtar rolünün olacağını değerlendiriyoruz. Önümüzdeki dönemde üniversitelerimizin bilimsel üretkenliği, akademik performansı, üniversite-sanayi iş birliği, Ar-Ge, uluslararasılaşma ve uluslararası bilim akademileriyle iş birliği, sosyal sorumluluk ve topluma hizmet hususlarını yakından takip edeceğiz” dedi.