12.02.2024 - 10:25 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr BBC Türkçe
Eski ABD Başkanı Donald Trump, tekrar seçilmesi halinde Rusya’yı NATO üyeliğinin faturasını ödemeyen ülkelere saldırmaya teşvik edebileceği uyarısını yaptı. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olma yarışında açık ara önde gözüken Trump söz konusu ifadeleri, Güney Carolina’daki kampanya mitinginde kullandı. Başkanlığı döneminde bir NATO ülkesinin liderinin “Faturamızı ödeyemezsek ve Rusya bize saldırırsa ne yaparsınız?” diye sorduğunu, ona yanıt olarak “Sizi korumaya gelmeyiz. Hatta Rusya’nın dilediğini yapması için onları teşvik ederim” dediğini aktardı. Trump söz konusu ülkenin hangisi olduğunu açıklamadı. Trump, başkan olduğu sürede, “NATO üyeliğinin faturası” olarak üye ülkelerin gayrisafi yurt içi hasılalarının yüzde 2’si kadar savunma harcaması yapma vaatlerini yerine getirmeye çağırıyordu. Trump ayrıca sık sık ABD'yi başkanlık döneminde NATO'dan çıkartacağını da söylüyor.
Trump'ın sözleri Beyaz Saray tarafından “dehşet verici ve delice” olarak yorumlandı. ABD Başkanı Joe Biden değerlendirmesinde, "Trump'ın Putin'e savaş ve şiddeti sürdürmesi konusunda "yeşil ışık yaktığını" savundu ve açıklamayı "mide bulandırıcı ve tehlikeli" olarak yorumladı. Cumhuriyetçi Parti'deki başkan adaylığı yarışında Donald Trump'ın tek rakibi olan Nikki Haley de sözleri eleştirdi ve "Asla yapmak istemeyeceğimiz şey Rusya ile yan yana gözükmektir" dedi. Haley, Putin için "rakiplerini öldüren bir zorba" ifadesini de kullandı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Trump'ın ülkesinin, yeterince harcamayan müttefiklerini desteklemeyeceğine ilişkin çıkışının "güvenliğe zarar" verdiğini söyledi.
Trump, başkanlığı döneminde de NATO’yu eleştirmiş, diğer 30 ülkeyi savunmanın ABD üzerinde adil olmayan bir maddi yük yarattığını öne sürmüştü. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından da Trump, NATO üyesi olmayan Ukrayna’ya yapılan yardımları eleştirmişti. ABD 2022’den bu yana 44 milyar dolar yardımda bulundu.
Times gazetesinde yer alan haberde ise Avrupalı siyasi liderler ve diplomatların bu konuyla ilgili gizli bir toplantıdaki görüşleri dile getirildi. Toplantının oldukça kasvetli geçtiğini belirten gazete, kıdemli bir yetkilinin "Avrupa'nın sonu böyle mi olacaktı?" sorunusu yönetlttiğini ifade etti. Kasım ayında yapılacak olan ABD seçimlerinde Trump'ın zafer kazanmasının beklendiğini de hatırlatan Times, bu durumun endişe verici olduğunu belirtti. Avrupa'nın buradaki umudu ise Polonya lideri Duda ve İtalyan Başbakan Meloni. Bu iki siyasetçinin Trump ile ortak bir zeminde buluşabileceğini kaydeden Times, Avrupa'nın kurtuluşunun buna bağlı olduğunu aktardı.