26.08.2022 - 09:17 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
Dünyanın kaderini kökünden değiştiren 24 Şubat tarihinden bu yana yeryüzü birkaç kez nükleer felaketin kıyısından döndü, asker sayısını 137 bin daha artırmaya hazırlanan Vladimir Putin'in kaybettiği topraklar ise Danimarka kadar.
Avrupa'nın en büyük nükleer santrali Zaporijya'yı işgal eden Rus ordusu ile Ukrayna birlikleri arasındaki çatışmalar sırasında yangınlar çıktı, elektrik hatları zarar gördü ve enerji akımı kesintiye uğradı.
Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, Zaporijya nükleer santralinin Perşembe günü Ukrayna'nın elektrik şebekesinden bağlantısının koptuğunu; Avrupa’nın ciddi radyasyon felaketiyle karşı karşıya kaldığını söyledi. Zaporijya’nın güvenlikli şekilde çalışmaya devam etmesinin destekleyici elektrik gücüne bağlı olduğunu belirten Zelenskiy, tehlikenin şimdilik geçtiğini aktardı:
"Dizel jeneratörler devreye sokulmuş olmasaydı; elektrik gider gitmez santraldeki çalışanlarımız müdahale etmeseydi; şu an bir radyasyon kazasının sonuçlarıyla baş etmeye çalışıyor olurduk."
Rusya Ukrayna’yı santrali hedef almakla suçlarken Ukrayna da Rusya’nın santrali askeri üs olarak kullandığını savunuyor.
Aylardır Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk'te kımıldayamayan Rus işgalciler, güney cephelerinde ise artık tamamen savunmada.
Rusların Mart ayı ortasından bu yana Ukrayna'da kaybettiği toprakların büyüklüğü, Danimarka kadar. Ukrayna'nın başkenti Kiev çevresinde tarihi bir hezimet yaşayan Rus birlikleri, 45 bin kilometre alanı yitirdi.
Üstteki harita 21 Mart tarihini, alttaki ise 24 Ağustos'taki son tabloyu gösteriyor.
Dahası, on binlerce askeri ölen ya da yaralanan Rus ordusu cepheye gönderecek yeni birlikler bulmakta ciddi sorun yaşıyor. Halihazırda neredeyse Rusya'nın her şehrinde gönüllü asker aranıyor, 18 ila 60 yaş arasındaki erkeklerin maaş karşılığında Ukrayna'da savaşması isteniyor.
Ukrayna'daki çatışmaları yakından izleyen Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), bir bataklığa saplanan Rus lider Putin'in büyük bir askeri seferberlik ilan etmemek için çare aradığını belirtiyor. Putin, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren Rus ordusundaki asker sayısını 1 milyon 150 bine çıkaracak imzayı attı. Böylece, Rus ordusuna 137 bin ek asker daha katılmış olacak.
Ancak, ISW'ye göre, Putin'in söz konusu adımı halen 'topyekun seferberlik'ten kaçınmaya çalıştığını gösteriyor. 137 bin asker artışının Ukrayna'daki savaşta bir değişiklik yaratması da ihtimal dışı görünüyor.
Moskova, işgalin ilk ayının dolduğu 25 Mart tarihinde yaptığı son açıklamada Ukrayna'da 1351 askerin öldüğünü duyurdu. O günden bu yana, hiçbir resmi bilgi paylaşılmadı.
Yeryüzünün en büyük yüzölçümüne sahip Rusya'da her gün birçok şehirden kalkan asker cenazelerinin görüntüleri ise, sosyal medyadan paylaşılıyor.
Batılı istihbarat örgütleri, bugüne kadar Ukrayna'da en az 70 bin Rus kerinin öldüğünü veya yaralandığını, bu sayısının 80 bini de bulabileceğini söylüyor.
Rus lider Putin, 24 Şubat tarihinde askerlerine Ukrayna'yı işgal emri vermişti. Rusya'da 'işgal', 'saldırı', 'istila' gibi kelimeleri kullanmak yasak, Kremlin ve medyası savaş için 'özel askeri operasyon' tabirini kullanıyor.
ABD'nin başını çektiği NATO ülkeleri, Ukrayna'daki savaşa doğrudan müdahil olmadı ancak Kiev yönetimine 24 Şubat'tan bu yana milyarlarca dolarlık silah yardımı yaptı. Özellikle uzun menzilli füze bataryalarının Ukrayna'ya ulaştırılmasıyla, Rus ordusu durduruldu.
Ukrayna'da hayati bir rol oynayan NATO, füze üreten bir firmanın gizli askeri bilgiler de içeren verilerinin bir hacker grubu tarafından online ortamda satılmasıyla ilgili inceleme başlattı. Hackerların ele geçirip sattığı veriler arasında Ukrayna savaşında kullanılan NATO silahlarının tasarımları da var.
Avrupa’nın önde gelen silah üreticilerinden biri olan MBDA Füze Sistemleri’nin verilerini ele geçiren ve suç işlediği ifade edilen hackerlar, bu bilgileri online ortamda satılığa çıkardı. MBDA, verilerinin çalındığını doğruladı ancak gizli askeri belgelerin hiçbirinin kendilerine ait olmadığını duyurdu.
Fransa merkezli olan ve Avrupa genelinde aktif olan şirket, gizliliği ihlâl edilmiş harici bir bellekten çalındığını; bilgilerin İtalya’da hacklenmesinden dolayı İtalya makamlarıyla birlikte olayı soruşturduklarını açıkladı. Soruşturmanın MBDA’nın tedarikçileri üzerine yoğunlaştığı anlaşılıyor.
Bir NATO sözcüsü de "MBDA’dan çalındığı ifade edilen verilerle ilgili iddiaları değerlendiriyoruz. Herhangi bir NATO ağının gizliliğinin ihlâl edildiğine dair bir emare yok" dedi.
Rusça ve İngilizce yazışılan forumlarda hackerlar, 80 GB’lık bu veriyi 15 Bitcoin (Yaklaşık 320 bin dolar) karşılığında satıyor. Şimdiye kadar bir alıcının çıktığını da forum üzerinden duyurdular.
Çaldıkları verilerin satışı için hazırladıkları reklam metninde, verilerin "Kapalı askeri projelerde yer alan şirketlerin çalışanlarıyla ilgili gizli bilgiler" içerdiği; şirketler arası çizim, tasarım, sunum, video ve fotoğraf materyalleri, sözleşme metinleri ve yazışmaların da yer aldığı iddia ediliyor.
Forum kullanıcılarına açık, BBC’nin de gördüğü ancak bağımsız olarak doğrulayamadığı 50 MB’lık kısımda ABD Hava Kuvvetleri’nin 2020 sonunda Estonya ve Baltık ülkelerinde uyguladığı 'iletişim istihbaratı' misyonuyla ilgili bazı detaylar yer alıyor.
MBDA Füze Sistemleri, Fransa, İtalya ve İngiltere’de füze sistemleri üzerine çalışan şirketlerin birleşmesiyle Aralık 2001’de kuruldu. 13 bin çalışanı olan şirket geçen yıl 3,5 milyar pound gelir elde ettiğini açıkladı. İngiltere Savunma Bakanlığı, ABD ordusu ve NATO da şirketin müşterileri arasında.