21.05.2022 - 17:26 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
Amerika'nın Sesi
Üç kıtada tespit edilen maymun çiçeği virüsü bir ülkeye daha sıçradı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa'daki vakaların 100'ü geçmesi üzerine acil toplantı çağrısı yaptı.
WHO bünyesindeki Pandemi ve Epidemi Olasılığı İçeren Enfeksiyon Tehlikeleri Teknik Tavsiye Grubu acil toplantı kararı aldı. Bu grup, küresel sağlığa yönelik tehdit oluşturan enfeksiyon riskleri hakkında tavsiyelerde bulunuyor.
Grup, maymun çiçeğinin, WHO'nun en yüksek alarm seviyesi olarak kabul edilen ve şu anda COVID-19 pandemisi için geçerli olan 'uluslararası seviyede kaygı verici halk sağlığı acil durumu' statüsüyle tanımlanmasından sorumlu olan kurum değil.
Avrupa'da İngiltere, Fransa, Almanya, Belçika, İtalya, İspanya, İsveç ve Portekiz'de tespit edilen virüs son olarak Hollanda'da ortaya çıktı.
Avrupa dışında ABD, Kanada ve Avustralya'da maymun çiçeği vakaları var.
İsrail'de ise 30'lu yaşlarında bir erkek bazı belirtilerle hastanede tedavi altına alındı. Maymun çiçeğinden şüphelenilen hastanın kısa süre önce Batı Avrupa'ya seyahat ettiği bildiriliyor.
Cuma günü 24 vakanın daha belirlendiği İspanya'da, salgının bir saunadan yayıldığı bildiriliyor. İspanyol yetkililer, başkent Madrid'deki saunayı kapattı. Madrid'in göbeğinde kapatılan The Paraiso (Cennet) adlı saunaya, daha çok eşcinsellerin gittiği bildiriliyor.
Madrid bölgesinden sağlık yetkilisi Enrique Ruiz Escudero, "Testleri pozitif sonuç veren hastaların çoğunun saunayla bir bağlantısı var" dedi.
İspanya'daki vakaların çoğu Madrid bölgesinde ve ülkede 19 şüpheli hasta da bulunuyor.
El Pais, bir testin pozitif sonuç verdiği Kanarya Adaları'nda 5-15 Mayıs tarihleri arasında düzenlenen devasa bir partinin İspanya'daki salgının ikinci odak noktası olduğunu yazdı. Gazete, Maspalomas adlı eşcinsel festivaline 80 bin kişinin katıldığını, İtalya'da tespit edilen ilk vakanın da Maspalomas'la bağlantılı olduğunu aktarıyor.
Almanya'daki vakayı belirleyen silahlı kuvvetler laboratuvarı, "Bu Avrupa'da görülen en büyük ve en hızlı yayılan maymun çiçeği salgını" açıklamasını yaptı.
Avrupa'daki ilk vaka 7 Mayıs'ta, Nijerya'dan İngiltere'ye dönen bir yolcuda tespit edildi.
Ancak, halihazırdaki vakaların çoğu, Afrika kıtasına seyahatle ilişkili değil. Bu nedenle bu salgının nedeni netlik kazanmadı. Sağlık yetkilileri, toplum içinde bulaşma olasılığının bulunduğunu söylüyor.
Üst düzey bir ABD'li yetkili ise, yeni vakaların ortaya çıkmasını beklediklerini ancak şu an için halk sağlığını tehdit eden bir riskin düşük seviyede olduğunu belirtiyor.
Doğrulanmış vaka sayısının üçe yükseldiği Belçika'da, tüm hastaların bir fetiş festivaline katıldığı açıklandı. Belçika'nın ikinci büyük kenti Antwerp'te iki hafta önce Darklands adlı bir fetiş festivali düzenlenmişti.
Antwerp'te 4-9 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen Darklands fetiş festivaline, yurt içi ve yurt dışından, çoğunluğu erkek 10 bin ziyaretçi katılmıştı.
Festival yönetimi sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, katılımcılardan grip benzeri şikayetler ve ciltte kabarcıklar gibi belirtilere karşı dikkatli olmaları istendi.
Festival ekibi maymun çiçeği virüsünün, yabancı katılımcılar aracılığıyla yayıldığını düşünüyor.
Belçikalı yetkililer, maymun çiçeği virüsü ile enfekte olanların 21 gün karantinaya girmelerini kararlaştırdı. Bu kişilerle yüksek riskli temasta bulunanların ise semptom geliştirip geliştirmediklerini kendileri takip etmesi isteniyor.
Yüksek riskli temaslar arasında oda arkadaşları, cinsel partnerler, yakın temasta olan kişiler ve hastayla ilgilenen sağlık çalışanları yer alıyor. Ayrıca eşcinseller ve birden fazla partneri olan kişilere yönelik bir bilinçlendirme kampanyası da düzenlenecek.
Karantina kararını kamuoyuna duyuran Bakım ve Sağlık Ajansı'na bağlı uzmanlardan oluşan Risk Değerlendirme Grubu (RAG), maymun çiçeği virüsüne yakalanmış kişilerle yüksek riskli temasları bulunana kişilere; bağışıklığı azalmış kişiler, hamile kadınlar ve çocuklarla temas konusunda fazladan dikkatli olmalarını tavsiye etti.
WHO'nun Avrupa şubesi başkanı, insanların yaklaşan yaz aylarında parti ve festival gibi etkinlikler için daha sık biraraya gelmesinin enfeksiyon vakalarının yayılmasını hızlandırmasından korkuyor.
WHO, ilk vakaların üç sebep yüzünden sıradışı olduğunu kaydediyor. Bunlardan ilki, bir pozitif test dışında diğer tüm vakaların maymun çiçeğinin endemik olduğu bölgelere yapılan seyahatle bağlantılı olmaması.
İkincisi, cinsel sağlık hizmeti veren kliniklerin vakaları tespit etmesi ve vakaların büyük çoğunluğunun eşcinsel erkeklerde görülmesi. Üçüncüsü, vakaların Avrupa'da ve ötesinde geniş bir coğrafi alana yayılmasının bulaşmanın bir süredir devam ettiğine işaret etmesi.
İngiltere ve Portekiz'de hastalığa yakalananların çoğu eşcinsel erkekler.
İlk kez maymunlarda tespit edilen maymun çiçeği virüsü, yakın temasla bulaşıyor. Ancak Afrika kıtası dışına daha önce çok nadiren çıkan virüsün yayılması, kaygı yaratıyor.
Ancak uzmanlar, maymun çiçeği salgınının COVID-19 benzeri bir pandemiye dönüşmesini beklemiyor çünkü maymun çiçeği virüsü, COVID-19'a neden olan Corona virüsü kadar kolay yayılmıyor.
Maymun çiçeği, nadir görülen bir virüs. Çiçek hastalığına benzer bir hastalığa neden oluyor.
Ancak maymun çiçeği görülen kişilerde hastalık daha hafif geçiyor ve uzmanlar bu durumda bulaşma olasılığının daha düşük olduğunu söylüyor.
Virüs genellikle tropik yağmur ormanlarının yakınındaki Batı Afrika ülkelerinde görülüyor. Virüsün, Batı Afrika ve Orta Afrika olmak üzere iki ana türü var.
Virüsün ilk belirtileri ateş, baş ağrısı, şişlikler, sırt ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik. Ateş düştükten sonra, genellikle yüzde başlayan ve daha sonra vücudun diğer bölgelerine, çoğunlukla avuç içlerine ve ayak tabanlarına yayılan bir döküntü gelişebiliyor.
Çok kaşıntılı olabilen döküntü değişip bir kabuk oluşturuyor ve farklı aşamalardan geçtikten sonra düşüyor. Yaraları iz bırakabiliyor.
Virüs, maymun çiçeğine yakalanmış başka bir kişiyle yakın temas halinde yayılabiliyor. Virüs vücuda deri sıyrıkları, solunum yolu, gözler, burun veya ağız yoluyla girebiliyor. Cinsel ilişki sırasında doğrudan temas yoluyla da bulaşabiliyor.
Virüs ayrıca bulaştığı maymunlar, sıçanlar ve sincaplar gibi hayvanlar ya da yatak takımı ve giysi gibi nesnelere temas yoluyla yayılabiliyor.
Virüse yakalananlarda vakaların çoğu hafif geçiyor. Virüs bazen su çiçeğini andırıyor ve birkaç hafta içinde kendi kendine yok oluyor. Ancak bazen daha şiddetli olabiliyor. Daha önce Batı Afrika'da ölümlere neden olduğu bildirilmişti.
Virüse ilk kez bir maymunda rastlandı. 1970'ten bu yana 10 Afrika ülkesinde salgınlar görüldü.
Afrika dışındaki ilk vakalar 2003 yılında ABD'de görülen salgınla kaydedildi. Hastalık, insanlara çayır köpeklerinden geçmişti. Köpeklereyse ülkeye ithal edilen küçük memelilerle taşınmıştı. Toplam 81 vaka bildirildi ancak bu vakaların hiçbiri ölümle sonuçlanmadı.
2017'de Nijerya, ülkenin resmi kayıtlara geçen son maymun çiçeği salgınından yaklaşık 40 yıl sonra, en büyük salgını yaşadı. 172 şüpheli maymun çiçeği vakası kayda geçti ve hastaların yüzde 75'inin 21 ila 40 yaşları arasındaki erkekler olduğu bildirildi.
Maymun çiçeğinin tedavisi yok ancak salgınlar virüsün yayılmasının önüne geçilerek kontrol edilebiliyor.
Çiçek hastalığına karşı aşılamanın maymun çiçeği hastalığını önlemede yüzde 85 etkili olduğu kanıtlanmıştı. Aşı hala bazen kullanılabiliyor.
İngiliz yetkililer, bazı sağlık çalışanlarına ve maymun çiçeğine maruz kalmış olabilecek kişilere, çiçek aşısı olmaları önerisinde bulunduklarını bildirdi.