Salgında şimdi de Delta paniği

İlk kez Hindistan’da tespit edilen, ülkede vaka ve ölü sayısında patlama yaratan, sağlık sistemini çökme noktasına getiren yeni tip koronavirüsün “Delta” adı verilen varyantı dünyada birçok ülkede baskın hale geldi. Bu varyant nedeniyle aşılamada belli bir aşamaya gelen ülkelerde vaka sayısı yeniden artış gösterdi. Kovid-19’a karşı alınan önlemleri aşılamayla birlikte gevşeten hatta kaldıran ülkeleri yeni dalga endişesi sardı. Dünya Sağlık Örgütü, Delta varyantının bulaşıcılığının arttığını ve virüsün küresel olarak baskın türü olma eğiliminde olduğunu duyurmuştu.

Delta varyantı ilk kez ekim ayında Hindistan’da tespit edilmişti. Daha bulaşıcı olduğu düşünülen varyant 65’ten fazla ülkeye yayılmıştı. Almanya’da ise salgınla mücadeleden sorumlu Robert Koch Enstitüsü (RKI), Delta varyantı ile oluşan enfeksiyonların hastalığın daha ciddi seyrine yol açtığını belirterek, daha kolay bulaşan Delta varyantının (B. 1.617.2) baskın hale gelmesi durumunda Almanya’da enfeksiyon sayısının tekrar artabileceği uyarısında bulundu.

İsrail’de yeni dalga alarmı

Delta varyantı İngiltere’de de yüksek aşılama oranlarına rağmen birkaç hafta içinde baskın hale geldi. Portekiz’in başkenti Lizbon, hafta sonu Delta varyantı nedeniyle kapatıldı. Rusya’nın başkenti Moskova’da Delta varyantının yol açtığı yeni enfeksiyonlar en yüksek seviyeye tırmanırken, ölümler yüzde 21 arttı. Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin 13 milyonluk kentteki yeni vakaların yüzde 90’ının Delta varyantından kaynaklandığını söyledi. Şimdi de alarm çanları İsrail için çalmaya başladı. Halkın yüzde 60’ının aşı olduğu İsrail’de Kovid-19 vakaları yeniden artış gösterdi ve ülkeyi yeni bir dalga endişesi sardı.

Vakalardaki artışın Delta varyantından kaynaklandığını açıklayan İsrail Başbakanı Naftali Bennett, vaka artışını “salgında yeni dalga” olarak değerlendirdiklerini açıkladı. Delta’nın  yurt dışından gelen İsrailli yolcular tarafından ülkeye getirildiğini belirten Bennett, yolcuların tamamına Kovid-19 testi yapılacağını söyledi. Vatandaşlarına zorunlu olmadıkça İsraillilerden yurt dışına çıkmamalarını isteyen Bennett, 12-15 yaş grubundaki çocuklara da Kovid-19 aşısı olmaları çağrısı yaptı. Ülkede 6 Haziran’da 216’ya kadar düşen aktif vaka sayısı, son günlerdeki artışla 434’e yükseldi.

Plus’ı daha hızlı yayılıyor

Delta varyantının kendi içinde çifte mutasyona uğramasıyla oluşan “Delta Plus” varyantı İngiltere, ABD, Kanada, Portekiz, Polonya, Rusya, Türkiye, Japonya ve Nepal dahil olmak üzere birçok ülkede görülmeye başlandı. The Guardian’ın haberinde, İngiltere Halk Sağlığı’ndan uzmanlar Hindistan’da ilk kez tespit edilen orijinal Delta varyantı ve orijinal Delta’ya ek mutasyonlara sahip Delta-AY.1 ve Delta-AY.2 varyantlarını endişe verici formlar olarak kabul etti. Uzmanlar, orijinal virüsten daha bulaşıcı olan  virüsün yeni bir salgın dalgasına neden olabileceğini belirtti. Hindistan’da şu ana dek 40 Delta Plus varyantı vakası görüldü.

1 kişi 6 kişiye bulaştırıyor

İngiltere’nin başkenti Londra’daki King’s College’ın Kovid-19 hastalığını atlatan kişilerle yaptığı araştırmaya göre, Delta varyantının belirtileri virüsün ilk ortaya çıktığı döneme göre değişiklik gösteriyor. Araştırma ekibinin başındaki Tim Spector, ateş ve öksürüğün artık eskisi kadar sık görülmediğini, koku kaybının ise ilk 10 semptoma bile girmediğini ve en çok bildirilen semptomun baş ağrısı olduğunu söyledi. Spector, burun akıntısı, boğaz ağrısı ve ateşin diğer belirtiler arasında olduğunu belirterek, “Bu varyant kısmen daha farklı işliyor. Gençler şu an Kovid’i ağır bir soğuk algınlığı gibi geçiriyor” dedi. Spector, 1 kişinin Delta varyantını 6 kişiye bulaştırabildiğini söyledi.

Aşı yaptıranlara hayat ‘daha’ güzel

Dünyanın pek çok ülkesinde Kovigd-19 aşı yaptırmak zorunlu değil. Ancak hükümetler ve bazı şirketler Kovid-19 aşısı yaptıranlara bazı avantajlar sunarak aşıyı cazip hale getirmeye çalışıyor. Hatta ülkelerden bazıları aşı yaptıranlara “pozitif ayrımcılık” yapıyor. Asya’da pek çok devlet, vatandaşlarına Kovid-19 aşısı olmaları karşılığında tavuk, inek, yıllık izin ya da milyon dolarlık apartman daireleri gibi ödüller vaat ediyor. Hong Kong’da bazı iş verenler, aşı olan çalışanlarına ücretli izin, çekilişle 1.4 milyon dolarlık apartman dairesi, alışveriş çekleri, spor salonu paketleri ve uçak biletleri gibi hediyeler sunuyor. Tayland’ın Mae Chaem kasabasında yerel yetkililer ise çifçilikle uğraşan kasaba halkına aşı olmaları karşılığında inek hediye ediyor. Güney Kore’de en az bir doz aşısı olanlara maske takma özgürlüğü sunuluyor.

1 milyon dolar

ABD’de başta Batı Virginia olmak üzere pek çok eyalette sadece aşı olanların katıldığı kazanana 1 milyon dolar ödülün verildiği piyango etkinlikleri düzenleniyor. Florida’da 26 Haziran’da gerçekleşecek Teenage Bottlerocket, MakeWar ve Rutterkin adlı üç punk rock grubunun konserinde aşı olanlara biletlerde yaklaşık 1000 dolarlık indirim uygulanıyor. ABD’de Washington Eyaleti’nde ise Kovid-19 aşısı yaptıran yetişkinlere yasal işletmelerden ücretsiz esrar almalarına izin vererek en ilginç vaatte bulundu.

Rusya’nın başkenti Moskova’da 14 Haziran-11 Temmuz’da ilk doz aşı olanların katılacağı çekilişle otomobil hediye edileceği açıklandı.

İsrail’de Tel Aviv Belediyesi, gençlere yönelik kampanya kapsamında kent merkezinde barların bulunduğu bir sokağa mobil aşı merkezi kurdu. Sokaktaki bir barda, aşı olanlara ücretsiz olarak bir içki içme ve sosyalleşme fırsatı sunuldu. Ayrıca İsrail’de ‘yeşil kart’ uygulamasıyla aşı olanların konser ve tiyatro gibi kapalı mekanlardaki etkinliklere katılımına izin verildi. Öte yandan, dünya nüfusunun yüzde 22’sinin en az bir doz Kovid-19 aşısı yaptırdığı biliniyor. 

 Aşıyı reddeden 153 hastane çalışanı işten çıkarıldı

ABD’nin Teksas eyaletine bağlı Houston şehrindeki Methodist Hastanesi’nde, Kovid-19 aşısı yaptırmak istemeyen 153 çalışanın işten çıkarıldığı belirtildi. Houston Methodist Hastanesi sözcüsü Gale Smith, hastane yönetiminin, çalışanlara 7 Haziran’a kadar aşı yaptırmalarını zorunlu kıldığını, yaptırmayan 200 çalışanın açığa alındığını, reddetmenin devam etmesi üzerine 153’ünün iş akitlerinin feshedildiğini kaydetti. Öte yandan ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, çalışanlarına Kovid-19’a karşı aşılanmamış çalışan ve müşterilerin New York City ve Westchester County ofislerine 12 Temmuz’dan itibaren geri dönmelerinin yasaklanacağını bildirdi.

İtalya maskeleri çıkarıyor

İtalya Sağlık Bakanı Roberto Speranza, ülke genelinde 28 Haziran Pazartesi gününden itibaren açık alanda maske kullanılması zorunluluğunu kaldıracaklarını bildirdi. Bakan Speranza, Twitter hesabından yaptığı duyuruda, “Coronavirüs Bilim-Teknik Kurulu tarafından belirlenen ihtiyati tedbirlere uygun olarak 28 Haziran’dan itibaren beyaz (düşük riskli) kategorili bölgelerde açık havada maske takma zorunluluğunu aşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Ülkede bir süredir tartışma konusu olan açık alanda maske kullanımı zorunluluğu iktidar ortağı bazı siyasi partilerce son günlerde kamuoyunda tartışma konusu haline getirilmişti. İtalya’da günlük vaka sayısı son dönemde 1000’in altına, günlük ölüm sayısı ise 50’nin altına kadar geriledi.

Yunanistan’da da açık havada maske takma zorunluluğu bugünden itibaren kaldırılıyor. Yunanistan Sivil Savunma ve Kriz Yönetim Bakan Yardımcısı Nikos Hardalias, kalabalık olmayan açık alanlarda maske kullanılması zorunluluğunun kaldırılacağını, 28 Haziran’dan itibaren de gece sokağa çıkma yasağına son verileceğini açıkladı. Hardalias, 28 Haziran itibarıyla ayrıca kafe, restoran ve spor salonları gibi kapalı alanlarda iki doz aşı olan çalışanlar için test zorunluluğu olmayacağını, açık havada düzenlenecek konser ve düğün gibi etkinliklere 300 kişinin katılabileceğini, düzenli plajlarda 1000 metrekarelik alanda 120 kişinin bulunabileceğini kaydetti.

DSÖ’den Euro 2020 uyarısı

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Futbol Şampiyonası Euro 2020’ye ev sahipliği yapan ülkelerde Kovid-19 kısıtlamalarının hafifletilmesinin endişe verici olduğunu açıkladı. DSÖ Avrupa Bölge Ofisi’nden Robb Butler, “Ev sahipliği yapan bazı şehirlerin maçların oynandığı bölgelerinde Covid-19 vakaları şimdiden yükselişte” diyerek bazı stadyumlarda azami taraftar sayılarının artırılmasına yeşil ışık yakılmasını üzüntüyle karşıladıklarını ifade etti. DSÖ’den açıklama, İngiltere’nin Wembley Stadyumu’nda yapılması planan yarı final ve final karşılaşmalarına 60 binden fazla futbol severin katılmasına izin vereceğini açıklamasının ardından geldi. İtalya Başbakanı Mario Draghi Alman Şansölye Angela Merkel ile görüşmesinin ardından İngiltere’de Kovid-19’un Hint varyantı Delta’ya yakalanan kişi sayısının hızlı bir artış göstermesinden dolayı final karşılaşmasının Londra’dan vaka sayısının düşük olduğu bir ülkeye çekilmesi çağrısında bulundu.