Yine bir Kennedy başkan olur mu?

EGE DOĞAÇ ERDOĞAN - Ülke ABD, sene 1968, sıcak bir Haziran gecesinde ılık seçim rüzgârları esmektedir. Gece yarısını birkaç dakika geçe Robert F. Kennedy, Los Angeles’taki Ambassadors Otel’de destekçilerine yaptığı zafer konuşmasını, “Hepinize teşekkür ederim, bir sonraki hedefimiz Şikago, haydi orada da kazanalım” sözleriyle sona erdirir. Kennedy salondakilerle kucaklaşmak ister ancak gazeteciler basın toplantısı talep ederler. Basının olduğu bölgeye daha rahat gidebilmek için korumaları Kennedy’yi otelin mutfağından geçirirler; Kennedy vatandaşlarla el sıkışarak mutfak koridorlarından ilerlerken buz makinesinin arkasından bir figür belirir ve yakın mesafeden ateş eder. Saat gece 01:44’de Robert F. Kennedy kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeder. Başkanlık ön seçimlerinde giderek yükselen popülaritesi zirvedeyken, ağabeyi John F. Kennedy gibi siyasi bir suikasta kurban gider.

Ailesinin izinde

Şimdi ise ABD’nin siyaset gündeminde Robert F. Kennedy’nin oğlu ve adaşı Robert F. Kennedy Jr. (69) dalgası esiyor. Kennedy Jr., Demokrat Parti başkanlık ön seçimlerinde aday olacağını açıkladı. Yaklaşık 40 sene sonra ilk defa bir Amerikan başkanlık seçimlerinde Kennedy hanedanından bir aday olacak. John F. Kennedy 1960’da Demokrat Parti’den başkan seçildiğinde, ülkeye ve dünyaya umut veren genç bir siyasetçi profilindeydi. 60’ların devrimci ruhunun Amerika’daki yansıması olarak görülen JFK, siyahilerin haklarını savunuyor, Sovyetler’e karşı Avrupa’yı koruyor, organize suç örgütlerinin (mafya) üstüne gidiyordu. Kardeşi Robert F. Kennedy’yi adalet bakanı olarak kabinesine ataması her ne kadar eleştirilse de, genel olarak genç ve iyi eğitim görmüş kişilerden oluşan yönetim kadrosu ‘en iyi ve en parlak’ olarak tanımlanıyordu.

Küba Füze Krizi’nde JFK ve Kruşçev’in temkinli ve rasyonel tutumu sayesinde belki de dünya nükleer savaşın eşiğinden döndü. Fakat JFK’nin de zaafları ve ilerleyen yıllarda çok eleştirilen kararları vardı. Vietnam olayının kızışması, JFK zamanında ‘askeri danışman’ adı altında ülkeye gönderilen askerler ile gerçekleşmişti. 1963’te John F. Kennedy’nin öldürüldüğü Dallas’taki suikastı kimin yaptığı halen bir sır ancak bu konuda pek çok komplo teorisi ortaya atıldı. Sonuç olarak bu trajik suikastın da etkisiyle Amerikan halkının sol tandanslı ilerici kesimi için Kennedy adı bir efsane olarak hiçbir zaman siyaset sahnesinden silinmeyecekti.

Aşıya karşı çıktı

Tam da komplo teorisi demişken gündemdeki Kennedy’den bahsedelim. Robert F. Kennedy Jr. New York’ta avukatlık yapıyor. Kariyeri boyunca çevreci duruşu ve temiz su davalarıyla ilgilenmiş olsa da Kennedy Jr. Kovid öncesi ve Kovid esnasında aşı karşıtlığıyla biliniyor. Bilimsel olarak tersi kanıtlanmış olmasına rağmen çocukluk döneminde yapılan aşılar ile otizm arasında bir bağ olduğunu öne süren Kennedy Jr. aşıların içeriğinde bulunan cıvanın çocukların gelişiminde zihinsel zararları olduğunu iddia ediyor. Uzman doktorlar ve bilim insanlarının ezici çoğunluğunun karşı tezlerle çürüttüğü bu iddia sebebiyle ailesi de Kennedy Jr.’a cephe almış durumda. Kathleen, Joseph P. ve Maeve Kennedy ortak bir yazı yayımlayarak, “Bobby’yi (Robert F. Kennedy Jr.) seviyoruz. Çevreciliği en çok savunanlardan birisi. Çevremizi korumak için verdiği mücadelede arkasındayız ancak aşı konusunda hatalı. Toplum sağlığı açısından tehlikeli dezenformasyon yayılmasında etkisi var” diyerek aralarına mesafe koydular.

Özür diledi

Kovid-19 sürecinde maske takma zorunluluğunu Nazi kanunlarına benzeten ve “Bir toplama kampında hayatını kaybeden Anne Frank bile daha özgür yaşamıştır” diye açıklama yapan Kennedy Jr. büyük tepki çekmiş ve daha sonra özür dilemişti. Özellikle liberal ve Demokrat Parti’yi destekleyen Amerikalılar için Kennedy adı ilericiliği ve aydınlığı temsil etse de Kennedy Jr.’ın bu tanıma uymadığı açık. Kendi ailesinin bile desteğinden yoksun bir şekilde aday olduğu başkanlık yolunda şansı yok denecek kadar az denebilir.

Hanedandan farkları yok

Demokrasileri monarşi ya da meşrutiyet gibi diğer yönetim biçimlerinden ayıran en önemli özelliklerden biri idarenin babadan oğula geçmiyor oluşudur. Ancak kendini dünyanın en büyük demokrasisi olarak tanımlayan ABD’de siyaset sahnesi birkaç güçlü ailenin kontrolü altında. Düşünün 300 milyonluk bir ülkede bir baba oğul başkan gördük (George H. W. Bush ve George W. Bush). Eşi Bill’den sonra kendisi başkan adayı olan Hillary Clinton daha sonra dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Bush’lar ve Clinton’lar bir yana belki de ABD’nin en uzun süreli siyasi ‘hanedanı’ Kennedy’ler diyebiliriz. Başkan JFK, kardeşi RFK, Kennedy ailesinin en ünlü isimleri ancak on yıllarca senatörlük koltuğunda oturan Ted Kennedy de Amerikan siyasetinin önemli figürlerinden biriydi. Aslında son olarak 2020’de Joe Kennedy III, senato seçimlerini kaybettiğinde artık Kennedy saltanatı sona erdi yorumları yapılsa da RFK Jr. başkan adaylığını açıkladığında bu aile için siyasetin sadece tek kapısının olduğu bir kez daha anlaşıldı.

O KADAR ÇOK ACI YAŞADILAR Kİ

Kennedy ailesinin yıllar içinde başına gelmeyen kalmadı. Acılar Kennedy’lerin peşini bir türlü bırakmadı. Artık ‘Kennedy laneti’ olarak literatüre giren bu olayların kısa bir özeti şöyle:

- John F. Kennedy’nin kız kardeşi Rosemary Kennedy doğum esnasında oksijensiz kaldığı için zihinsel hastalıklarla pençeleşti.

- Kennedy kardeşlerin en büyüğü Joe, ABD’nin ilk Katolik başkanı olma yolunda hevesliydi, ancak II. Dünya Savaşı’nda kullandığı uçaktaki bombalar havalanmadan patladı ve öldü.

- Kathleen Kennedy uçak kazasında hayatını kaybetti.

- JFK ile eşi Jacqueline Kennedy’nin yeni doğan bebeği Patrick sadece 39 saat yaşayabildi.

- 1963’te Başkan JFK, 1968’de kardeşi başkan adayı RFK siyasi suikastlerle katledildiler.

- 1969’da Senatör Ted Kennedy’nin kullandığı araç, içinde Mary Jo Kopechne isimli bir kadın varken köprüden nehre düştü. Ted yüzerek kurtulsa da araçtaki yolcu öldü. Kazayı polise ancak ertesi sabah haber verdiği için kaza mahalinden kaçma suçundan yargılanan Kennedy’nin başkanlık hayalleri de arabasıyla birlikte suya düştü.

- Ted Kennedy’nin oğlunun kanser sebebiyle bacağı ampute edildi.

- Robert F. Kennedy’nin dördüncü oğlu David uyuşturucu doz aşımından hayatını kaybetti.

- Son olarak 1999’da JFK’nin oğlu JFK Jr. bir uçak kazasında öldü.