Korona, eğitimde ezberleri bozdu

Tüm dünyada sosyal hayatı olumsuz etkileyen koronavirüs, eğitimde de devrim niteliğinde değişikliklerin yaşanmasına neden oldu. Dünyada salgın sürecinde okullar kapatıldı, uzaktan eğitime geçildi. Salgına rağmen eğitime devam eden ülkelerde ise eğitimin geleceğini şekillendirecek bir dizi düzenlemeler hayata geçirildi.

Okula girişte ateş ölçümü ve el dezenfeksiyonu yapıldı, sınıflarda tek kişilik oturma düzenine geçildi, sıralar sosyal mesafe kuralına göre yerleştirildi, şeffaf seperatörler konularak öğrencilerin birbirleriyle teması önlendi, maske takma zorunluluğu getirildi, okulun koridorları ve bahçesinde temassız yürüme alanları oluşturuldu. Peki, okulöncesi, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere 18 milyon öğrencinin eğitim gördüğü, 1 milyonu aşkın öğretmenin görev aldığı Türkiye, korona sonrasında eğitime hazır mı?

Derslik açığı doğacak

Türkiye’de 11 Mart’ta ilk koronavirüs vakasının görülmesinin ardından 16 Mart’tan itibaren okullarda yüz yüze eğitime ara verildi. 23 Mart’tan itibaren de dersler, Eğitim Bilişim Ağı (EBA), TRT-EBA TV üzerinden yapıldı. EBA’da, 2 milyarın üzerine çıkan tık sayısıyla Türkiye, koronavirüsle mücadele kadar uzaktan eğitimde de adından söz ettirmeyi başardı. 

MEB, koronavirüs kaynaklı ölüm ve vaka sayısında azalma olmasıyla birlikte haziran ayında okulların kademeli olarak açılmasına yönelik de senaryolarını hazırlamıştı. Ancak Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu’nun da görüşleri doğrultusunda MEB’e bağlı okullarda eğitim öğretim yılı sona erdirildi.

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk da okulların eylül ayında açılacağını ve telafi eğitimlerine ağırlık verileceğini söyledi. Alınan kararlar memnuniyetle karşılandı ancak herkesin aklında salgın sonrasında nasıl bir eğitim sistemi öğrencileri bekliyor sorusu var. Örneğin sınıflarda tek kişilik sıralarda ve az sayıda öğrencinin oturtulması durumunda derslik sayıları yeterli olacak mı? Yıllardır ikili eğitimi kaldırmak isteyen MEB, ihtiyaç duyulan 50 binin üzerinde dersliği tamamlamak için çalışmalarını sürdürüyordu. Korona kapsamında yeni düzenlemeler derslik ihtiyacını en az üç kat artıracak. 17 bin 904 ile en fazla derslik ihtiyacının bulunduğu İstanbul’da 3 milyon civarında öğrenci var.

Farklı senaryolar var

MEB’in 2018-2019 istatistiklerine göre derslik başına düşen ortalama öğrenci sayısı ilköğretimde 30, liselerde 19 ve mesleki teknik liselerde 27. Şimdi, İstanbul başta olmak üzere, öğrenci sayısının çok olduğu şehirlerdeki okullarda, korona sonrası için hazırlıklar yapılıyor.  Öğrencilerin sosyal mesafeyi koruyarak güvenli bir şekilde eğitim alabilmeleri için konuşulan senaryolardan bazıları şöyle:

- Tekli eğitim veren okullar, ikili eğitime geçecek, ikili eğitim verenlerde örneğin bir gün ortaokul, bir gün liseler ders yapacak.

- Matematik, Türkçe gibi temel derslerin bir kısmı yüz yüze verilecek. Felsefe, Müzik gibi dersler de uzaktan eğitimle yapılacak.

- Ders sayıları ve sürelerinde azalmaya gidilecek, tek kişilik oturma düzenine geçilecek.

- Teneffüslerde öğrencilerin birbirlerine temasını önlemek için okul koridorları ve bahçe alanları sosyal mesafe kurallarına göre düzenlenecek. Koridorlarda tek sıra olunacak. Öğrenciler farklı saatlerde teneffüse çıkacak.

- Her okulda bir sağlık görevlisi olacak Öğrencilerin okula giriş çıkışlarında ateş ölçümleri yapılacak, el dezenfeksiyonları gerçekleştirilecek. Öğrenciler, düzenli sağlık kontrollerinden geçecek.

- Hijyen koşullarına daha çok önem verilecek.

- Yemekhanelerde açık yemek servisi olmayacak. Tek kullanımlık yemek sistemine geçilecek.

- Servislere daha az sayıda öğrenci alınacak ve oturma düzeni sosyal mesafeye göre olacak.

- Okula giderken araç kullanmak istemeyen, evine en yakın okula nakillerini aldırmayı talep edenlere, esneklik sağlanacak.

Bunlar şimdilik konuşulanlar. Koronavirüs salgınının boyutuna göre eğitim sektörü en uçuk senaryoları dahi masaya yatırıyor.

Dünyada durum nasıl?

Çin ve birçok Avrupa ülkesinde okullar açıldı, bir kısmında da okulların 1 Haziran’da açılmasına karar verildi. Koronavirüs vakalarının görüldüğü ülkelerde eğitimde alınan önlemler şöyle:

- Koronavirüste 1,5 milyon vaka ve 100 bin ölüm sayısına ulaşarak salgının merkez üssü olan ABD’de okulların ne zaman açılacağı tartışma konusu. ABD Başkanı Donald Trump, okulların bir an önce açılmasını istiyor. Ancak yapılan araştırmalar okulların sonbaharda açılması durumunda öğretmenlerin görev alamayacağını ortaya koyuyor. Ebeveynlerin büyük çoğunluğu da uzaktan eğitime devam diyor.

- 370 bin vaka ve 3 bin 968 ölüm sayısıyla salgının hızla yayıldığı Rusya’da eğitim devam ediyor. Ülkede, 23 Mart ile 12 Nisan arasında okullar tatil edilmişti.

- 268 bin vaka ve 37 binin üzerinde ölüm sayısına ulaşan İngiltere’de, 20 Mart’ta kapanan okullar, kademeli olarak 1 Haziran’dan itibaren açılacak. Özellikle sınavlara hazırlanan öğrencilere destek eğitimleri verilecek.

Pek çok ülke kararsız

- Salgınla en ağır mücadeleyi veren İtalya’da 5 Mart’ta okullar kapatılmıştı. 231 bin vaka ve 33 bin ölüm sayısına ulaşılan ülkede, temkinli davranılıyor. Bu yıl okullar açılmayacak. Yeni dönem için ise nasıl bir eğitim verileceği tartışılıyor.

- 183 bin vaka ve 28 bin 599 ölü sayısıyla salgının ağır seyrettiği ülkelerden Fransa’da, 11 Mayıs’ta kreş ve ilkokullar, sonra da ortaokullar açıldı. Ancak 70 öğrencide koronavirüs tespit edilence, bu öğrencilerin bulunduğu okullar kapatıldı. Ülkede açık olan okullarda, sınıflarda en fazla 15 öğrenciye izin veriliyor.   

- Salgının başlangıç adresi Çin’in Hubei bölgesinde yeniden eğitime başlandı. 84 bin vaka ve 4 bin 638 ölüm sayısına ulaşan ülkede, okullarda, öğrenci ve öğretmenler, spor dersleri veya öğle yemeği gibi birkaç istisna dışında maskeyle eğitime devam ediyorlar. Dersliklerin şeffaf seperatörlerle ayrıldığı okullarda öğrencilerin giriş çıkışlarda ateş ölçümleri yapılıyor.  

- İspanya’da okullar, özellikle sınavlara hazırlanan öğrenciler için 26 Mayıs’ta kısmen açıldı.

- 181 bin vaka, 8 bin 428 ölüm sayısının olduğu Almanya’da kapanan okullar, 4 Mayıs’tan itibaren kademeli olarak açıldı. Ülkede de sınavlara hazırlanan öğrencilere öncelik verildi. Masalar arasında 1,5 metre boşluk bırakarak sınıfları düzenleyen Almanya’da, kimi öğrenciler okula gitmeyi boykot ediyor.