05.10.2021 - 12:58 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr/AA
Ödül veren kuruluş Salı günü yaptığı açıklamada, bilim insanları Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann ve Giorgio Parisi'nin 2021 Nobel Fizik Ödülü'nü 'karmaşık fiziksel sistemleri anlamamıza çığır açan katkıları' nedeniyle kazandıklarını söyledi.
İsveç Bilimler Akademisi yaptığı açıklamada, "Karmaşık sistemler rastgelelik ve düzensizlik ile karakterize edilir ve anlaşılması zordur." dedi ve ekledi: "Bu yılki Ödül, onları tanımlamak ve uzun vadeli davranışlarını tahmin etmek için keşfedilen yeni yöntemler nedeniyle verildi."
ÖDÜL 1.15 MİLYON DOLAR DEĞERİNDE
90 yaşındaki Manabe, ABD vatandaşlığına sahip. Parisi İtalyan ve Hasselmann ise Alman. Prestijli ödül, 10 milyon İsveç kronu (1.15 milyon $) değerinde.
Fizik, Amerikalı David Julius ve Ardem Patapoutian'ın tıp ödülünü kazanmasından sonra bu hafta verilen ikinci Nobel oldu. Nobel ödülleri, dinamitin mucidi ve iş insanı İsveçli Alfred Nobel'in vasiyetiyle oluşturuldu ve 1 yalnızca bir avuç kesintiyle verildi.
Geçen yıl olduğu gibi, bu yıl da Kovid-19 salgını nedeniyle Stockholm'de ziyafet verilmeyecek. Ödül sahipleri madalyalarını ve diplomalarını kendi ülkelerinde alacaklar.
İLERLEYEN GÜNLERDE FARKLI ALANLARDA ÖDÜLLER DAĞITILACAK
Fizik ödüllerinin duyurusunu önümüzdeki günlerde kimya, edebiyat, barış ve ekonomi dallarında verilecek ödüller takip edecek.
Nobeller arasında fizik, genellikle evreni anlamamızda büyük atılımlara giden ödüllerle birlikte merkez sahneyi aldı. Önceki kazananlar arasında Albert Einstein ve Pierre Curie-Marie Curie yer alıyor.
Geçen yıl, bilim insanları Roger Penrose, Reinhard Genzel ve Andrea Ghez, kara deliklerle ilgili keşiflerinden dolayı Nobel fizik ödülünü kazandılar.w
Nobel Fizik Ödülü iklim ve karmaşık sistemler çalışmalarına verildi - Bilim insanları Syukuro Manabe ve Klaus Hasselmann, insanlık için hayati öneme sahip iklime dair önemli bilgiler edinilmesini sağladı - Giorgio Parisi'nin keşifleri, birçok farklı ve görünürde tamamen rastlantısal maddeler ve olayların anlaşılmasını ve açıklanmasını mümkün kıldı
Syukuro Manabe kimdir?
1931 doğumlu Syukuro Manabe, 1958 yılında Tokyo Üniversitesinde doktora yaptıktan sonra Ulusal Hava Bürosunun Atmosferik Dolaşım Araştırma Birimi'nde çalışmak üzere ABD'ye gitti.
1997-2001 yıllarında da Japonya'da Küresel Isınma Araştırma Birimi'nin başkanlığını yürüten Manabe, Ulusal Hava Bürosunda görevli iken atmosferin üç boyutlu modellerini geliştirmek üzere Joseph Smagorinsky ile çalıştı.
İkili, çalışmaları sırasında atmosferde karbondioksit yoğunluğundaki değişime cevaben Dünya'nın yüzeyinde ve troposferde sıcaklığın arttığını, öte yandan stratosferde düştüğünü keşfetti.
Klaus Hasselmann kimdir?
Almanya'nın Hamburg kentinde 1931 yılında dünyaya gelen oşinograf Klaus Hasselmann, iklimin değişkenliğini ortaya koyan Hasselmann modelini geliştirdi.
İklim dinamikleri, stokastik süreçler ve okyanus dalgaları konularında makaleler yayımlayan Hasselmann, 1975-1999 yıllarında Max Planck Meteoroloji Enstitüsünün yöneticiliğini yaptı.
Avrupa İklim Forumu'nun da kurucusu olan Hasselmann, doğa olaylarının ve insan faaliyetlerinin iklimde bıraktığı izleri tespit etmenin yöntemlerini de ortaya koydu.
Giorgio Parisi kimdir?
1948 doğumlu İtalyan teorik fizikçi Giorgio Parisi, çalışmalarında kuantum alan teorisi, istatiksel mekanik ve karmaşık sistemlere odaklandı.
Roma Sapienza Üniversitesinden 1970 yılında mezun olan Parisi, 1981-1992 yıllarında Roma Tor Vergata Üniversitesinde teorik fizik profesörü olarak çalıştı.
Hala Roma Sapienza Üniversitesinde Kuantum Teorileri profesörü olan Parisi'nin keşifleri, birçok farklı ve görünürde tamamen rastlantısal maddeler ve olayların anlaşılmasını ve açıklanmasını sağladı.