Değişimi yakalamanız şart

Üniversite tercih süreci her yıl zordu ancak bu yıl biraz daha zor olacak gibi görünüyor. Çünkü barajın kaldırılmasıyla sınava giren aday sayısında 600 bin civarında bir artış yaşandı. Sınav da önceki yıla göre kolay olunca, yüksek puanlarla düşük başarı sıraları geldi. Şimdi adaylar bu başarı sıralarıyla nereye girebileceklerini hesaplamaya çalışıyorlar. Tercihlerde teknik olarak dikkat edilmesi gerekenleri uzmanlar sonraki sayfalarımızda detaylı bir şekilde anlattılar. Ancak onun öncesinde herkesin aklında şu soruya cevap bulmaya çalışalım: Bölüm mü seçmeliyim yoksa üniversite mi?

DİPLOMA YETERLİ OLMAYACAK

Üniversite, sadece diploma kazandırmaz. Öğrencilerinin kişisel, kültürel ve sosyal yönden gelişmesine, yeteneklerini keşfetmesine, öğrenciyken iş dünyasıyla tanışmasına, yurt dışı deneyimi edinmesine de olanak tanır. Daha doğrusu iyi bir üniversitenin tanımında bu kriterler yer alır. Yine tercih listenize alacağınız üniversiteler, hangi bölümü seçerseniz seçin size yabancı dil, yapay zekâ, kodlama, veri bilimi, teknoloji okur-yazarlığı gibi çağın olmazsa olmazı yetkinliklerini ve iş dünyasının aradığı, problem çözme, yaratıcılık, eleştirel düşünme, girişimcilik, liderlik gibi özellikleri de kazandırmalıdır. İşte saydığımız bu kriterlerin büyük çoğunluğunu karşılayan bir üniversitede, mezun olduğunuzda severek yapacağınız bir bölümde okumak, temel hedefiniz olmalı.

Ayrıca çift anadal, yandal, çift diploma gibi olanaklarla mezun olduğunuz programın yanı sıra başka alanlarda da diploma ve yetkinlik kazandırması, nitelikli akademik kadroya sahip olması, mezunlarının iş bulma oranı, kampüsü, yurt ve burs olanakları, kütüphanesi, Ar-Ge bütçesi gibi kriterleri de incelemek gerekiyor.

Burada bir parantez açmakta yarar var. Sizler mezun olana kadar bugün için iş bulma olanağı çok yüksek olan bazı meslekler önemini yitirebilir. Öte yandan adını hiç duymadığımız meslekler öne çıkabilir. Artık diplomaların ömrünün 5-10 yıl olacağı, yaklaşık 40 yıllık meslek hayatında da kişilerin en az 4-5 kere iş değiştireceği tahmin ediliyor. Sürekli kendinizi yenilemeniz gerekecek. O nedenle aldığınız diploma kadar üniversitenin size katacağı yetkinlikler de çok önemli. Bu noktada yazacağınız üniversitenin mezunlarına da kendilerini yenilemeleri için fırsat tanıyıp tanımadığına mutlaka bakın.

HEDEFİNİZ NE?

Ne kadar uyarı yapılırsa yapılsın her yıl binlerce aday hatalı tercih nedeniyle iyi sınav sonuçlarına rağmen açıkta kalabiliyor. Yine binlercesi de istemediği bir programı kazanıyor; bu adayların kimi kayıt yaptırmıyor kimi de eğitimini yarıda bırakıyor. Bu yıl bir üniversitede okuyan ya da mezun olan yaklaşık 600 bin aday tekrar sınava girdi. Bunların büyük çoğunluğunu tercih kurbanları oluşturuyor. Bir programı kazandığınız takdirde, kayıt yaptırmasanız dahi gelecek yıl sınava girdiğinizde Ortaöğretim Başarı Puanı’nızın (OBP) yarı yarıya düşeceğini unutmayın. OBP ile adaylara 30 ile 60 arası bir puan geliyor, yarıya düştüğünde 15 ile 30 arası bir kayıp demek. O nedenle emin olmadığınız hiçbir programa tercih listenizde yer vermeyin.

24 TERCİH HAKKINIZ VAR

YKS kapsamında Temel Yeterlilik Testi (TYT) puanı hesaplananlar, Tablo 3’te yer alan ön lisans programlarını; 2022 Alan Yeterlilik Testleri (AYT) ve Yabancı Dil Testi’nde (YDT) ilgili puan türünde puanı hesaplananlar ise Tablo 4’teki lisans programlarını tercihleri arasında gösterebilecekler. 24 tercih hakkınız bulunuyor ancak tümünü doldurmak zorunda değilsiniz. Tercihlerde şunlara mutlaka dikkat edin:

- Tercih listenizi istek sıranıza göre oluşturun. Listenizle ilgili son kontrolü yaparken örneğin, beşinci tercihinize girdiğinizde, “Keşke altıncı tercihimi kazanmış olsaydım” demeyeceğinizden emin misiniz? Bu soruyu, her tercihiniz için kendinize tekrar tekrar sorun.

- Kılavuzdaki “Özel Koşul ve Açıklamalar” sütununu iyi inceleyin. Burada bazı rakamlar var ve kılavuzun sonunda bu rakamların açıklamaları bulunuyor. Orada programın ücretli olup olmadığı, yaş, sağlık, cinsiyet gibi istenen özel şartların yanı sıra vakıf üniversitelerinin ücretleri, burs şartları gibi bilgiler de yer alıyor. Hepsini iyi inceleyin.

- Kayıt süresi içinde tercihlerinizde değişiklik yapma hakkınız var, o tarihten sonra yapamayacaksınız. O nedenle tercihlerinizi internet üzerinden ÖSYM’ye göndermeden önce tüm tercihlerinizin durumunuza uygun olduğundan emin olun. Tercih bilgilerinizi mutlaka kontrol edin ve yazıcıdan listenizi alarak saklayın.