20.04.2020 - 16:49 | Son Güncellenme:
Noktalama işaretleri bir yazı için çok önemli olan işaretlerdir. Yazının doğru şekilde okunmasını doğru şekilde anlaşılmasını sağlar. Yazılar ile duyguların en net ve en doğru ifade edilebilmesinin yolu noktalama işaretlerinin kullanımından geçmektedir. TDK noktalama işaretlerinin hangileri olduklarını ve nerelerde kullanıldıklarını bildirmiştir.
Noktala İşaretleri Nelerdir?
Türk Dil Kurumu tarafından belirtilen noktalama işaretleri; nokta, virgül, ünlem, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru işareti, uzun çizgi, kısa çizgi, eğik çizgi, ters eğik çizgi, tırnak işareti, tek tırnak işareti, denden işareti, yay ayraç, köşeli ayraç, kesme işareti şeklindedir.
TDK Noktalama İşaretleri ve Kullanıldığı Yerler
Nokta
Cümlelerin sonuna konulur. Örneğin; 10 dakika önce geldim. Kısaltmaların sonuna konulur. Örneğin; Dr. (doktor), İng. (İngilizce) vb. Sayılardan sonra sıra bildirimi için konulur. Örneğin; 7. Cadde vb. Aralarına çizgi veya virgül konularak sıralanmış olan sayılardan en sonuncusunun arkasına konulur. Örneğin; 5,9 ve 11. Maddeler vb. Bir yazıdaki maddeleri belirten harf veya rakamların sonuna konur. Örneğin; C. , 1. Vb. Tarihlerdeki gün, ay ve yıl arasına konulur. Örneğin; 12.09.1994 vb. Saat ve dakika arasına konulur. Örneğin; Ders 08.30’da başlıyor.
Virgül
Arka arkaya sıralanmış eş görevli kelimeler arasına konulur. Sıralı cümleler arasına konulur. Uzun cümlelerin içerisinde yüklem görevinden düşen uzakta kalmış özneyi belirtebilmek için konulur. Cümle içerisinde yer alan ara sözlerin ayrıştırılması için konulur. Tekrarlanan kelimeler arasına daha kuvvetli anlam kazandırmak için konulur.
Noktalı Virgül
Cümle içinde arasında virgül olan öğeler içeren cümleleri ayırmak için kullanılır. Virgüller ile ayrılan aynı takım ve türleri ayırmak için konulmaktadır.
İki Nokta
Kendisi ile ilgili örnek verilen cümlenin sonunda kullanılır. Kendisiyle ilgili açıklama yapılacağı zaman kullanılır. Karşılıklı konuşma sırasında konuşanı belirtmek için kullanılır.
Üç Nokta
Tamamlanmamış olan cümlelerin sonlarında kullanılır. Söylenmek istenmeyen sözler yerine kullanılır. Başında, sonunda, ortasında alınmayan sözcük bulunduran alıntılarda kullanılır. Ünlem ve seslenme sonunda anlamı güçlendirmek için kullanılır.
Soru İşareti
Soru anlamı içeren sözcüklerde kullanılır. Kesin olmayan ve bilinmeyen tarih, yer gibi durumlarda kullanılır.
Ünlem
Şaşma, öfke, acı, korku, sevinç gibi duyguları ifade eden ibare ve sözcüklerin arkasına onulur. Hitap cümlelerinin arkasına konulur. Küçümseme ve alay anlamı içeren kelimeden hemen sonra parantez içerisinde kullanılır.
Kısa Çizgi
Satır içine sığmayan kelimeleri bölerken kullanılır. Cümle içinde ara sözlerde kullanılır. Kelime köklerinden eklerini ayırmak için kullanılır.
Uzun Çizgi
Konuşma belirten cümlelerin başında kullanılır.
Tırnak İşareti
Alıntı yapılan cümle veya sözcüğü belirtmek için kullanılır. Eser adı, yazı isimleri gibi durumları belirtmek için kullanılır.
Tek Tırnak İşareti
Tırnak içinde kullanılmış olan bir cümle içinde yine tırnak içine alınması gereken kelimeler var ise kullanılır.
Yay Ayraç
Cümle içindeki anlama ek bilgi konulması için kullanılır. Cins veya özel isimlere ait ekleri belirtmek için kullanılır. Alıntı yapılan eseri belirtmek için kullanılır.
Köşeli Ayraç
Kaynak belirtirken bazı ayrıntıları belirtmek için kullanılır. Bir ayracın içinde başka bir ayraç kullanılacağı zaman yay ayraçtan önce kullanılır.
Kesme İşareti
Özel isimlere gelen bildirme, durum ve iyelik eklerini ayırmak için kullanılır. Kısaltmalara bir ek geldiğinde kullanılır. Sayılara gelen eklerde kullanılır.