30 bin yaşında! Nun cho ga bulundu
26.06.2022 - 12:47 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Bir altın madencisinin buldozerine takılan cisim, tarihi keşfin kapısını araladı. 30 bin yıldan daha uzun süredir toprağın altında duran bebek, Kuzey Amerika'da bir ilk niteliği taşıyor.
Bulunduğunda halen karnında anne sütü vardı, 42 bin yıl önce yalnızca bir aylıkken ölmüştü. Takvimler Temmuz 2007'i gösterdiğinde, bilim dünyasını sarsan keşif haberi Sibirya'dan geldi.
O güne kadar en iyi korunmuş mamut cesedi olduğu kabul edilen bebeğe, 2007 yılında Sibirya'da Yuri Khudi adlı bir ren geyiği çobanı rastladı. Mamutun sadece kulağının ucu, kuyruğunun bir kısmı ve ayak tırnakları eksikti.
Araştırmacılar, bebek mamuta Khudi'nin eşi Lyuba'nın adını verdi. Eriyen buzul sularını geçmeye çalışırken bir çamur seline kapılarak öldüğünü tahmin edilen Lyuba'nın hortumunda toprak parçaları vardı.
Lyuba sayesinde, bilim adamları bebek mamutlar ile bebek fillerin neredeyse aynı özelliklere sahip olduklarını kanıtladı.
HEMEN PATRONUNU ARADI
Lyuba'nın bulunmasından tam 15 yıl sonra sıra dışı bir keşif daha gerçekleşti. Bilim insanları, Kanada'nın kuzeybatısında ilk kez eksiksiz bir tüylü bebek mamut keşfetti.
30 bin yıldan daha uzun süredir donmuş toprağın altında olduğu tahmin edilen bebek mamuta, Yukon'daki Klondike bölgesinde altın madencileri ulaştı.
Buldozeriyle çalışan bir madenci, çamurun içinde makinenin bir şeye çarpması üzerine patronunu aradı. Madencilerin çamurla kaplı nesneyi incelemesi, tarihi keşfin kapısını araladı.
Kuzey Amerika'da bir ilk niteliği taşıyan keşfin yapıldığı yer, Tr'ondek Hwech'in First Nation. Dawson City'nin güneyindeki yer, ABD'nin Alaska eyaletiyle komşu.
Dişi olduğu düşünülen bebek mamuta 'Nun cho ga' adı verildi, yerel dildeki ismin anlamı büyük bebek hayvan. Bebek mamuta verilen isim, Amerikan yerlilerinin konuştuğu Han dilinde.
LYUBA İLE AYNI BOYDA
Nun cho ga, kıtada şimdiye kadar bulunan en iyi korunmuş yünlü mamut. Buzul Çağı'ndan kalan mamut, 2007 yılında Rusya'nın Sibirya bölgesinde ortaya çıkarılan Lyuba adlı diğer bebek mamutla karşılaştırıldı. İki hayvanın aynı boyda olduğu bildiriliyor.
Calgary Üniversitesinden bilim insanı Grant Zazula, bir rüyanın gerçek olduğunu söylüyor. Paleontolog Zazula, Nun cho ga'yı dünyada şimdiye kadar keşfedilmiş en inanılmaz mumyalanmış buz devri hayvanlarından biri olarak tanımladı.
Bilim insanları, yünlü mamutların Yukon bölgesinde vahşi atlar, mağara aslanları ve dev bozkır bizonlarıyla birlikte yaşadığını tahmin ediyor.
Kuzey Amerika'da 1948 yılında yine bir altın madeninde keşfedilen Effie adlı mamut, Nun cho ga'dan farklı olarak eksiksiz değildi.
Soyları tükenen filgiller ailesinin üyesi mamutların Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da yaşadığı biliniyor.
GİZEMİNİ KORUYAN KEŞİF
Rusya Sibirya'daki dünyanın en soğuk şehri olarak bilinen Yakutsk'ta üç yıl önce gerçekleşen bir başka keşif ise, gizemini koruyor.
Bilim insanları, 18 bin yıl önce yaşadığı tahmin edilen, neredeyse hiç bozulmamış bir yavru hayvan cesedini Kasım 2019'da buldu. İki aylık olduğu düşünülen hayvanın köpek mi yoksa kurt mu olduğu ilk başta belirlenemedi.
Hayvanın cesedine, kışın ortalama hava sıcaklığının eksi 34 derece olduğu, dünyanın en soğuk şehri olarak bilinen Yakutsk'ta İndigirka nehri yakınlarında mamut dişi avcıları tarafından, donmuş toprak katmanları arasında ulaşıldı.
Dogor (Yakut dilinde dost) adı verilen erkek hayvanın dişlerinin eksiksiz, tüyleri, ve hatta kirpiklerinin bile bozulmamış olması bilim dünyasında şaşkınlık yarattı.
İsveç Paleogenetik Merkezi'nde kaburga kemiklerinde yapılan karbon testleri, hayvanın Buzul Çağı'nın son evresinde yaşadığına işaret ediyordu.
David Stanton adlı bir uzman, CNN Televizyonu'na hayvanın donduğu yılların bir dönüm noktası olduğunu kaydetmişti: "Köpeklerin ne zaman evcilleştiğini tam olarak bilmiyoruz. Köpek de olabilir, kurt da. Ya da ikisi arasında bir tür." dedi.
2017'de yapılan ve sonuçları Nature Communications dergisinde yayımlanan bir araştırmada, köpeklerin 20.000-40.000 yıl önce tek bir kurt nüfusundan gelmiş olabileceği belirtilmişti.
