11.09.2023 - 13:04 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dünyanın en büyük askeri ittifakı NATO'nun en zayıf olduğu anı bekledi. Zira, Fransa lideri Emmanuel Macron'un "NATO'nun beyin ölümü gerçekleşti" cümlesini sarf etmesi henüz üç yıl önce bile değildi. Dahası, dönemin ABD Başkanı Donald Trump'ın derin çatlaklara yol açan çıkışları ittifaktaki kaosun en açık kanıtıydı. Uydular on binlerce askerin her adımını tespit etse de, Rusya lideri Vladimir Putin 24 Şubat 2022 Perşembe sabaha karşı askerlerine saldırı emri verdi.
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasıyla yeryüzü geri dönülemez şekilde kökünden değişti, NATO adeta yeniden doğdu. İttifakın doğu kanadına on binlerce asker konuşlandıran NATO üyesi ülkeler, bugüne kadar Ukrayna'ya yaklaşık 100 milyar dolarlık bir silah yardımı sağladı.
Ukrayna'nın başkenti Kiev'i birkaç günde işgal edip kukla bir yönetimi işbaşına getirmeyi hedefleyen Vladimir Putin'in sert bir kayaya çarptığını anlaması uzun sürmedi, Ruslar işgalin ilk aylarında elde ettiği yerlerin bir bölümünü kaybetti. Rus ordusu neredeyse son bir yıldır Ukrayna'da yalnızca savunma pozisyonunda ve Ukraynalıların ikinci karşı taarruzu yavaş ilerlese de dev bir gedik açılan güney cephesinde her an bir kırılma yaşanabilir.
Vladimir Putin'in NATO'daki dağınıklığı fırsat bilip giriştiği işgalde yüzleştiği en ağır darbelerden biri, iki İskandinav ülkesinin hemen ittifaka katılmak için harekete geçmesi oldu. İsveç neredeyse 200 yıllık, Finlandiya ise onlarca senelik tarafsızlığına son verip NATO'ya üyelik başvurusu yaptı. Rusya ile en uzun Avrupa Birliği sınırını paylaşan Finlandiya, Türkiye'nin yeşil ışık yakmasıyla bu yılın Nisan ayında NATO'ya 31'inci üye olarak katıldı. İttifaka dahil olmak için can atan Finlandiya'nın komşusu İsveç ise, yine Ankara'nın yeşil ışığını bekliyor.
İki İskandinav ülkesinin NATO'ya doğru adım atmasını bugüne kadar misilleme ve savaş tehditleriyle karşılayan Rusya'nın NATO sınırında giriştiği hamle ise, uzaydan göründü. Finlandiya'nın en büyük yayın kuruluşu Yle, Rusya'nın 1340 kilometre uzunluğundaki sınırın kuzey ve güneyinde yeni askeri üsler inşa ettiğini bildiriyor.
Rusların kuzeydeki Alakurtti ve güneydeki Petrozavodsk yakınlarında kurduğu askeri üsler, uydudan görüntülendi. Habere göre, söz konusu yerler Moskova'nın uzun bir aradan sonra tekrar Finlandiya sınırına oldukça yakın konumdaki noktalara askeri üsler inşa etmeye başladığının ilk sinyalleri.
Örneğin, Rusya'nın en batısındaki yerlerden biri olan Alakurtti'de inşa edilen dev hangarlarla Finlandiya sınırı arasında yalnızca 50 kilometre mesafe var.
Yle konuşan Finlandiyalı askeri uzmanlar ise, Petrozavodsk'daki askeri depoların yenilendiğini belirtiyor. Rusya uzmanı emekli binbaşı Marko Eklund, inşaat çalışmalarının Rusya'nın sınırdaki asker sayısını artırdığı anlamına gelmediğini söylüyor.
Askeri uzman Ilmari Kaihkö ise, "Rusya'nın Finlandiya sınırına yerleştirebileceği hiçbir şey yok" deyip aksine Rusya'nın dört bir yanındaki askeri ekipmanların Ukrayna'ya yönlendirildiğini hatırlatıyor:
"Bir numaralı hedef Ukrayna'dır. Ukrayna'da topyekun savaş sürüyor; Savunma Bakanı Sergey Şoygu'nun Finlandiya sınırındaki birlikleri güçlendirme planını hayata geçirmek için gerekli asker ve ekipmana sahip değiller."
Yle, Vladimir Putin'in memleketi St. Petersburg'un kuş uçuşu birkaç yüz kilometre kuzeyinde yer alan Petrozavodsk'tan gün geçtikçe daha fazla askeri ekipmanın Ukrayna'daki savaşa aktarıldığını da ekledi.
Finlandiya'nın ittifaka katılmasıyla NATO-Rusya sınırı iki katına çıktı. Helsinki yönetimi, resmen üye olmadan haftalar önce Rusya sınırına duvar inşa etmeye başladı.
Moskova, bugüne kadar Finlandiya ve İsveç'i doğrudan ya da üstü kapalı birçok kez tehdit etti. Üyelik başvurusunun ilk kez gündeme geldiği dönemde Kremlin simetrik bir karşılık verileceğini duyurup Finlandiya'nın pişman olacağı tehdidini savurdu.
Moskova ayrıca Baltık Denizi'ne nükleer silahlar konuşlandıracağını birçok kez yineledi, Rusya'nın İsveç Büyükelçisi Viktor Tatarintsev ise iki ülkenin NATO'ya katılmaları halinde Rusya için meşru hedef haline geleceklerini söyledi.
Finlandiya ordusu, dünyanın en güçlü 51'inci ordusu olarak gösteriliyor. Orduda 280 bin askeri var, 870 bin kişi ise yedek asker statüsünde. 239 muharebe tankının 179'u savaşa hazır, bunlardan 100'ü ünlü Alman tankı Leopard 2. Hava kuvvetlerindeki Amerikan F-18'lerin sayısı 55'i bulurken, üç yıl sonra ise 64 F-35 jeti İskandinav semalarında uçmaya başlayacak. Halihazırda F-18'ler Amerikan üretimi güdümlü AIM-9 Sidewinder füzelerini ateşleyebiliyor, yanı sıra uzun menzilli AGM-158 JASSM füzeleri de yine kullanımda.
Amerikan Newsweek dergisi, İskandinav ülkesinin NATO'ya modern bir ordu katacağını belirtip her yıl 6 milyar euroluk savunma bütçesiyle Finlandiya'nın halihazırda çoktan Gayri Safi Milli Hasılası'nın yüzde 2'den fazlasını askeri harcamalara ayırdığını kaydetti. En az yüzde 2'lik dilim, ittifak üyelerinden her sene harcamaları beklenen oranı yansıtıyor.
Rusya 1939'da Finlandiya'yı işgal etmişti. Stalin, generallerinin verdiği güvenceyle ordusunu Finlandiya'ya yollamış, Finlandiyalılar bu dev orduya karşı gerilla savaşı yürütmüştü. Rusya ordusu bu işgale (Kış Savaşı) bir yıl kadar önce birçok üst düzey askeri yetkilinin vatana ihanet suçlamasıyla ordudan atılıp idam edilmesinin yol açtığı moral bozukluğuyla girmişti.
Kış savaşı aylarca sürdü. Müzakereler sonunda iki ülke anlaştı; Rusya, Finlandiya'dan bir miktar toprak aldı ama Finlandiya bağımsızlığını korudu.