CANLI Suriye'de son durum: Teröristler ABD yapımı zırhlılarla görüldü

Suriye'nin Hama ilinde kent merkezinin 6 kilometre dışında Beşşar Esad rejimi güçleriyle çatışan rejim karşıtı silahlı gruplar, Subay Okulu ile 87. Tugay isimli askeri bölgede de hakimiyet sağladı.

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, düzenlediği basın toplantısında bölgedeki son gelişmelere ilişkin açıklamalarda bulundu. El-Ensari, Katar'ın Suriye'deki çatışmaları sona erdirecek çözümler için Türkiye ve bölgedeki diğer ortaklarıyla birlikte çalıştığını söyledi.

İran basınında yer alan, İran, Rusya ve Türkiye'nin bu hafta sonu Doha Forumu Dış Politika Konferansı’nda Suriye'yi görüşmek üzere bir araya gelecekleri yönündeki habere ilişkin gelen soruya cevap veren el-Ensari, böyle bir görüşmeden haberdar olmadığını ancak Katar'ın her zaman buna açık olduğunu belirtti.

Bölgede bulunan CNN TÜRK Özel Haberler Şefi Fulya Öztürk son gelişmeleri aktardı; Yeni takviye ekipler gidiyor. Münbiç operasyonunu yine SMO'ya bağlı güçler yapacak. Tel Rıfat'a başarılı operasyon yapan aynı ekip aynı komutan. Kaç gün kaldı? Gizli tutuluyor bunlar ama 'çok uzun değil' denildi kaynağım tarafından.

Münbiç Tel Rıfat gibi değil. İHA'lar var, SİHA'lar var, bölgeyi tarıyor. Sivillere de denildi ki 'Çıkın buradan, biz size alan veriyoruz'.

(SMO'nun Münbiç'e operasyonu) Bence birkaç gün sonra... Artık çok az bir zaman kaldığının emarelerini alıyorum. Halep'te de bölgede olduklarını söylediler. Yoğun bir mayın temizleme çalışması var şu an Suriye'de.

Suriye'nin Halep kent merkezinde Beşşar Esed rejimi karşıtı grupların kuşatmasında kaldıktan sonra bulundukları bölgeyi teslim etmeyi kabul eden PKK/YPG'li teröristlerin tahliyesi sırasında ABD yapımı "Humvee" zırhlı araçlar kullandıkları görüldü.

Rejim karşıtı güçlerin sosyal medyada paylaştıkları görüntülerde, PKK/YPG'lilerin Halep kent merkezini konvoylarla terk ederken kullandıkları araçlar arasında, ABD yapımı "Humvee" olarak da bilinen çok sayıda Yüksek Hareket Kabiliyetli Çok Amaçlı Tekerlekli Araç bulunduğu görüldü.

Görüntüleri paylaşanlar, örgüt mensuplarının kuşatmada kaldıkları Şeyh Maksud Mahallesi'ni teslim ederek çekilmeyi kabul ettiği ve Rakka ilinde PKK/YPG’nin işgalindeki sahalara yol aldıklarını kaydetti. Öte yandan bölgeden ayrılan büyük konvoy da görüntülendi. 

Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) başını çektiği muhalif gruplar, Hama ili istikametinde ilerleyişini sürdürüyor. Suriye'nin Hama ilinde, kent merkezine 6 kilometre uzaklıkta Esad rejimiyle çatışan silahlı muhalif gruplar, altı yerleşimde daha hakimiyet sağladı.

Gruplar, Hama'nın kuzeyindeki Zor El Mahruka, Zor El Heysa, ⁠Zor Ebu Zeyid, ⁠Zor El Meselih, Zor Ec-Cedid ve Hattap yerleşimleri ile Nasiriye Tepesi'ni kontrolüne aldı.

Birinci hat olan Maptane-Halfaya-Taybet İmam'ı kırarak, rejim kontrolündeki Hama kent merkezine 3 koldan ilerleyen muhalifler an itibariyle Kamhane-Muharde-Maar Suhur hattında rejim güçleriyle çatışıyor.

Çatışma hattı, Hama kent merkezinin dış mahallelerine 6 kilometre uzaklıkta yer alıyor.

BİR HAFTADIR NE YAŞANIYOR?

Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında, 27 Kasım'da, Esed rejimi güçleriyle silahlı muhalif gruplar arasında çatışma başlamıştı. 28 Kasım'da Halep'in batı kırsalından merkeze doğru hızla ilerleyen rejim karşıtı silahlı gruplar, 30 Kasım'da merkezin büyük bölümünü ele geçirmişti.

30 Kasım'da Han Şeyhun ilçesini alarak tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlayan silahlı gruplar, Hama ilinde de çatışarak ilerleyişini sürdürüyor. Suriye Milli Ordusunun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi terörden kurtarıldı.

Suriye iç savaşının beklenmedik şekilde yeniden alevlenmesi AFP'nin analizine göre yıllar önce "sonuçsuz görüp çevirmeye çalıştığı bu yıkıcı çatışma sayfasını çevirmeye çalışan Amerika Birleşik Devletleri'nin pozisyonunu sarsıyor."

Kaotik çatışmaların, Başkan seçilen Donald Trump'ın göreve dönmesine iki aydan az bir süre kala meydana gelmesine vurgu yapan Fransa merkezli ajans "Trump'ın ekibi, Orta Doğu'yu yeniden şekillendirme hedefinin bir parçası olarak beklenmedik bir fırsatla karşılaşabilir, ancak bu durum birçok soru işaretini de beraberinde getiriyor" yorumu yaptı.

Suriye iç savaşının ABD eski Başkanı Barack Obama döneminde başladığını hatırlatan ajans bugün hala yaklaşık 900 ABD askerinin Suriye'de bulunduğunu belirtirken,
"Trump ise ilk döneminde, karakteristik bir şekilde ani bir kararla, Türkiye'nin baskısıyla ABD askerlerini geri çekme emri verdi. Ancak Trump, Fransa'nın liderliğindeki uluslararası çağrıların ardından bu kararından geri adım attı" ifadelerini kullandı.

'SURİYE'DE YEMEK TAŞTI'

Gazze savaşından bu yana belirsizlik içinde olan bölgede, Başkan Joe Biden yönetimi tarafından tekrar dile getirilen ABD'nin Suriye konusundaki pozisyonu son on yılda pek değişmedi. Washington Enstitüsü'nden uzman ve Trump'ın ilk döneminde Suriye kıdemli danışmanı olan Andrew Tabler, "Biden yönetimi Suriye'yi sadece arka plana atmadı. Ocaktan indirdiler" derken ekledi: "Yemeği istediğiniz kadar ocaktan indirebilirsiniz, ancak bu yemeğin taşmayacağı anlamına gelmez" dedi.

Savaş alanındaki aksiliklerin sonunda Esad'ı uzun süredir direndiği müzakereli bir çözüme zorlayabileceğini söyleyen Tabler "Suriye'ye ve bunun gibi çatışmalara daha fazla dikkat eden yeni bir yönetimin bunu daha iyi yönetebileceğini düşünüyorum" diyerek ajansa göre ABD açısından da Suriye'de yeni bir dönemi işaret etti.

DÜNYA NASIL BAKIYOR?

Suriye'deki çalışmaların uykuda olduğu dört yıl süre içerisinde Biden yönetimi, konuyla ilgili inisiyatif almama yani "hareketsizlik" eleştirilerine rağmen, geçen yıl boyunca Suriye'deki yerinden edilmiş kişiler için 1 milyar dolardan fazla insani yardım taahhüdünde bulundu. Ancak ABD Esad'ın dahil olduğu yeniden inşa çalışmalarına karşı çıkıyor.

AFP'ye göre bununla birlikte, giderek artan sayıda Arap ülkesi, savaşın sona erdiğine ya da en azından dondurulduğuna inanarak Esad'la uzlaşmaya vardı. Son dönemde, özellikle İtalya gibi bazı Batılı ülkeler, ABD'den ayrılarak büyükelçilerini Şam'a geri gönderdi ve on yıl önce Avrupa siyasetini sarsan göç krizine benzer bir durumu önleme umuduyla istikrar arayışına girdiler.

Birleşmiş Milletler raporuna göre, yenilenen çatışmalar şimdiden yaklaşık 50 bin kişiyi yerinden etti ve kış yaklaşırken artan insani ihtiyaçlara yol açacak.

Arap basını manşetlerine ABD ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE), Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın İran'dan uzaklaşması ve Lübnan'daki Hizbullah'a giden silah yollarını kesmesi durumunda, ona uygulanan yaptırımların kaldırılma olasılığını görüşmesi iddialarını taşıdı.

20 Aralık'ta Suriye'ye uygulanan kapsamlı ABD yaptırımlarının sona erecek. Tam da bu aşamada Suriye'de patlak veren çatışmalar yeni bir döneme girdi. 

İran Dışişleri Bakanı Erakçi ve Esad. AA

ÖNCE İRAN SONRA BAE

Ancak bu kulis iddialarına karşın İran Dışişleri Bakanı Erakçi Pazar günü Esad'ı ziyaret etmiş ve İran'ın Suriye'ye desteğinin devam ettiğini duyurdu. Buna karşın BAE Başkanı Şeyh Muhammed Bin Zayed El Nahyan da hafta sonundaki son gelişmeler hakkında Esad ile telefonda görüştü.

Dikkat çeken nokta, Arap Birliği'nin Suriye'nin üyeliğini yeniden tesis etmesinden önce, savaşın başlangıcından bu yana ilk Arap ülkesine yaptığı ziyaret olan 2022'de Esad'ı ağırlamış olması.

Öte yandan BAE'nin uzun zamandır Esad'ı İran'dan uzaklaştırmayı umduğunu öne sürülüyor. Ancak bu noktada da BAE'nin önündeki engel ABD'nin Esad'a yönelik Sezar yaptırımları. 

ABD'NİN SURİYE YAPTIRIMLARI

ABD, Esad'ın 2011'de kendisine karşı yapılan protestoları bastırmasının ardından Suriye'ye yaptırımlar uyguladı ve yaptırımlar takip eden yıllarda ayardan geçerek daha da sıkı hale getirildi.

SEZAR YASASI NE? 

Sezar Yasası olarak bilinen en katı yaptırım, 2019'da Kongre'den geçti. Yaptırımlar, Suriye'deki iş sektörlerine, uyruğuna bakılmaksızın Suriye ile iş yapan herkese ve Suriye'deki Rus ve İranlı kuruluşlarla iş yapanlara uygulanıyor.

Esad, bunların ekonomik savaşa dönüştüğünü ve Suriye para biriminin çöküşünden ve yaşam standartlarındaki düşüşten onları sorumlu tuttuğunu söyledi.

ABD yasama organları tarafından yenilenmediği takdirde yaptırımlar 20 Aralık'ta sonlanacak.

HTŞ liderliğindeki muhalif gruplar Halep ve çevresinde ilerleyişi sürdürürken, Suriye rejimi ise müttefikleri İran ve Rusya ile birlikte karşı saldırıya hazırlanıyor.

Bununla birlikte Suriye yönetiminin müttefikleri Rusya ve İran ile birlikte HTŞ’ye karşı adım attığı görülüyor. Şam’daki Savunma Bakanlığı, Rus ve Suriye savaş uçaklarının İdlib ve Hama’daki muhalif güçlere yönelik hava saldırıları düzenlediğini açıkladı. Ordu kaynakları, Halep’ten çekilen birliklerin yeniden organize edildiğini ve karşı saldırı için takviye gönderildiğini belirtti.

Öte yandan İran destekli Haşdi Şabi güçlerinin Irak üzerinden Suriye’ye giriş yaptığı iddia edildi. Haşdi Şabi’ye bağlı milis güçlerin Suriye rejimine destek için Suriye topraklarına giriş yaptığı iddialarını yalanlayan Irak yönetimi, bunların sosyal medyada dolaşan iddialar olduğunu ve gerçeği yansıtmadığını belirtti.

Suriye Milli Ordusu (SMO), Özgürlük Şafağı Operasyonu’nda Tel Rıfat ilçe merkezini terör örgütü PKK/YPG’den kurtardı. 8 yıldır kamplarda yaşayan yüzbinlerce Tel Rıfatlı gözyaşları içinde evine dönmeye başladı.

Tel Rıfat’ta bulunan Mınnak Havalimanı ve 42 köyde SMO’nun kontrolüne geçti. Yıllardır işgal altında bulunan Tel Rıfat’ta, bölgedeki hastanenin altından başlayan ve uzunluğu 20 kilometreyi bulan tünel ağı da tespit edildi. Türkiye sınırına 16 kilometre uzaklıkta bulunan ve 2016 yılından beri terör örgütü PKK/YPG kontrolünde olan Tel Rıfat, örgütün sözde Afrin ve Kobani Kantonları arasındaki bağlantı açısından stratejik önem taşıyordu.