Bağ rotasına Sobran damgası

NİHAN YARKENT İNCE- İnsanlık tarihi kadar eski olan üzüm, Gediz’in amiral gemisi oldu. Üzümün bölgede yarattığı iş hacmi, 3 milyar dolara yaklaştı. Bunun 1 milyar doları ise üzümün başkenti Alaşehir’e ait. Sektörde 30 bin kişi istihdam edilirken deniz kıyısı ya da sınırda olmamasına karşın ticaret hacmi nedeniyle gümrük kapısı olan tek yer yine Alaşehir oldu. Üzümün başkentinde, bağlarını 7’den 70’e herkese açan Sobran Bağları ise yepyeni bir yolcuğun kapısını araladı. Ercan ve Gülşen Boztepe çifti, hem üzüm hem şarap üretimiyle Ege’nin yeni bağ rotasının öncüsü oldu. Bu yeni yolcuğu Sobran Bağları’nda makası elime alıp hem hasada katıldım hem Boztepe çifti ile konuştuk.

*Alaşehir’de üzümün yarattığı iş hacmi günümüzde ne düzeye ulaştı?

Manisa Gediz Havzası üzerinde üzümün yarattığı iş hacminin 3 milyar dolar olduğu söyleniyor. Bunun yaklaşık bir milyar doları da Alaşehir’in kendisine ait.

*Üzüm rekoltesi ortalama ne kadar?

2021 yılı üzüm rekoltesinin yaklaşık 2,5 milyon tona ulaştı.

*Yaş ve kuru üzümde ortalama ihracat geliri ne kadar?

230 bin tonu yaş olarak ihraç ediliyor, bunun karşılığı 200 milyon dolar gelir elde ediliyor. Kuru üzümde ihracat 250 bin ton, bunun geliri de 500 milyon dolar civarında. 2022 yılında bu miktarların tamamında yüzde 30’a yakın bir artış bekleniyor.

*Hasatta geçici işçi olarak yine ortalama kaç kişiye istihdam sağlanıyor?

Özellikle Ağustos ve Eylül aylarında günde 30 bin kişi istihdam ediliyor. Bu aylardan sonra 10 bin kişiye kadar düşebiliyor. İstihdam Alaşehir’in yerlisi ve diğer çevre illerden gelen işçilerden oluşuyor.

*Üzüm işleyen, ihracat yapan firma sayısı ne kadar?

Alaşehir ve Sarıgöl bölgesinde 68 adet ihracata yönelik paketleme firması var, ihracat firmalarının sayısı ise 150’yi buluyor.

*Yaş üzüm üretimine yolculuğunuz nasıl başladı?

Biz firma olarak özellikle Batı Avrupa’ya yılda 8-10 bin ton yaş üzüm ihracatı yapıyoruz. Bir süre önce üzümlerle ilaç konusu gündeme gelmişti, bizim kendi üzümümüz kendi üretimimiz olması, bizi müşterilerin gözünde bir adım öne çıkarıyor. Sobran’da 200 dönüm, Antalya’da 100 dönüm bağımızı tahsis etme sebebimiz buydu. Yolculuğumuz da böyle başladı.

*Sobran Bağları’nı farklı kılan coğrafik özellikler nelerdir?

Gediz Havzası’nın eski Alaşehir Çayı’nın aktığı bir bölgedeyiz. Sobran köyünden alıyoruz ismimizi. Sobran ismi de aslında “su buran” anlamında. Güneyde Bozdağlar var, kuzeyde Omurbaba Gözlübaba dağları, Doğu’da da Çaldağı. Diğer tarafta da Ege Denizi’ne 145 km mesafede olan bir deniz düşünün. Ege’den esen rüzgar 145 kilometre sonra Gediz Havzası’na geliyor ve üzümlerimize bolca azot ve oksijen taşıyor. Burası bir havza olduğu için dağların alüvyon ve mineralli toprağı da üzümlerimiz için güzel bir avantaj. Avşar Barajı da büyüyecek bir göl. Bunun iklimle ilgili bir yumuşatma etkisi var, bunun özellikle şaraplık üzümlerde büyük etkisini görüyoruz.

*Şaraplık üzüm üretme fikrini ateşleyen süreç nasıl başladı?

Şarap üretme fikri eşim Gülşen Boztepe tarafından ortaya atıldı. Bu fikirden sonra biz mevcut bağlarımızdan şaraplık üzüme döndük. İlk etapta Garnaça, Şiraz, Kabernasavüryon, Merlum, Öküzgözü ve Boğazkere’ye çevirdik bir miktar mevcut sofralık üzüm bağımızdan. Daha sonra da Nebiola üzümüyle tanıştık. Bu üzümde yine mevcut asmalar üzerine aşılanarak üzerine alındı.

*Alaşehir bu konuda yani şaraplık üzümde hak ettiği yere ulaştı mı?

Alaşehir şaraplık üzüm konusunda hak ettiği yere henüz ulaşmadı. 2.5 milyon ton gibi bir üzüm üretimi söz konusu, alt yapı hazır bunun neden bir milyon tonu şaraplık üzüm olmasın?

*Bu konuda emek verenleri cesaretlendirecek nasıl adımlar atılmalı?

Alaşehir üzüm üretimi için biçilmiş kaftan. Sofralık ve sultani üzüm olması gerekmiyor sadece. Geçtiğimiz 20 yıl boyunca bir dizi sofralık üzüm çeşitleri geldi. Yüzde 98’i başarılı oldu. Şaraplık üzümle ilgili de biz denedik başardık, neden daha fazlası olmasın. Herkes başarabilir ama bu işe girmek lazım. Öncü olmak isteriz.

*Farklı bir konseptiniz var. Tak sepeti koluna, kendi üzümünü kendin topla denilmiş gibi. Bunun altında yatan düşünce nedir?

Biz Sobran Bağları’nda bir tadım evi açtık. İnsanlar buraya gelecek, ürünlerimizi tanıyıp gidecekler. Biz karı koca Anadolu insanıyız. Buraya gelen insanların kendilerini müşteri değil de misafir gibi hissetmelerini istiyoruz. Burası bizim yuvamız, misafirlerimiz de buradaki nimetlerden faydalanmalı diyerek beş döneme yakın bir bağ ayarladık ve bu çok farklı üzüm çeşitlerinden oluşuyor.

İncir ağacı var, hünnap ve Trabzon hurması, şeftali, kayısı, böğürtlen, kivi var. Bağların arasına diktik bunları, burada yesinler sepetlerine doldursunlar istedik. Bunlar bizim misafirlerimize ikramımız.

*Sobran Bağları’na ne zaman gelsem burada 7’den 70’e insanlar görüyorum. Birbirini tanımayan ama buraya geldiklerinde 40 yıllık dost gibi olan insanlar. Bunun nedeni nedir?

Aslında bu sorunun cevabı sizde. Sizde buraya geldiniz. Burada birbirini tanıyan tanımayan insanları gördünüz, buradaki ortamı gördünüz, havayı kokladınız, ayağınıza toz değdi, aldınız elinize makası üzüm topladınız, incir topladınız, sohbet ettiniz. Sohbet sohbeti açtı. Buradaki ortam sıcak bir ortam. O sıcaklığı veren çok faktör var. Ana faktör ben ve eşim. Bu ortamı hazırlayan biziz. Ürünlerin verdiği sıcaklık, ekimin pozitifliği, ortamın güzelliği. Buradaki ağaçlara bizlerin eli değmiş sulamışız, dalı kırılmış onarmışız, fırtınada kopmuş tekrar dikmişiz. Bu emekler ortama yansıyor.

TADIM YAPIP KIYASLASINLAR

*Alaşehir bağ rotası nedir?

Sarıgöl’den aşağıya gelenler ciddi bağ potansiyelini görüp Sobran bağlarını bulan çok insan oldu bu sene. Üzümün olduğu yerde insanlar tadım yeri arıyorlar. Bu şekilde bir bağ haritası oluşabilir. Bize en yakın Pendore bağları var 20 km civarında, 40 kilometre sonra Yanıkülke var, Selendi var Akhisar’da, Kastrotreni var. Belki iç Ege bağ rotası kurabiliriz. Birilerinin organize olup bu rotayı oluşturması lazım. Gruplar gelsin, sadece bize değil, herkese gitsinler tadım yapsınlar, kıyaslasınlar. Biz ilklerden olduğumuz için gururluyuz, güzel yapmalıyız ki insanlar gelsinler.

*Üzüm ve bağ sizin için neyi ifade ediyor?

Bağ, Mart ayı başında yeşeren, sıfırdan yürüyen, her gün her saat karış karış ilerleyip sonradan çiçek açan, meyve veren Ağustos ayında da meyvesini bizlere sunan, Ekim ayında da yaprağını döküp giden bir ağaç. Kışın terk edilmiş bir havası vardır. Yaşamı andırıyor bana, yaşam başlıyor, doğuyorsun, yaşlanıyorsun, ortadan kayboluyorsun. Bağlar bana yaşamı anımsatıyor, bağ benim için yaşam demek.