Tarihi uzlaşma

ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasında Singapur’un Sentosa Adası’ndaki Capella Otel’de düzenlenen tarihi zirve, uzlaşmayla sona erdi. Görüşmeden önce Kuzey Kore lideri Kim, çevirmeni aracılığıyla “Bu aşamaya gelmek kolay değildi. Buraya gelmek için çok sayıda engeli aştık” diye konuştu. Trump ise “Müthiş bir ilişkimiz olacak” ifadesini kullandı. 38 dakika süren ikili görüşmenin ardından heyetler arası görüşme yapıldı ve taraflar çalışma yemeğinde bir araya geldi.

Trump ile Kim, Singapur’daki tarihi zirvelerinin sonunda “kapsamlı” bir belgeye imza attı. Trump, imzaların atılmasından sonra basın mensuplarına yaptığı açıklamada belgeyi “oldukça kapsamlı” diye niteledi. Kuzey Kore lideri Kim ile yeniden görüşeceğini kaydeden Trump, “Kim Jong-un ile özel bir ilişki geliştirdik. Burada onunla olmak onur verici. Kore Yarımadası’nın nükleerden arınma süreci çok hızlı bir biçimde başlayacak” ifadelerini kullandı. Çok başarılı bir zirve gerçekleştirdiklerini kaydeden Trump, gazetecilerin “Kim Jong-un’u Beyaz Saray’a davet edecek misiniz?” sorusuna “Kesinlikle edeceğim” yanıtını verdi. Kuzey Kore liderini “çok başarılı bir müzakereci” diye niteleyen Trump, “Onun çok yetenekli biri olduğunu ve ülkesini çok sevdiğini öğrendim” değerlendirmesini yaptı.

Kuzey Kore lideri Kim de başarılı bir görüşme yaptıklarını ifade ederek “Dünya, çok önemli bir değişim görecek. Trump ile geçmişi arkamızda bırakmaya karar verdik” dedi. Kim, “Zirveyle ilgili her türlü şüpheci yaklaşım ve spekülasyonu aştık, bunun da barış için iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Açıklamaların ardından basın mensupları önünde bir kez daha tokalaşan Trump ile Kim, sonrasında salondan ayrıldı.

SAVAŞ OYUNUNA SON

Trump, Singapur’daki zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında çok sayıda konuya değindi. Dünya tarihinde çok önemli ve tarihi bir an yaşandığını söyleyen Trump, iki ulus arasında yeni bir başlangıca hazır olduklarını belirtti. Trump’ın en önemli açıklaması Güney Kore ile ABD’nin gerçekleştirdiği ve Kuzey Kore yönetiminin tepki gösterdiği askeri tatbikatlar konusunda oldu. Trump, “Artık savaş oyunlarına bir son veriyoruz” diyerek bu tatbikatların biteceğini açıkladı. ABD Başkanı, bunun bütçede büyük tasarruf sağlayacağını da vurguladı.

Zirvede insan hakları konusunun da çok kısa bile olsa gündeme geldiğini, bu konuda gelecekte daha fazla görüşme yapmayı planladıklarını ifade eden Trump, zirveden önce “saygısızca” olacağı için geçen hafta Kuzey Kore’ye yönelik 300 yeni yaptırımı kapsayan planı durdurduğunu açıkladı. Trump, nükleer silahların “artık bir tehdit olmadığından” emin olunduğunda, mevcut yaptırımların da kaldırılacağını kaydetti. ABD Başkanı, Kuzey Kore’ye yönelik yaptırımların uygulanmaya devam edeceğini ancak bunları en kısa sürede kaldırmayı umduklarını söyledi.

"ÇOK YOL KAT ETTİK"

Zirvenin 5 yıl önce yapılmış olması gerektiğini vurgulayan Trump, “nükleer silahlardan tamamen arınmanın uzun zaman alacağını”, Kuzey Kore’nin bunu “mekanik ve fiziki açıdan” olabildiğince hızlı yapması konusunda talepkar olacaklarını söyledi. ABD Başkanı görüşmede Kim’e Kuzey Kore’nin olası geleceğine dair bir film izlettiklerini, ülkedeki emlak durumunu ve sahil kenarına otel inşası olanaklarını ele aldıklarını kaydederken, Kuzey Kore liderinin bundan oldukça etkilendiğini ifade etti.

Trump, Kim ile “muhtemelen bir görüşmeye” daha ihtiyaçları olabileceğini belirterek “Sandığımdan çok daha fazla yol kat ettik” dedi. Trump, Kim’i Beyaz Saray’a davet edeceğini belirtti.

BELGEDE NE VAR?

İki liderin imzaladığı anlaşma basına açıklanmasa da, Trump’ın belgeyi kameralara göstermesiyle, söz konusu metinle ilgili birçok detay ortaya çıktı. Anlaşmadaki 4 ana madde şöyle:

1 - ABD ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC), iki ülke halklarının barış ve refah yönündeki arzuları doğrultusunda yeni bir ilişki kuracak.

2 - ABD ve KDHC, Kore Yarımadası’nda kalıcı ve istikrarlı bir barış rejiminin tesis edilmesi için ortak çaba gösterecek.

3 - 27 Nisan 2018 tarihli Panmunjom Deklarasyonu uyarınca KDHC, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan tamamen arındırılması yönünde çalışmayı taahhüt eder.

4 - ABD ve KDHC, halihazırda kimliği tespit edilenlerin ülkelerine derhal geri gönderilmesi de dahil olmak üzere, savaş esirleri ve kayıplardan geriye kalanları kurtarmayı taahhüt eder.

ZİRVEDEN NOTLAR

- ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Singapur’da yaptığı görüşme ilgi çekici anlara sahne oldu. İki lider arasındaki görüşmelerin ardından Trump, “The Beast” (Canavar) olarak bilinen limuzinini, Kuzey Kore liderine gösterdi. Kim’in araca bakarken gülümsemesi görüntülere yansıdı.

- Çalışma yemeğinde, avokado salatasıyla servis edilen geleneksel karides kokteyli, ballı, yeşil limonlu sos ve taze ahtapotlu yeşil mango salatası, Kore usulü doldurulmuş salatalık, brokoli ve kırmızı şarap sosuyla servis edilen sığır eti, kızarmış pirinçli tatlı-ekşi soslu et, turp ve Asya sebzeleri ile servis edilen soya ile pişirilmiş morina balığı yer aldı.

- 5 bin güvenlik personelinin görev yaptığı zirveyi 2 bin 500 gazeteci izledi.

- Singapur, zirvenin anısına 3 bin adet hatıra madalyonu bastı. Altın madalyonun tanesi, bin 34 dolara satışa sunuldu.

- Trump ve Kim heyetler arası görüşmenin yapılacağı salona doğru ilerlerken Kim çevirmeni aracılığıyla “Birçok insan bunun bilim kurgu filmi olduğunu düşünecek” dedi.

- Kuzey Kore lideri Kim’in “kadim dostu” olan ve Singapur’a giden NBA eski oyuncusu Dennis Rodman, gözyaşları içinde CNN’e verdiği demeçte “Bugün herkes için büyük bir gün” ifadesini kullandı. Rodman, Kuzey Kore ziyareti sonrası birçok ölüm tehdidi aldığını, hatta bir ay saklanmak zorunda kaldığını da anlattı.

- Daha önce Singapur zirvesinde olcağı belirtilen ancak katılmayan Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, Trump ve Kim arasındaki tokalaşmayı TV’den izledi. İki lider arasındaki arabulucu olan Moon, herkesin gözünün Singapur’da olduğunu, zirve öncesindeki gece çok az uyuyabildiğini hatırlattı.

TARİHE DAMGA VURAN TOKALAŞMALAR

ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Singapur’daki zirvede anlaşmaya vardıktan sonra tokalaşmaları, akla, tarihe geçen diğer tokalaşmaları da getirdi. “Şarku’l Avsat”ın derlediği ve tarihe damga vuran diğer tokalaşmalardan bazıları şunlardı:

Kim Jong-un ile Moon Jae-un

27 Nisan 2018’de, Kim Jong-un ile Güney Kore Devlet Başkanı Mon Jae-un, iki ülkeyi birbirinden ayıran askeri sınır hattında buluştu. İkili, Kore Yarımadası’na barışın gelmesi için yaptıkları görüşmeden el sıkışarak ayrıldı.

Barack Obama - Raul Castro

Obama ve Küba lideri Castro’nun el sıkışmasının ardından, birkaç ay içinde ABD-Küba arasındaki ikili ilişkiler iyileşmeye başladı. Haziran 2015’teyse ilişkilerin normale dönmesi kararlaştırıldı. Obama, 2016’da Küba’yı ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu, ambargolar kaldırılmaya başlandı.

Kraliçe Elizabeth - Martin McGuinness

İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, ülkesine karşı yıllarca savaşan İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) örgütünün lideri Martin McGuinness’le çatışmaları sonlandırmak için bir araya geldi. 27 Haziran 2012’deki bu görüşmede, iki taraf savaşın bitirilmesi için el sıkıştı. Bu tokalaşmanın ardından McGuinnes, şiddetin bitirilmesi için önemli roller oynamıştı.

Arafat - Rabin

Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail arasında, ABD’nin arabuluculuğuyla, Norveç’in başkenti Oslo’da aylar süren gizli görüşmeler, “Oslo görüşmeleri” olarak anılıyor. Bu görüşmelerin sonucunda 13 Eylül 1993’te, Filistinli lider Yaser Arafat ile İsrail Başbakanı İzak Rabin, Beyaz Saray bahçesinde bir araya gelerek el sıkıştı.

Santos - Timoşenko

Kolombiya hükümeti ve solcu FARC örgütü, 2016yılında, 52 yıllık iç savaşı resmen sona erdiren tarihi anlaşmayı imzalamış, ardından da, dönemin Cumhurbaşkanı Juan Manuel Santos ve “Timoşenko” diye bilinen FARC lideri Timoleon Jimenez el sıkışmıştı.