Hareketli dersler başarıyı artırıyor

MİNE ÖZDEMİR GÜNELİ- Pandemide çocuklar, evde uzaktan eğitim aldıkları dönemde saatlerce ekran karşısında vakit geçirdikleri için hareketsiz kaldılar. Ancak yüz yüze eğitimde de durum değişmedi. Öğrenciler, bu sefer de sınıflarda uzun süre sıralarda oturarak ders işledikleri için fiziksel olarak aktif değiller. Sadece tatillerde sportif faaliyetlere katılma fırsatı yakalayan öğrencilere bu hareketlilik de yeterli olmuyor. Bu durum görme, kas, iskelet sistemi rahatsızlıklarına yol açtığı gibi öğrenmeyi, derse katılımı ve motivasyonu da olumsuz etkiliyor.

Peki, çocuklarda fiziksel hareketliliği artırmak için neler yapılmalı? Bu konuda Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ortez ve Protez Bölümü Başkanı Prof. Dr. Serap Alsancak’ın sorularımıza verdiği cevaplar şöyle: 

Kaygı bozukluğunu gideriyor

*Okul çağındaki çocukların fiziksel hareketliliği neden önemli?

Fiziksel aktivitenin çocukların fiziksel, mental, sosyal ve ruhsal gelişimleri üzerine etkileri inanılmaz boyutta. Çocuğun kendini iyi hissetmesinden, mutlu olmasından tutun, depresyon ve kaygı bozukluğu riskini azaltmasına kadar uzanıyor. Egzersiz yapan çocukların kas, kemik ve eklem yapıları olumlu etkilendiğinden duruşlarında düzgünlük oluşur, bedenleriyle barışıktırlar. İletişim becerileri, olumlu düşünebilme, stresle başa çıkabilme yetenekleri gelişir ve özgüvenleri artar, zihinsel yetileri düzenli olur, akademik başarıları olumlu yönde etkilenir, sosyal ilişkileri gelişir ve yorgunluk hisleri azalır.

*Sınıfta uzun süre oturan çocukları fiziksel olarak harekete geçirecek hangi uygulamalar yapılmalı?

Çocukların uygun fiziksel aktivitelerle okul ders konularının desteklenmesi, oyun alanlarının daha eğlenceli hale getirilmesi, teneffüslerde fiziksel aktiviteye katılımlarının teşvik edilmesi sağlanabilir. Ayrıca sabah ilk ders sonrası, öğle yemeği öncesi 5’er dakika yapılacak fiziksel aktivite ile sağlanacak ‘beyin molası’, zıplarken 10’a kadar saymak, kelimeleri vücutlarıyla heceleyerek alıştırma yapmak, matematik oyunlarında yürüyüşe çıkmak, çocukların ders sırasında denge topları üzerinde oturmaları, pedallı masalar kullanılması veya çocukların okurken sırayla kullanabilecekleri yaslanmış bir bisiklet gibi sınıfa kinestetik araçların eklenmesi onların birçok yönden gelişimlerine katkı sağlayacaktır.

Çocuklara gösterilecek zıplama, duvar şınavı, diz çökerek ve tam şınav gibi egzersizler basit ve karmaşık hareket becerilerinin geliştirilmesi bakımından önemli. Yine dokunsal toplar, numaralı nokta işaretleyiciler ve köpük erişteler gibi çeşitli tür ve boyutlardaki ekipmanlar entegre edilebilir.

Fiziksel aktiviteler akademik kavramlara da entegre edilebildiği gibi puflar, spot işaretleyiciler, yoga matları ve denge tahtaları gibi eğlenceli ekipman öğeleri kullanılmak suretiyle çocukları fiziksel aktiviteye teşvik etmek mümkün. Çocukların teneffüste daha fazla adım atmaları için bir yürüyüş kulübü günü düzenlenebilir. Sanal ve artırılmış gerçeklikle öğrenme faaliyetleri de gerçekleştirilebilir.

‘Sanal ve artırılmış gerçeklikten yararlanılabilir’

*Sanal ve artırılmış gerçeklikte hareketlilik nasıl sağlanabilir?

Öğrencilerin sosyal ve fen alanlarındaki derslerinde interaktif olarak yer alarak öğrenme faaliyetlerinin daha etkili ve verimli olması sağlanabilir. Bu konuda sanal ve artırılmış gerçeklik uygulamaları ve cihaz aracılığıyla öğrenciler oluşturulan ortam içerisinde serbestçe ya da önceden belirlenen aşamaları geçerek hareket edebilirler.

Bir matematik konusu, tasarlanan bir oyunla gerçek hayattan örnekler üzerinden anlatılabilir. Bir basketbol sahası oluşturulduğu durumda öğrenci, cihaz yardımıyla ortamla etkileşime geçip topu atabilir. Bu sayede basket olan toplar ve olmayan toplarla birlikte öğrenci, sayı sayma ve toplama, çıkarma gibi temel matematik işlemleri kavrayabilir. Bu şekilde öğrencinin dikkatinin dağılmasının ve öğrenim sürecinin uzamasının önüne geçilebilir. Sosyal bilimlerde sanal gerçeklik uygulamaları içerisinde tarihi bir olayı, kişiyi anlatırken o durumdaki senaryo oluşturularak öğrenci birden fazla duyusuyla konuya dahil olabilir.