Son dakika... Temellerinden sarsılıyor! 'Trump ABD'yi Rusya'ya sattı...'

Vladimir Putin ve Donald Trump'ın Helsinki buluşması bitti. Kapalı kapılar ardında iki saat ve basın önünde de bir saat geçiren liderler, üzerine konuşulacak çok malzeme verdi. Görüşme öncesinde Demokratlar Trump'ı Putin'e karşı dikkatli olma konusunda uyaran açıklamalar yapmıştı.

BBC muhabiri Anthony Zurcher'in haberine göre, Cuma günü 12 Rus askerinin ABD'de hazırlanan bir iddianame ile 2016'daki başkanlık seçiminde siber saldırı düzenlemekle suçlanmasının ardından bazıları böyle bir dönemde bu buluşmayı gerçekleştirmenin doğru olmadığını savunuyordu.

Çok sayıda Cumhuriyetçi ise Trump'ın Putin'i belli konularda geri adım atmaya ikna edebileceğini umuyordu.

Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçiler'in liderlerinden Steve Scalise, Trump'ın müzakerelere "Amerikan gücüyle" girdiğini söylemişti.

Sonrasında işler biraz farklı gelişti. İşte öne çıkanlar:

'Hepimiz suçluyuz'

Trump'a soru soran ilk Amerikalı gazeteci, iki ülke ilişkilerinin içinde bulunduğu durumun ABD'nin suçu olduğuna dair tweeti neden attığını sordu.

Trump tweetinin arkasında durdu ve "iki ülke de sorumlu" dedi.

İki tarafın da "bazı hatalar" yaptığını söyleyen Trump bunların ne olduğunu söylemedi, Rusya'nın Ukrayna'daki askeri varlığına, Kırım'ın ilhakına, İngiltere'deki Noviçok saldırılarına ve ABD'deki seçime müdahale etmekle suçlanan Rusların iddianamesine değinmedi.

ABD'deki başkanlık seçimlerine müdahalesi nedeniyle Rusya veya Putin'i kınayıp kınamayacağını soran muhabire ise istihbarat yetkililerin bunun arkasında Rusya olduğunu düşündüğünü fakat Putin'in aksini savunduğunu söyledi.

"Bunun arkasında Rusya'nın olması için bir neden göremiyorum" diyen Trump'a yanıt olarak İstihbarat Direktörü Dan Coats istihbarat birimlerinin ellerindeki verilerin Rusya'nın müdahalesini ve demokrasiye zarar verme konusundaki süregelen ve ısrarlı çabalarını gösterdiğini söyleyen bir açıklama yayınladı.

Rusya'nın ABD'deki başkanlık seçimine müdahalesine yönelik soruşturmanın başında yer alan Robert Mueller 20'den fazla Rus hakkında iddianame hazırlasa da Trump onların suçlu olduğuna ikna olmuş değil. Aksine Demokratların bilgisayar sunucularının güvenliği ve FBI'ın tarafsızlığını sorguluyor.

Son olarak Pazartesi günü bir Rus kadın, ABD'de Rusya için ajanlık yapmakla suçlandı.

Fakat Donald Trump'ın bu soruşturmayı yürütenlerin çabalarını itibarsızlaştırma çabaları kararlılıkla devam ediyor.

Trump karşıtı Cumhuriyetçiler öfkeli

Donald Trump'ın Finlandiya'daki performansı solcular tarafından eleştiriliyor. Senato'daki Demokratların lideri Chuck Schumer, Trump'ın sözleri için "utanç verici, düşüncesiz, tehlikeli ve zayıf" diyor.

Önceki ABD Başkanı Obama dönemindeki CIA Direktörü John Brennan ise Trump'ın 'vatana ihanet' suçu işlediğini savunuyor.

Öte yandan Trump karşıtı Cumhuriyetçiler de "ben demiştim" yorumları yapıyor.

ABD'nin başkan aday adaylarından Jeb Bush'a da danışmanlık yapan Mike Murphy "karanlık bir gün" dedi.

2008 yılındaki Cumhuriyetçi başkan adayı John McCain, "Hatırladığımız ABD başkanları içinde en utanç verici performanslardan biri" yorumunda bulundu.

Arizona Senatörü olan McCain, yazılı açıklamasında "Başkan Trump'ın saflığı, bencilliği, yanlış örnekleri ve otokratlara duyduğu sevgi nedeniyle verdiği zararın boyutlarını hesaplamak zor olacak. Net olan şey, Helsinki'deki buluşmanın trajik bir hata olması" ifadelerini kullandı.

En önemli noktalardan biri görüşmenin Trump'a yakınlaşmakta olan Cumhuriyetçiler arasında nasıl görüldüğü.

ABD'nin Rusya Büyükelçişi Jon Huntsman'in kızı ve muhafazakar yorumcu Abby Huntsman "Hiçbir pazarlık halkını ve ülkeni satmaya değmez" dedi.

Bir diğer Cumhuriyetçi siyasetçi Newt Gingrich Trump'ın istihbarat örgütleri hakkındaki sözleri için "Başkanlığı boyunca yaptığı en büyük hataydı" ifadelerini kullandı.

Trump destekçiliği ve karşıtlığı arasında gidip gelen Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham da görüşmenin ardından Trump karşıtı kampa geçerek bunun Rusya karşısında bir zayıflık işareti olduğunu söyledi.

Birkaç ay önce Trump destekçisi ve karşıtı muhafazakarların söylemlerini yumuşatması gerektiğini yazan New York Post köşe yazarı Karol Markowicz "Trump'ı sevebilirsiniz, Hillary'nin hakkından gelmesinden mutlu olabilirsiniz, Obama'nın dış politikasını soytarıca bulabilirsiniz ama bunun iğrenç olduğunu, bir Amerika başkanının bu şekilde davranmaması gerektiğini söylemeniz lazım" yorumunda bulundu.

Normalde Trump'ın en büyük destekçileri arasında yer alan Fox News'ta bile yorumcular huzursuzdu. Bazı yorumcular "Trump'ın ABD'yi sattığına yönelik kanının yerleşmekte olduğunu" söyledi.

'Önemli bir ilk adım'

Trump ve destekçileri ise buluşmayı böyle görmüyor.

Onlar bu olaydan dünyanın en büyük iki nükleer gücü arasındaki ilişkileri düzeltmek için yapılan büyük bir hamlenin başlangıcı olarak bahsediyorlar.

Trump "Cumhuriyetimizin ilk günlerinden beri Amerikan liderler diplomasi ve ilişki geliştirmenin çatışma ve düşmanlığa tercih edilir olduğunu anlamıştı" dedi.

Aynı duygularla konuşan Putin de bu zirvenin "önemli bir ilk adım" olduğunu söyledi.

Zirve somut bir sonuç vermese de iki lider bunu önümüzdeki süreçte gerçekleşecek pek çok buluşmanın ilki olarak sunuyor.

Fakat ABD'de siyasi yelpazenin dört bir yanından insanlardan gelen tepkileri göz önünde bulundurunca gelecekte bir buluşma daha ayarlamak zor olabilir.

Bir haftadır yurtdışında bulunan Trump, ABD dış ilişkileri açısından son derece yıkıcı geçen bir haftanın sonunda Pazartesi günü Finlandiya'da öldürücü darbeyi vurdu.

Avrupalı müttefikleri huzursuz. ABD-Rusya ilişkileri belirsiz. ABD siyaseti ise, Beyaz Saray'ın kendi iletişim ekibi de dahil olmak üzere tedirgin.

Sırada ne var? İşte bilinmeyen şey bu.

Kaynak: BBC Türkçe