23.02.2022 - 00:53 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
Ukrayna'yı haftalardır sayısı 190 bini bulan askerle kuşatma altında tutan Rusya lideri Vladimir Putin, ülkenin doğusundaki Donetsk ve Lugansk'ı bağımsız devlet olarak tanıma kararı aldı. Kararını televizyonların canlı yayınında imzalayan Putin, bir adım daha ileri giderek Donbas'a Rus askerlerini gönderdi. Putin'in attığı imzalar, tüm dünyada şok etkisi yarattı.
05.55: Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, yaptığı halka sesleniş konuşmasında seferberliğe gerek olmadığını ancak yedek askerlerin çağırıldığını duyurdu.
01.20: Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres Rusya - Ukrayna krizine ilişkin açıklamada bulundu. Guterres artık müzakereye dönme vakti olduğunu belirterek krizin iki ülke için de kötü olacağını söyledi. Guterres ayrıca, "Soykırım bir suçtur bu suç açık bir şekilde tanımlanmıştır" ifadelerini kullandı.
00.54: ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna görüşmesini iptal etti.
00.50: ABD ve Ukrayna Dışişleri Bakanı ortak basın açıklaması yaptı. ABD Dışişleri Bakanı Blinken yaptığı açıklamada, "Rusya saldırganlığını artırırsa yaptırımlarımız artacak. Rusya diplomasi noktasına gelmedi. Ukrayna'yı desteklemeye devam edeceğiz." dedi. Ukranya Dışişleri Bakanı, "Avrupa'nın güvenliği için de kritik dönemden geçilmekte. Dün Ukrayna'nın iki bölgesini Putin tanıma kararı aldı. Biz bu durumu kabul etmeyeceğiz." açıklamasında bulundu.
23.59: AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya’ya karşı ilk yaptırım paketinin prosedürlerini açıklayarak, “Bu krizi Rusya üretti ve mevcut gerginlikten Rusya sorumludur” dedi.
22.21: Gece saatlerinde kameraların karşısına geçen Biden önemli açıklamalarda bulundu. Biden şu ifadeleri kullandı: Ukrayna'nın kontrolü üstündeki bölgelerde de hak iddia etti. Daha da ileri gitmek için bir alt yapı hazırlıyor. İşgal için meclisinden onay geldi. Yaptırımların uygulanmasına başlayacağım karşılık olarak. Biz de daha ileri gitmeye hazırız. Ben Putin'in yüzüne de söyledim. Rusya Ukrayna'ya hareket ettiği an dedim. Bugün zaten bunu yaptı. Rusya'ya yönelik ilk yaptırımları açıklıyorum. 2 finansal kuruma yaptırım uygulayacağız. Rusya'yı Batı finansından keseceğiz. Avrupa ve bizim pazarlarımızda ticaret yapamayacaklar. Rusya'nın elit ailelerine de yaptırım getireceğiz. Kuzey Akım 2 projesinin de ilerletilmemesi konusunda karar aldık. Rusya daha da fazla bedel ödeyecek. Bizim hiçbir şekilde Rusya ile savaşmaya niyetimiz yok. ABD ve müttefikleri her NATO toprağını koruyacak. Rusya tehditlerini daha da artırıyor. 150 binden fazla Rus askeri hala Ukrayna'nın çevresinde konuşlanmış durumda. Hiçbirimiz aptal yerine konmayacağız.
"RUS EKONOMİSİNİ HEDEF ALACAĞIM"
Rusya Ukrayna'ya saldırırsa, yanlızca Rusya sorumlu tutulacaktır. Sert önlemler de alacağım, direk olarak Rus ekonomisini hedef alan yaptırımlarda bulunacağız. Petrol fiyatlarını artırabilir ancak pompaya yansımasını önlemeye çalışacağız. Durumun ciddiyetinin ne kadar büyük olduğunun farkındayız. Dünya Putin'in tarihi nasıl saçma bir şekilde yazdığını gördü. Putin sözleri ile Ukrayna'nın var olma hakkına saldırdı. Yine de en kötü senaryodan kurtulma şansımız hala var. Rusya'yı eylemlerine göre değerlendireceğiz, sözlerine göre değil.
21. 20: İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, G7 Dışişleri Bakanlarının Rusya'ya karşı "güçlü ve koordineli bir yaptırım paketi" üzerinde anlaştıklarını duyurdu.
20.40: Rusya Dışişleri Bakanlığı, çok yakın bir zamanda Ukrayna’daki diplomatik personelinin tahliye edileceğini duyurdu.
AB'DEN YAPTIRIM KARARI
20.20: Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, AB Yüsek Temsilcisi Josep Borrell ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin oybirliğiyle Rusya’ya yönelik yaptırımlar üzerinde anlaştıklarını duyurdu. AB Dış Politika Temsilcisi Josep Borrell, AB yaptırımlarının Rusya'ya zarar vereceğini ifade etti.
19.55: Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, Ukrayna krizi nedeniyle Rus Rosatom şirketi tarafından yapılması planlanan nükleer santral reaktörüyle ilgili olarak ülkesinin güvenlik risklerini yeniden değerlendireceğini açıkladı.
PUTİN: GEREKİRSE ASKERİMİZİ DONBAS'TA KULLANDIRIZ
19.29: Rusya Devlet Başkanı Putin Moskova'da yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: Üstümüze aldığımız sorumlulukları gerçekleştireceğiz. Süreçler, yine bazı açılardan benzerlikler taşımakta. İki bölgedeki halkların iradesi tanınmalı. Birçok defa bu konular üzerine düşünüldü. Ukrayna'nın NATO'ya kabul edilmesi konusu etrafında görüşülen konular bunlar. Bütün yetkililer, NATO'nun genişlenmesi ile ilgili konuları ele almalı ve daha fazla gerçekçi tutum takınmalı. Ortaklarımız Ukrayna'nın daha fazla silahlanmasına yol açarsa başka bir süreç söz konusu. Ukrayna'nın NATOya girmesi Rusya'ya tehdit. Mınsk sürecini Ukrayna öldürdü. Ukrayna, Sovyet döneminden bu yana bazı Nükleer ile ilgili olarak bazı güç imkanlarına sahipti. Bununla ilgili okulları vardı. Birçok Sovyet imkanı söz konusu orada. Gerek duyulursa askerimizi Donbas'ta kullanırız.
Putin, Kiev yönetimiyle sorunların çözümü için Ukrayna'nın NATO'ya girmek yerine tarafsız statüyü benimsemesi ve Kırım'ın ilhakını tanımasını istedi.
19:27 Rusya Parlamentosunun üst kanada Federal Meclis, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Rus ordusunun yurtdışında konuşlandırılmasına yönelik talebine onay verdi.
19.06: NATO Genel Sekreteri Stoltenberg yaptığı açıklamalarda şu ifadeleri kullandı: Rusya diplomasi yolunu çizmeli. Bölgede 120 gemimiz hazır bekliyor. Bizler halihazırda devam eden askeri bir yığılma görüyoruz. Donbas bölgesinde devam eden provokasyonlar söz konusu. Ukrayna'nın yanında olacağız. Elbetteki saldırmamak için geç kalınmış değil. Sürecin şiddetinin düşürülmesi gerekiyor. Bizler Ukrayna'ya karşı bu tutumun sona ermesini söylüyoruz.
"BEDELİ AĞIR OLACAK"
Rusya Ukrayna'ya saldırmaya devam ederese bedeli ağır olacak. NATO'nun ciddi bir desteği söz konusu savunma anlamında. Rusya halihazırda bir işgal içindeydi 2014'ten bu yana. Doğu kanadında mevcudiyetimiz artabilir.
Sözde ayrılıkçılar, Rusya tarafından birçok yıldır destekleniyordu. Rusya korkak adımlarla zaten halihazırda destek veriyordu. Tanıma karar ile bu adımlar desteklendi. Bölgede 150 binden fazla Rus askeri var. Askeri araçlar, drone'lar, hava savunma füzeleri ciddi ve geniş bir askeri yeterlilik söz konusu. Bu kullanılabilir imkanlar ciddi. Saldırı gerçekleştirilebilecek bir askeri varlık söz konusu. Bizler diplomasiye davet ediyoruz ve oturup konuşmaya hazırız. Çatışma olabilecek bölgeler için bazı karışık ifadeler geliyor Rusya'dan. Ciddi bir şekilde kınamaktayız ve NATO müttefikleri yaptırımları farklı formatlarda açıkladılar. Bunlar varlığımızı sürdürmekte ve güçlendirmekteyiz.
"NATO'NUN CEVAP GÜCÜ HAZIR"
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO Müdahale Gücü’nün yüksek hazırlık seviyesinde olduğunu açıklayarak, güçlerin henüz aktif olmadığını belirtti. Stoltenberg şu ifadeleri kullandı: Savunma gücümüzü daha da fazla güçlendirebiliriz. ABD bazı güçlerini yerleştirdi bazı bölgelere, Almanya bazı askeri varlıklarını yerleştirdi. İspanya, Hollanda ve Danimarka da askeri varlıklarını güçlendirme açısından asker ilave ettiler. NATO'nun cevap gücü hazır durumda.
19.02: Rusya'nın, Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıması üzerine Türkiye Dışişleri Bakanlığından, Rusya'nın bu adımının “kabul edilemez” olduğu belirtilmişti. Türkiye’nin açıklamasından ardından Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, "Türklerle Kırım konusunda da görüş ayrılıklarımız olduğunu biliyorsunuz. Uzun süredir var ancak bu, ilişkilerimizi şekillendirmemizi engellemiyor. Bu nedenle, ikili ilişkilerimizde sorunlu kısımlar olduğu gibi, önemli başarılar elde ettiğimiz alanlar da var" dedi.
18:50 Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı, Putin'in Federasyon Konseyi'ne Rus ordusunun Rusya dışında kullanılması çağrısında bulunduğunu açıkladı.
18:45 AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Devlet Duması üyelerine, "askeri sektördeki" sorumlulara ve 2-3 Rus bankasına yaptırım uygulayacaklarını duyurdu.
18.45 : ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna - Rusya krizine ilişkin açıklama yapması bekleniyor.
18.10 : Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daveti üzerine Rusya’ya gelen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, resmi temaslarına devam ediyor. Aliyev, ziyareti kapsamında Kremlin Sarayı’nda Putin ile bir araya geldi. Putin burada yaptığı açıklamada, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusya'nın tüm yeni jeopolitik gerçekleri tanıdığını ifade ederek, “(Ukrayna) Bu ülkenin toprakları üçüncü ülkeler tarafından Rusya'ya karşı tehdit oluşturmak için kullanılıyor” dedi.
ABD 'İŞGAL' DEDİ
18.00 : Beyaz Saray, Rusya ordusunun Ukrayna'nın doğusunda konuşlanmasına ilişkin "işgal" ifadesini kullanmaya başladı. ABD, bu terimi kulllanmıyordu. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Jon Finer, "Bunun, evet, bir işgalin başlangıcı olduğunu düşünüyoruz, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik en son işgali" dedi. Finer sözlerini şöyle sürdürdü: "İşgal işgaldir ve yaşanan da budur." ifadelerini kullandı.
17.40 : Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova'nın resmen tanıdığı iki ayrılıkçı Ukrayna bölgesinin sınırlarının ne olacağının gelecekte çözülmesi gereken bir mesele olduğunu söyledi.
Rusya destekli ayrılıkçı bir lider erken saatlerde yaptığı açıklamada, Moskova'nın büyük kısmı Ukrayna kuvvetleri tarafından kontrol edilen Donetsk bölgesinin daha geniş sınırlarını tanıdığını söylemişti.
17.05 : İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, Rusya eğer geri adım atmazsa yüksek teknoloji malların ihracı dahil birçok yaptırımı devreye sokacaklarını söyledi. Rus bankalarını küresel ekonomiden soyutlayabilecekleri uyarısında bulunan Truss, Rus Duma ve Federasyon Meclisi'nde tanıma kararına onay veren kişilere de yaptırım geleceğini vurguladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, ortaklarla beraber çalışarak Rusya'nın küresel ekonomiyle bağının kesileceği ve oligarkların kendi sınırları dışında iş yapamaz hale getirileceği duyuruldu.
16.58 : Görgü tanıkları, Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde bulunan Donetsk şehri merkezinde patlamalar duyduklarını anlattı.
16.55 : İngiltere yaptığı açıklamada, Baltık devletlerini de içeren İngiliz liderliğindeki bir keşif grubunun kuzey Avrupa'da bir dizi entegre askeri faaliyet yürüteceğini söyledi.
Duyuru, Danimarka, Estonya, Finlandiya ve İzlanda, Letonya, Litvanya, Hollanda, Norveç ve İsveç'ten oluşan İngiliz liderliğindeki Ortak Sefer Gücü'nün (JEF) toplantısı sonrasında geldi.
16:25 : Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile görüştü. Görüşmede Rusya'nın Donbas'taki tanıma kararı ele alındı.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmeyi sosyal medya hesabından duyurdu. Zelenskiy, Erdoğan'a teşekkür etti.
Zelenskiy, "Ukrayna'nın konumu ve toprak bütünlüğünü desteklediği için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkürlerimi sundum. Ayrıca Türkiye, Almanya ve Ukrayna'nın da katılımıyla gerçekleştirilen BM Güvenlik Konseyi kalıcı üyeler zirvesinin düzenlenmesine verdiği destek için de teşekkür ettim." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün hedef alınmasına karşı olduklarını belirtti.
16.12 : Macaristan, kısmen insani yardım amaçlı Ukrayna sınırına askeri birlik konuşlandıracaklarını açıkladı.
16.00 : Kuzey Akımı 2'nin sertifika sürecinin durdurulmasına ilişkin açıklama yapan Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev, "Avrupalıların doğal gaza 2 bin euro ödeyeceği yeni dünyaya hoş geldiniz" dedi.
15.50 : İngiltere, Moskova’nın Ukrayna'nın doğusundaki iki bölgenin bağımsızlığını tanıma ve asker gönderme kararının ardından, Rusya büyükelçisini Dışişleri Bakanlığına çağırdı.
Başbakan Boris Johnson'ın resmi sözcüsü gazetecilere verdiği demeçte, "Dışişleri bu sabah Rus büyükelçisini çağırdı" dedi.
15.40 : Parlamentoda konuşan İngiltere Başbakanı Boris Johnson, "Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'e Dou Avrupa ülkesinin toprak bütünlüğünü koruma konusunda her şeyi yapacağımızı söyledim" dedi.
Beş Rusya bankasına yaptırım ilan ettiklerini açıklayan Johnson, bazı isimlerin de İngiltere'ye girmesini yasaklayacaklarını söyledi. Seyahat yasağı getirilen isimler Rusya'nın en zengin iş insanlarından Gennady Timchenko, Boris Rotenberg ve Igor Rotenberg. Yaptırım ilan edilen Rus bankaları ise, Rossiya, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank ve Black Sea Bank.
İngiltere Başbakanı, "Emsali görülmemiş yaptırımlar uygulamaya girecek" ifadesini kullandı.
Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'ta ayrılıkçıların kontrolündeki bölgelerin bağımsızlığını tanıyan Putin’in Minsk anlaşmalarını 'açıkça ihlal ettiğini' kaydeden Johnson, Rus liderin Ukrayna'nın geri kalanını 'işgal için gerekçe planladığını' vurguladı: "Şimdi Putin planının yeni aşamalarına hazırlıklı olmalıyız."
İngiltere Başbakanı ayrıca Kuzey Akım 2'yi iptal eden Almanya'yı selamladı, "Cesur bir adım" nitelemesinde bulundu.
15.30 : Avrupa Birliği liderleri Von der Leyen ve Charles Michel, Rusya'ya yönelik hazırlanan yaptırımlara ilişkin bilgi verdi. AB yaptırımları, Rus hükümeti ve devletinin Avrupa'daki para ve finans piyasalarına erişimini hedef alacak. Ayrıca, yaptırımlar, ayrılıkçı bölgelerdeki Rus operasyonlarını finanse eden bankalara karşı yaptırım uygulanacak.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, şu cümleleri kurdu: "Rusya'ya yaptırımların ilk paketi AB dışişleri bakanları toplantısı sonrasında resmi olarak ortaya konacak. Rusya'ya yaptırım paketi Ukrayna'daki ayrılıkçı bölgelerin tanınması kararında yer alanlara karşı yaptırımları da içerecek. Ayrılıkçı bölgelerdeki Rus operasyonlarını finanse eden bankalara karşı yaptırım uygulanacak."
15.20 : Rusya lideri Vladimir Putin, Ukrayna'yı ikiye bölüp doğusuna asker gönderdikten bir gün sonra konuştu. Vladimir Putin, Rus imparatorluğunu yeniden kurmak gibi bir planının olmadığını söyledi, "Bu gerçekten günümüz gerçekleriyle uyumlu değil" dedi.
14:05 : Almanya, Rusya'dan doğrudan doğalgaz akışını başlatacak Kuzey Akım 2 boru hattını askıya aldı.
ABD lideri Joe Biden, Şubat ayı başında Beyaz Saray'da ağırladığı Almanya Başbakanı Olaf Scholz'la kameralar karşısına geçmiş, Kuzey Akım 2'nin sona erebileceğini söylemişti. Almanya Başbakanı Scholz ise, söz konusu basın toplantısında Biden'a açık destek vermemişti.
Kuzey Akım 2, Baltık Denizi'nin altından, doğrudan Almanya'ya uzanıyor. İnşaatı Eylül ayında bitse de Kasım ayında Alman yasalarına uymadığı için proje onayı askıya alınan 1225 kilometrelik boru hattının inşası beş yıl sürdü ve yaklaşık 11 milyar dolar harcandı.
Proje, Rusya'dan Almanya'ya gönderilen doğal gaz miktarını ikiye katlamayı hedefliyordu. Rusya şu anda Almanya'ya 2012'de tamamlanan Kuzey Akım hattı üzerinden gaz sevk ediyor. Proje hayata geçtiğinde Almanya'ya yılda 55 milyar metreküp gaz pompalayacaktı. Boru hattının sahibi ise Rus devletinin sahip olduğu gaz şirketi Gazprom.
Kuzey Akım 2'ye en büyük itiraz ABD, Ukrayna ve Polonya'dan geliyordu. Hattın iptalini savunanlar, bunun Rus çıkarlarına zarar vereceğini, gelirlerini azaltacağını ve Avrupa'nın enerji için Rusya'ya bağımlı olmadığını ispatlayacağını belirtiyordu.
Hat ayrıca, Ukrayna'ya transit ücreti ödemeden Avrupa'ya doğrudan gaz gönderebilmeyi sağladığı için Rusya'ya büyük bir avantaj sağlayacaktı.
13:45 : Rusya'dan yedi dakika içinde peş peşe birbirini yalanlayan açıklamalar geldi. Kremlin'den yapılan açıklamada, sözde Luhansk ve Donetsk cumhuriyetlerinin tanındığı belirtilirken, Dışişleri Bakanlığı ise aynı dakikalarda sözde cumhuriyetlerin 'sadece kontrol ettikleri bölgenin tanındığını' duyurdu.
Kremlin, Donbass'ın tanınması kararının tansiyonu düşüreceğini öne sürdü.
13.20 : Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, dünyaya acil yardım çağrısında bulunarak Rusya ile diplomatik ilişkilerin kesilmesinin gündemde olduğunu söyledi. Zelenskiy, "Savaş olmayacağına ve gerilimin genele yayılmayacağına inanıyoruz" diye konuştu.
Zelenskiy ayrıca, Kuzey Akım 2 boru hattının da tamamen kapatılması çağrısı yaptı.
13.10 : Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Ukrayna'nın egemenlik hakkı yok" dedi. Lavrov'un sözlerini uluslararası haber ajansları 'acil' koduyla duyurdu.
Interfax haber ajansının bildirdiğine göre, Lavrov Kiev yönetiminin ülkenin bileşenlerini temsil etmediğini söyledi.
"Egemenlik ve toprak bütünlüğü ilkesi hakkında konuşursak, kilit belgelerden biri ... Toplumlar Arası Dostluk İlişkilerine İlişkin Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesidir."
Rus Bakan Ukrayna'yı, 2014'ten itibaren bu bildirgedeki koşulları yerine getirmemekle suçladı. Lavrov'a göre2014 yılında Kiev'de Moskova destekli bir cumhurbaşkanı devrilerek yerine Batı yanlısı bir lider getirildi, bu da Rusya'yı Ukrayna'nın Kırım yarımadasını ilhak etmeye ve doğu bölgelerindeki bir isyanı desteklemeye teşvik etti.
Lavrov, "2014 darbesinden bu yana Ukrayna rejiminin Ukrayna devletinin topraklarında yaşayan tüm insanları temsil ettiğini kimse iddia edemez” diye konuştu.
12:30 : Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev, 2008’de Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlığını tanımak gibi zor bir karar aldıklarını, askeri güç ve siyasi iradesiyle Rusya’nın buralarda yüzbinlerce kişinin hayatının kurtarılmasına yardımcı olduğunu belirtti.
“NATO ve ABD’ye, Rusya vatandaşlarına karşı saldırganca amaçları olan herkese örnek bir ders verdik” diyen Medvedev, ancak NATO’nun bu dersi pek iyi öğrenmeyip Rusya sınırlarına yaklaşmaya devam ettiğini kaydetti.
12:10 : Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov, Kremlin'in 'yeni bir Varşova Paktı ve Berlin Duvarı'yla' Sovyetler Birliği'ni kurma amacı için bir adım daha attığını vurguladı. Reznikov, insanların duygusal olarak kaotik bir noktaya sürüklenebileceğini ancak buna izin vermeyeceklerini vurguladı.
12:04 : Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB dışişleri bakanlarının bugün öğleden sonra toplanacaklarını ve Rusya'nın Ukrayna'nın ayrılıkçı bölgelerini tanıması ve bu bölgelere asker göndermesi nedeniyle yaptırım kararı alınacağını söyledi.
Borrell, gazetecilere verdiği demeçte, Moskova'nın ayrılıkçı bölgelere asker göndermesini "tam teşekküllü bir işgal" olarak nitelendirmediğini, ancak AB'nin bu bölgeyi Ukrayna toprağı olarak gördüğünü ve "Rus birliklerinin Ukrayna topraklarında olduğunu” söyledi.
11:55 : Fransa ve İtalya dışişleri bakanları, Rusya'ya yaptırım uygulayacaklarını duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise "Yaptırımlara alışığız" dedi ve Batı'nın tepkisini zaten beklediklerini belirtti.
"Avrupalı, Amerikalı, İngiliz meslektaşlarımız sözde 'Rusya'nın cezalandırılması' için tüm imkanları tükenene kadar sakinleşmeyecekler. Zaten bizi her türlü yaptırımla, şimdi 'bütün yaptırımların anası' dedikleri şeylerle tehdit ediyorlar" diyen Lavrov, "Ukrayna'nın egemenlik hakkı yok" açıklamasını yaptı.
11:50: Avrupa Birliği üyesi ülkelerin büyükelçileri, Putin’in Lugansk ve Donetsk bölgelerini tanıma kararının ardından Rusya’ya yönelik olası yaptırımları görüşmek üzere bugün toplanıyor.
11:25 : İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Putin'in topyekün işgale hazırlandığını söyleyerek "Rus lider korkunç bir hesap hatası yaptığını anlayacak" dedi.
Başbakan Johnson şöyle devam etti: "Yaptırım paketini hemen devreye sokacağız. Kırım'ı ilhak ettiklerinde yeterince sert karşılık vermedik. Şimdiki yaptırımlarımız Rusya'yı çok sert vuracak. Bir işgal durumunda ise daha da fazlasını yapacağız. Rus gazına bağımlılığımızdan kurtulmalıyız."
Johnson Ukrayna ordusuna daha fazla yardım edebilmek için neler yapılabileceğini değerlendirdiklerini de sözlerine ekledi. İngiltere Sağlık Bakanı Javid de Ukrayna'ya askeri ekipman desteğini sürdüreceklerini açıkladı.
11.05 : Ukrayna-Rusya krizinin tedarik zincirlerini etkileyeceği endişesiyle petrol fiyatlarında artış yaşanıyor. Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı bölgeler Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanımasının ardından, Salı günü Brent ham petrolünün fiyatı son yedi yılın en yüksek seviyesi olan 98 dolara ulaştı.
Suudi Arabistan'ın ardından dünyadaki ikinci büyük ham petrol ihracatçısı durumunda olan Rusya, aynı zamanda dünyanın en büyük doğal gaz üreticisi.
ABD ve İngiltere de dahil olmak üzere bazı Batılı devletler, halihazırda Rusya'ya yönelik yaptırımları görüşüyor.
11.00 : Polonya lideri Andrzej Duda, Rusya'ya karşı acil yaptırım talep etti. Duda, Twitter hesabından "Saldırganı yalnızca Ukrayna'nın sağlam duruşu ve siyasi koruma durdurabilir. Yaptırımlar, hemen, şimdi" mesajını paylaştı.
10:20 : Rusya Merkez Bankası, finansal istikrarın sağlanması için gerekli önlemleri almaya hazır olduğunu ve durumun kontrol altında olduğunu duyurdu.
10:09 : İngiltere Sağlık Bakanı Sajid Javid, Rusya'nın Ukrayna işgalinin başladığını ve bu nedenle İngiltere'nin yaptırımları devreye alacağını söyledi.
İngiltere Sağlık Bakanı Sajid Javid, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin şimdiden başladığını ve İngiltere'nin Rusya'ya yaptırım uygulayacağını söyledi. Sky News'e konuşan Javid, "Ukrayna işgalinin başladığı sonucuna varabilirsiniz" dedi.
Rusya'nın Ukrayna'ya tank ve asker gönderdiğini söyleyen Javid, "Avrupa'da çok karanlık bir güne uyanıyoruz. Bugün gördüklerimiz ve öğrendiklerimiz, Rusya Devlet Başkanı Putin'in Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saldırmaya karar verdiğini çok açık gösteriyor" ifadesini kullandı.
Javid, "Ukrayna'daki bu ayrılıkçı doğu bölgelerini tanıdığını gördük ve tanklar ve askerler gönderdiğini şimdiden söyleyebiliriz, bu yüzden sanırım bundan Ukrayna'nın işgalinin başladığı sonucuna varabilirsiniz" diye ekledi.
09.45 : Wall Street Journal'ın kıdemli muhabiri Yaroslav Trofimov, İkinci Dünya Savaşı'na atıfta bulunduğu Twitter mesajında, "Putin temel olarak Ukrayna'nın var olmaması gerektiğini söylüyor. 'İstikrarlı bir devlet olma durumu oluşmadı.' Bu sözler, Stalin'in 1939'da Polonya hakkında kullandığı ifadelerin hemen hemen aynısı" dedi.
09.35 : RIA haber ajansının bildirdiğine göre, Rusya Dışişleri Bakanlığı Salı günü yaptığı açıklamada, Moskova'nın, bölgelerin kesin sınırları gibi konuları tartışabilmesi için önce Ukrayna'nın iki ayrılıkçı bölgesiyle olan dostluk anlaşmalarını onaylaması gerektiğini söyledi.
09:25 : Litvanya Başbakanı Ingrida Šimonytė, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'daki iki ayrılıkçı Moskova yanlısı bölgeyi tanıma hamlesinin “Kafka ve Orwell'i utandırdığını” söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
"Putin, Kafka ve Orwell'i bile utandırdı: Bir diktatörün hayal gücünün sınırı yok, onun için hiçbir alçaklık yeterince alçak, hiçbir çizgi geçilemeyecek kadar kırmızı değil. Bu gece tanık olduklarımız demokratik dünya için gerçeküstü görünebilir. Ancak vereceğimiz tepki gelecek, nesiller açısından bizi tanımlayacak.”
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis Twitter hesabından yazdığı mesajda, Rusya'nın Donetsk ve Luhansk'ı tanımasının “uluslararası hukuk ve BM tüzüğünü tamamen hor gördüğünü kanıtladığını” belirtti.
Rusya lideri Putin'in NATO'dan talep ettiği güvenlik talepleri arasında, eski SSCB üyesi Litvanya da bulunuyor. Putin, uluslararası ittifaktan eski SSCB ülkelerindeki füzelerini, silahlarını ve birliklerini çekmesini istiyor.
09:14 : Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Moskova'nın NATO'dan talep ettiği güvenlik garantilerine vurgu yapıp Rusya'ya destek verdi. En üst düzey Çinli diplomat Yi, "Ülkelerin meşru güvenlik kaygılarına saygı duyulmalı" dedi.
08.25 : Putin'in tanıma kararı Ukrayna'da nasıl yankı buldu? Başkent Kiev'de ise şok ve kararlılık hakim. Bazı Kievliler eğer ülkelerini savunma ihtiyacı ortaya çıkarsa, buna hazır olduklarını söylüyor.
AFP haber ajansına konuşan ve aslen Donetskli olan 22 yaşındaki Artem Ivaschenko, "Haberi duyunca şok oldum" diyor.
2014'te bölgeyi terk etmesinin ardından, Putin tarafından alınan kararı 'en korkutucu haber' olarak nitelendiren Ivaschenko, şöyle devam ediyor: "Burada yaşıyorum, vatanımın bir kısmını çoktan kaybettim, elimden alındı. Bu yüzden memleketimi koruyacağım."
Bir başka Kiev sakini Maria Levchyshchyna ise Associated Press haber ajansına, "Rusya neden [ayrılıkçı bölgeleri] tanısın ki? Komşularınız bir gün gelip 'Bu oda bizim olacak' derse onların fikrine önem verir misiniz? O senin dairendir ve her zaman senin dairen olarak kalacaktır" ifadelerini kullanıyor.
48 yaşındaki ressam, "Ruslar neyi tanıyorlarsa tanısınlar. Ama benim görüşüme göre, bu aynı zamanda bir savaşı da kışkırtabilir, çünkü normal insanlar ülkeleri için savaşacak" düşüncelerini savunuyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise, Ukrayna’nın Lviv kentindeki Amerikan diplomatik personelinin güvenlik sebepleri dolayısıyla Polonya'ya gideceğini doğruladı. Başkent Kiev’deki Amerikalı personeller daha önce, batıdaki Lviv kentine taşınmıştı.
Avustralya da Kiev'deki büyükelçilik çalışanlarını Romanya ve Polonya'ya tahliye ediyor.
AB, RUSYA YAPTIRIMLARI KONUSUNDA BİRLİĞİ BİR ARADA TUTABİLİR Mİ?
08.15 : BBC Avrupa Editörü Katya Adler, "Böl ve yönet taktikleriyle tanınan Putin'in eylemleri, aslında Batılı müttefikleri birbirine yakın tutmaya olanak tanıdı" diyor:
"Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un, NATO’nun 'beyin ölümünün' gerçekleştiğini söylemesinin üzerinden çok geçmedi. Ukrayna krizi şu anda kimsenin bunu söylemediği anlamına geliyor.
Trump’ın başkanlığındaki gergin ilişkilerden sonra, diplomasi ve yaptırımlar üzerinde birlikte çalışmak AB ve ABD'yi daha da yakınlaştırdı.
Ve Brexit sonrası rahatsızlıklar bir tarafa bırakılarak devam eden Ukrayna üzerindeki AB-İngiltere işbirliği de sorunsuz gidiyor.
Ukrayna'da ne olduğuna bağlı olarak, bu birlik şimdi ne kadar sürecek?
AB içinde, üye devletler tam olarak hangi yaptırımların ne zaman uygulanacağı konusunda hemfikir değil.
Bunun arkasında ise bazı AB ülkelerinin yaptırımlardan diğerlerinden daha fazla etkilenecek olması yatıyor. Enerji fiyatları büyük bir endişe kaynağı.
Büyük ölçüde Rus gazına bağımlı olan Almanya, İtalya, Macaristan ve diğerleri gergin bir şekilde olup biteni izliyor."
07.10 : Fransa'nın çağrısıyla acil olarak toplanan BM Güvenlik Konseyi'nde söz alan ABD Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, Moskova yönetimi tarafından alınan Ukrayna'nın doğusundaki iki bölgenin bağımsızlığını tanıma kararını kınadı ve sonuçların Ukrayna, Avrupa ve dünya çapında korkunç olacağı konusunda uyardı.
Moskova'nın işgali durumunda insani yardımın önemli ölçüde artacağını belirten ABD'li büyükelçi, Putin'in 'Minsk anlaşmasını paramparça ettiğini' ve Washington'un Putin'in 'bununla yetineceğine' dair inancı olmadığını söyledi.
ABD Büyükelçisi, Rusya'nın Doğu Ukrayna'ya barış gücü gönderme kararını 'saçma' olarak değerlendirdi. Benzer bir yorumu Avustralya Başbakanı Scott Morrison da yapmıştı.
"Gerçekte ne olduklarını biliyoruz" diyen Thomas-Greenfield, Lugansk ve Donetsk'in tanınması kararının, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmek için bir bahane yaratma hedefinin bir parçası olduğunu söyledi.
Rusya'nın BM Büyükelçisi Vasily Nebenzya ise, BM Güvenlik Konseyi'nde yaptığı konuşmasında Moskova'nın 'diplomasiye açık' olduğunu savundu, Ukrayna'yı saldırganlıkla suçlayarak ayrılıkçı bölgeleri bu saldırganlık karşısında savunmak gerektiğini vurguladı. Nebenzya, 'Donbas'ta yeni bir kan banyosuna izin vermek niyetinde olmadıklarını' söyledi.
Çin’in BM Büyükelçisi Zhang Jun ise, Güvenlik Konseyi görüşmelerinde Ukrayna konusunda tüm tarafların itidalli davranması ve olayları tırmandırabilecek herhangi bir eylemden kaçınması gerektiğini söyledi.
Büyükelçi Jun, Çin'in diplomatik çözüm adına her türlü çabayı memnuniyetle karşılayacağını söyledi.
04.40 : Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, yarın Washington'da yapacakları görüşme öncesinde ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini söyledi.
Twitter'da paylaştığı mesajında Kuleba, "Rusya'nın yasa dışı eylemlerine karşılık olarak sert yaptırımlar uygulanması gerektiğinin altını çizdim" dedi.
ANALİZ: OLANLAR ASKERİ GERİLİM KORKUSUNU ARTIRIYOR
03.25 : BBC Moskova muhabiri Steve Rosenberg'in analizi, "Ayrılıkçı gruplar temelde, yıllar evvel Rusya Ukrayna'nın doğusunu ilhak ettiğinde Moskova tarafından yaratıldı" cümlesiyle başlıyor:
"Ancak Vladimir Putin'in resmi olarak bu bölgelerin bağımsızlıklarını tanıması bir dönüm noktası. Her şeyden önce, Putin'in birkaç gün önce yeniden taahhüt ettiği, kabul görmüş uluslararası barış sürecini ortadan kaldırıyor.
Aynı zamanda Ukrayna'nın doğusundaki büyük bir askeri gerilim korkusunu da artırıyor.
İmzaladığı kararnameye baktığınız zaman, Putin'in bu ayrılıkçı cumhuriyetlere asker göndermeye başladığı açık."
02.30 : Putin'in kararıyla allak bullak olan dünya gündemi, Batılı ülkelerin vereceği tepkilere gözünü çevirdi. Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, ABD Başkanı Joe Biden'la 35 dakikalık bir telefon görüşmesi yaptıktan sonra kameralar karşısına geçti.
Zelenskiy, gece geç saatlerde yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Rusya'nın eylemlerinin ülkesinin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini ihlal ettiğini söyledi. Ukrayna lideri, Rusya’nın açıklaması ne olursa olsun Ukrayna’nın uluslararası sınırlarının olduğu gibi kalacağını belirtti.
"Korkmuyoruz" diyen Zelenskiy, uluslararası ortaklarından net ve etkili destek adımları beklediğini de sözlerine ekledi.
ABD, Putin'in hamlesini hızlı bir biçimde kınadı ve Başkan Joe Biden ayrılıkçı bölgelerde Amerikalılar tarafından yeni yatırım ve ticaret yapılmasını yasaklayan bir kararnameyi imzaladı. Beyaz Saray, söz konusu önlemlerin, olası bir işgal durumunda yürürlüğe girmeye hazır olan daha geniş yaptırımlarından ayrıca alındığını duyurdu.
Putin’in kararını şiddetle kınayan Biden, Vladimir Zelenskiy'e Rusya'dan gelecek herhangi bir saldırıya karşı 'müttefikleri ve ortaklarıyla birlikte hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vereceklerini' söyledi. Biden’ın karara karşı yaptırım planladığı da açıklamada belirtildi.
Beyaz Saray, Biden'ın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile de verilecek cevabı istişare etmek üzere telefonda görüştüğünü bildirdi.
Zelenskiy ile telefonda konuşan bir başka lider, İngiltere Başbakanı Boris Johnson oldu. Johnson, Ukrayna'ya savunma amaçlı askeri malzeme gönderebileceklerini söyledi. Johnson, Rusya'nın eylemlerinin uluslararası hukukun yok sayılarak 'Ukrayna'nın bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünün ihlal edilmesi' olarak niteledi. Johnson, bunun 'çok kötü ve karanlık bir işaret' olduğunu söyledi.
Londra yönetimi, Rusya'yı hedef alan yeni yaptırımları bugün açıklayacak.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ortak bir açıklama ile, tanıma kararını, uluslararası yasaların ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ihlali olarak niteledi.
Von der Leyen Pazartesi günü erken saatlerde yaptığı açıklamada, "Eğer Putin savaş başlatırsa, elimizdeki en büyük güç olan ekonomik ve finansal yaptırımlarla karşılık vereceğiz. Çünkü ekonomi Rusya'nın zayıf noktası" demişti.
Sorunun diplomatik çözümü için çok sayıda görüşme yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da kararı kınadı, BM Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağırdı.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, Rus birliklerinin barışı koruma söylemi taşımasına tepki göstererek, "Kabul edilemez, sebepsiz, yersiz… Barışı koruduklarına dair söylemler saçma" dedi.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, ülkesinin Rusya'ya karşı yeni yaptırımlara hazırlandığını duyurdu.
Putin'e destek verenler ise Ortadoğu'daki müttefikleri Suriye lideri Beşar Esad, Nikaragua ve Yemen'deki isyancı grup Husiler oldu.
TÜRKİYE: TANIMA KARARINI REDDEDİYORUZ
02.00 : Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Lugansk'ı 'bağımsız ülkeler olarak tanıma kararını' reddettiklerini duyurdu.
Yapılan yazılı açıklamada kararın Minsk Anlaşmaları’na aykırı olduğu ve Ukrayna’nın siyasi birliğinin, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün açık ihlali anlamına geldiği vurgulandı.
Taraflara sağduyu ve uluslararası hukuka riayet çağrısı yapan Dışişleri Bakanlığı, "Bu vesileyle Ukrayna’nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızı vurguluyoruz" ifadelerini kullandı.
01.00 : Tanıma kararının ardından tüm dünyadan tepkiler yükseldi, ardı ardına kınama açıklamaları yapıldı. Rusya lideri Vladimir Putin, bir adım daha ileri giderek kağıt üstündeki Donetsk ve Lugansk yönetimlerine destek için ordu birliklerine Ukrayna'nın doğusuna giriş emri verdi. Dakikalar sonra Donbas'a giren Rus birliklerinin ilk görüntüleri sosyal medyada paylaşıldı.
Moskova, söz konusu Rus birliklerini 'barış gücü' olarak tanımlıyor. The Guardian'ın Rusya muhabiri Andrew Roth, asker gönderme kararının ardından paylaştığı Twitter mesajında gerçekte olanları tek cümleyle özetledi: "Rusya Ukrayna'nın Donbas bölgesini resmen işgal ediyor."
22.45 : Televizyona çıkan Rusya lideri Vladimir Putin, barış görüşmelerini fiilen sona erdirerek Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Lugansk'ın 'bağımsız ülkeler olarak tanınma' talebini kabul ettiklerini açıkladı.
Pazartesi akşamki duyurusunun ardından bir saatlik bir konuşma yapan Putin, Donbas bölgesinin tarihsel olarak Rusya toprağı olduğunu savundu ve "Modern Ukrayna'nın mimarı Lenin'dir" dedi.
1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle birlikte ülkesinin 'soyulduğunu' söyleyen Putin, kukla bir hükümet tarafından yönetildiğini vurguladığı Ukrayna'yı 'Amerikan kolonosi' olmakla suçladı ve insanların mevcut yönetim altında acı çektiğini savundu.
2014 yılında Rusya yanlısı liderin devrildiği Ukrayna'daki protestoları bir darbe olarak tanımladı. Ukrayna'nın gerçek bir ulus olmadığını da savunan Putin, Ukraynalı yetkilileri, yolsuzluk ve milliyetçilikle suçladı.
Putin, Kiev'in nükleer silah elde etme amacında olduğunu ve bunu yapabilmek için de ellerinde Sovyet döneminden miras bilgi bulunduğunu da aktardı.
Rus lider, Ukrayna'daki NATO unsurlarına ilişkin de konuştu ve "Ukrayna'nın birliğe kabulü, Rusya'ya güvenlik tehdididir" dedi.
Putin, diplomatik görüşmelerde, üç ana kriteri masaya koyduklarını söyledi. Bunları, NATO'nun genişlemesinin durması, Rusya sınırında silah konuşlandırılmaması, askeri altyapının 1997 seviyesine çekilmesi olarak saydı.
Vladimir Putin, 'Kiev'deki elitler' cümlesini kullanarak Ukrayna yönetiminin çatışma çıkmasını istediğini savundu.
Rusya lideri, bu sözlerin ardından, tanıma kararını içeren bir kararnameyi kameralar önünde imzaladı.
Putin'in televizyonların canlı yayınladığı imzasının ardından Donetsk ve Lugansk'taki Rus yanlısı ayrılıkçılar sokaklara dökülüp kutlama yaptı. Rus medyası, kutlama görüntülerini anında yayınladı.
Putin'in televizyona çıkmadan önce tanıma kararını telefon görüşmesi gerçekleştirdiği Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Fransa lideri Emmanuel Macron'a bildirdiği ortaya çıktı.
Rusya destekli ayrılıkçılar, Donetsk ve Lugansk'ta 2014 yılından beri Ukrayna ordusuyla savaşıyordu. Çatışmalarda 14 bini aşkın insan hayatını kaybetti.