Muhaliflere çivi bombası

Dokuz aylık isyan sürecinde Suriye’ye ilk kez girebilen Arap Birliği’nin gözlemci heyetine güçlerini göstermek isteyen on binlerce muhalif Beşar Esad yönetimine karşı meydanları doldurdu. Önceki gün cuma namazının ardından Şam, Hama, Humus, Dera ve İdlib gibi büyük kentlerde protesto eylemleri düzenlendi. Muhalif gruplar Esad’a bağlı güçlerin açtığı ateş sonucu ülke genelindeki gösterilerde ölenlerin sayısını 10 ila 32 arasında verdi. Londra merkezli İnsan Hakları Gözlemevi de başkent Şam‘daki gösteriye 70 bin kişinin katıldığını, gözlemcilerin kaldığı düşünülen belediye binasına yürüyen kalabalığa ‘çivi bombaları’ atıldığını öne sürdü.

Gözlemci nişancıları gördü
Dera kentinde halkın Esad güçlerinin uyguladığı şiddeti anlatmak için etrafını çevirdiği bir gözlemci meydanın etrafındaki binaların çatılarına konuşlanmış nişancıları gözüyle gördüğünü belirtti. Bir göstericinin çektiği videoda kimliği belli olmayan gözlemci “Gözlerimizle keskin nişancıları gördük. Hükümetten onları hemen kaldırmalarını isteyeceğiz. Kahire’ye geri döndüğümüzde Arap Birliği’ni uyaracağız. Eğer nişancılar 24 saat içinde gitmezse başka önlemler alınacak” derken görülüyor.

500 bin kişi yürüdü
Humus’tan gelen görüntülerde ise, binlerce kişilik bir kalabalığın ‘devrim ve özgürlük’ sloganları attığı görülüyor. Gözlemevi Hama ve İdlib’de de eylemler düzenlendiğini ve yaralananlar olduğunu sadece İdlib’de 74 noktadaki eylemlere en az 250 bin kişinin katıldığını iddia etti. Humus’ta da sayı 250 bini geçti.
Bölünmüşlüğüyle ve iç çekişmeleriyle uluslararası topluma güven vermeyen Suriye muhalefeti önceki gece birleşmeye doğru ilk ciddi adımını attı. Muhalefet içerisindeki en büyük iki grup olan Suriye Ulusal Konseyi ve Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Örgütü ‘Beşar Esad’ın gidişi sonrası demokrasiyi beraber kurmak için’ uzlaşma metni imzaladı. Kahire’deki imzanın ardından iki kanadın liderleri Hasan Abdül Azim ve Ömer İdlibi ‘Esad rejiminin yerine demokrasi getirilmesi konusunda hemfikir’ olduklarını açıkladılar.

Darfur’u görmezden gelmişti
Gözlemci heyetinin Sudanlı Başkanı General Muhammed Mustafa El Debi, daha önce ülkesinin ayrılıkçı Darfur bölgesinde üstlendiği görevden dolayı eleştiriliyor. Sudan Devlet Başkanı El Beşir’e yakınlığıyla bilinen Debi, 1999’da Darfur’a gönderildi. Debi, doğrudan bağlantı kurulamasa da bölgedeki Cancavid militanlarının işlediği suçlar ile ilişkilendiriliyor. Gözlemcilerin Suriye’de gittikleri bölgelerde geniş bir muhalif kitle ile görüşmemesi ve görev yapacak gözlemci sayısının yetersiz olması Suriyeli muhaliflerce eleştiriliyor. En ağır eleştiri Debi’nin Humus ziyareti sonrası yaptığı “Humus’ta rahatsız edici durum yok” açıklamasından sonra geldi. Heyetin hükümet yanlıları ile görüşme sonrası açıklama yaptığı öne sürüldü.