CANLI: Son dakika | Suriye sil baştan! Muhalifler Hama'ya girdi: Adım adım Şam'a yaklaşıyorlar...

Esad rejiminin 25. Tümen Komutanı Tuğgeneral Suheyl Hassan, Hama şehir merkezi yakınlarında yapılan saldırılarda yaralandı.

Saha kaynaklarından edinilen bilgiye göre Hassan, rejim karşıtı grupların 25. Tümen'in ana karargahı Zırhlı Birlikler Okulu'na yaptığı saldırıda hafif yaralandı. Hama'nın doğusunda yer alan komuta merkezi çatışmalar sonrası rejim karşıtı gruplar tarafından ele geçirildi.

Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif gruplar, 27 Kasım’dan bu yana Suriye’de ilerleyişi sürüyor. Esad rejimine yönelik operasyonlarına devam eden muhalif gruplar, kilit öneme sahip Hama kentini üç taraftan kuşattı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Hama’dan sadece güneydeki Humus'a doğru tek çıkışın kaldığını belirterek, muhalif grupların Esad rejimi güçleriyle girdiği şiddetli çatışmaların ardından Hama’nın 3 ila 4 kilometre uzağında olduğunu ifade etti.

Arap basınında yer alan haberlerde, muhalif grupların Hama’da bulunan Tal al-Nasiriyah, Rahbat al-Taslih, Maarshahur, Taybat Al-Imam, Halfaya ve Khattab'ın da bulunduğu birçok stratejik kasaba ve köyün kontrolünü ele geçirdiği aktarıldı. Haberlerde, rejim güçlerinin Hama'daki birçok noktada geri çekildiği belirtildi.
Hama, Halep, Humus ve Şam'ı birbirine bağlayan stratejik öneme sahip bir yol üzerinde bulunuyor.

Suriye'de Hama kent merkezinin yaklaşık 5 kilometre dışında Beşşar Esad rejimi güçleriyle çatışan rejim karşıtı silahlı gruplar, 20 köyde daha kontrolü ele geçirdi.

Hama kent merkezinin yaklaşık 5 kilometre dışında rejim güçleriyle çatışan gruplar, Pasif, Elcid, El-Kreyyım, Hamr, Suruc, Es-Sa'n, Şeyh Hilal, El-Mecdel, Tel Bicu, Soubin, Zor El-Nasiriye, Zor El-Mesalik, El-Hacame, Zor Ec-Cerabiyat, El-Naura, El-Mubarakat, Resm El-Bağl, Avveyce, El-Ayur ve Kasun Ec-Cebel köylerinde kontrolü sağladı.

Gruplar ayrıca Hama şehir merkezi yakınlarında Zırhlı Birlikler Okulu, Hattap cephaneliği, Suruc Askeri Üssü ve 25. Tugay'ı da ele geçirdi.

Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre, İran destekli gruplar 3 gündür Irak üzerinden Suriye'deki rejim güçlerine desteğe gidiyor. Destek birlikleri, her gün yaklaşık 50 arabayla Suriye-Irak sınırındaki Elbukemal ilçesinden Suriye'ye giriş yapıyor.

Elbukemal ilçesine bağlı Suveyiyye köyünde bulunan bahçelerden geçen birlikler, Meyadin ilçesi ve Halep kırsalı üzerinden Hama cephelerine varıyor. Gelen gruplar arasında Zeynebiyyun ve Fatimiyyun tugaylarının yanı sıra İran Devrim Muhafızları yer alıyor.

Bazı konvoylarda, çok namlulu roket atar (ÇNRA) ve 23 milimetrelik uçaksavarın olduğu pikap araçları bulunuyor. Destek birliklerindeki savaşçı sayısının en az 400 olduğu belirtiliyor.

"SURİYE YÖNETİMİ VE HALKIYLA DAYANIŞMA İÇERİSİNDEYİZ"

Suriye’de yaşanan son olayları da değerlendiren Zaharova, Heyet Tahrir Şam'ın Halep ve İdlib’deki saldırılarını dış güçlerin desteğiyle düzenlediğini savunarak bu saldırıları şiddetle kınadıklarını dile getirdi.

Zaharova, Heyet Tahrir Şam’ın militanlarının arasında eski Sovyetler Birliği bölgesinden gelenler dahil yabancı uyruklu savaşçıların bulunduğunu ifade ederek, "Ukrayna’nın da izleri burada görülüyor. Gelen bilgilere göre, Ukrayna istihbaratı, Heyet Tahrir Şam militanları ile etkileşim içinde. Burada, İHA’ların teslimatı ve tecrübe aktarımı söz konusu. Anlaşılan, bu, Kiev yönetiminin suç içerikli tecrübesini kullanacağı ilk bölge olmayacak." şeklinde konuştu.

Oluşan durumun yeni göç dalgasına yol açabileceğini kaydeden Zaharova, "Suriye yönetimi ve halkıyla dayanışma içerisindeyiz. Suriye’nin egemenliği, birliği ve toprak bütünlüğüne bağlı kaldığımızı teyit ediyoruz. Suriye yönetiminin, teröristlere karşı koyma, anayasal düzeni sağlama yönündeki eylemlerini destekliyoruz." ifadelerini kullandı.

Sözcü Zaharova, Suriye yönetimi ve Suriye meselesinin çözümüne ilişkin Astana Formatı garantör ülke İran ve Türkiye ile temas halinde olduklarını dile getirerek, şunları kaydetti:

"Suriye’de durumun istikrara kavuşturulması amacıyla özellikle de Astana Formatının potansiyelini kullanarak uluslararası garantör ortaklarla aktif şekilde çalışıyoruz. Astana Formatı üçlüsü Rusya, İran ve Türkiye dışişleri bakanları yakın temas halindeler. Suriye’de sahadaki duruma etkisi olan tüm devletlerin, bu durumu ülkedeki güvenlik ve istikrarı sağlamak için kullanacağını umuyoruz."

Zaharova, Suriye’deki durumun, Orta Doğu bölgesinin güvenliği için tehditler yaratabileceği değerlendirmesinde bulunarak, "Suriye’deki muhalefetin terör gruplarından ayrılması gerektiğini" belirtti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Suriye'de yaşanan son gelişmelerin Beşşar Esad rejiminin destekçileri Rusya ve İran'ın "dikkatlerinin dağıldığının" bir göstergesi olduğunu söyledi.

Blinken, Brüksel'deki karargah binasında düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrası basın toplantısında konuştu.

Suriye'de yaşanan son gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Blinken, "Suriye'de Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) saldırısıyla gördüğümüz şey, Esad’ın kilit destekçilerinin ve müttefiklerinin, Rusya olsun, Hizbullah olsun, İran olsun, hepsinin farklı şekillerde, özellikle de kendi yarattıkları sorunlar nedeniyle dikkatlerinin dağıldığı gerçeğini yansıtıyor ve HTŞ bundan yararlanmış gibi görünüyor." dedi.

Mevcut durumda yapılması gereken şeyin bölgede gerilimin tırmanmasını önlemek olduğunu aktaran Blinken, bu doğrultuda Suriyeli sivillerin korunmasını sağlamak ve iç savaşı sona erdirmek için Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararı temelinde ilerleyen siyasi bir süreç başlatılması gerektiğini dile getirdi.

Blinken, "Esad'ın siyasi bir sürece anlamlı şekilde dahil olmayı reddetmesi de bu son saldırıya ve HTŞ'nin sahada elde ettiği kazanımlara kapı açan şey olmuştur." diye konuştu.

ABD'nin Suriye'deki "kalıcı güvenlik çıkarının" terör örgütü DEAŞ'ın "yeniden dirilmesini ve geri gelmesini önlemek" olduğunu aktaran Blinken, "(Sözde halifeliğin fiziksel olarak kurulması) Bunun bir daha yaşanmamasını sağlamak son derece önemlidir." şeklinde konuştu.

"LÜBNAN'DA ATEŞKES SÜRÜYOR"

Lübnan ile İsrail arasında 27 Kasım'da varılan ateşkes antlaşması ve İsrail'in bu antlaşmayı ihlal ettiğine yönelik yöneltilen soruya Blinken, "Öncelikle ateşkesin kendisi onu elde etmek için yürütülen yoğun bir diplomasinin ürünüdür." ifadelerini kullandı.

Ateşkesin ihlali kapsamında bu ihlali doğrulayacak unsurların olması gerektiğini söyleyen Blinken, "Fransa ile uygulama ve denetleme mekanizması oluşturduk. Eğer taraflardan birisinin ateşkesi ihlal ettiği yönünde bir endişe oluşursa, bu bize geliyor ve taraflarla iletişime geçiyoruz." dedi.

Blinken, "Ateşkesin sürdüğünü söyleyebilirim. Dediğim gibi ihlal endişesi olursa mekanizmayı kullanacağız. İsrail ve Lübnan'ın ateşkesi sürdürmek istediğini de söyleyebilirim." diye konuştu.

İsrail'i, ateşkesin güvenliğe ulaşmanın en iyi yolu olduğu noktasında bilinçli olmakla savunan Blinken, ateşkesin sürdürülmesinde de kararlı olduklarını aktardı.

"UKRAYNA'NIN SEFERBERLİK KONUSUNDA KARAR VERMESİ GEREK"

Blinken, Ukrayna'nın seferberliği artırmasının savaşın gidişatı için önemli olacağını dile getirerek, "Bu çok önemli, zira para ve mühimmat olsa dahi Rusya'nın saldırılarıyla başa çıkabilmek için ön saflarda insanların olması gerekiyor. Ukrayna'nın daha fazla seferberlik konusunda vermesi gereken zor kararlar var, ancak bunlar gerekli kararlar." şeklinde konuştu.

ABD'nin de Ukrayna'nın seferber ettiği her askerin ihtiyaç duyduğu eğitim ve ekipmana sahip olmasını sağlama taahhüdü olduğunu hatırlatan Blinken, bu yardımların süreceği mesajını verdi.

Blinken, ayrıca olası barış müzakerelerinde Ukrayna'nın Rusya'ya karşı "güçlü bir pozisyonda olduğundan emin olmak istediklerini" ve bunu mümkün kılacak çabaların sürdüğünü söyledi.

"Suriye'deki süreci takip ediyoruz" diyen Çelik, "Türkiye'nin meşru çıkarlarını ve milli güvenlik ihtiyaçlarını korumak için orada bulunuyoruz" derken ekledi "Türkiye Cumhuriyeti'nin herhangi bir ülkeyi güçlendirmek ya da zayıflatmak gibi bir amacı yoktur" dedi ve ekledi:

"Suriye'nin içerisinde Suriye halkında hangi kesimden olursa olsun sivil kayıpların olmasını istemiyoruz ve tabii ki Türkiye'ye yönelik bir göç istemiyoruz. Burada tüm devletlere söylüyoruz. yayılmacılık söylemlerinin en son söyleneceği ülke Türkiye'dir."

Esad rejimi, başkent Şam'ın Doğu Guta bölgesinde, 15-47 yaş aralığında eli silah tutanları gözaltına alıyor.

Sahadaki kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Esad rejimi, başkentteki Doğu Guta bölgesinde 15–47 yaş aralığında eli silah tutan herkesi arabasıyla birlikte alıkoyuyor. Bölgedeki gençler ise rejimden güçlerinden saklanmaya çalışıyor.

 Ayrıca, bölgede gıda ürünlerinin aşırı pahalı olduğu ve yakıt sıkıntısı yaşandığı da öğrenildi.

 KİMYASAL SİLAH KULLANMIŞTI

Suriye rejimi, 21 Ağustos 2013'te başkent Şam'ın muhalifler tarafından kontrol edilen Doğu Guta bölgesinde kimyasal silaha başvurarak 1400'ün üzerinde sivili öldürmüştü. Doğu Guta, 2018'de de Rus savaş uçaklarının devrede olduğu ve Suriye rejimi ile İran destekli grupların sivillere yönelik şiddetli saldırılarıyla dünya gündemine gelmişti.

Binlerce sivilin öldüğü, insani yardımların geçişine izin verilmeyen saldırı ve ablukaların ardından bölgedeki muhalifler, Nisan 2018'de Doğu Guta'yı boşaltmıştı.

Rusya Savunma Bakanlığı makamları, Rus Deniz Kuvvetleri ile Rus Hava ve Uzay Kuvvetleri birliklerinden 1000'in üzerinde askeri personelin katıldığı, 10 savaş gemisi ve destek gemileri, denizaltılar ile Mig-24 savaş uçaklarının kullanıldığı tatbikatta hipersonik füze atışları gerçekleştirildiğini bildirdi. Rus yetkililer, tüm atışların hedeflere başarılı bir şekilde ulaştığını kaydetti.

Terör örgütü PKK/YPG, Özgürlük Şafağı Operasyonu kapsamında terörden arındırılan Deyr Hafır'da Suriye Milli Ordusu (SMO) unsurlarına pusu kurarak altı SMO askerini öldürdü. AA'nın haberine göre Suriye'nin Halep ili doğusunda SMO askerleri tarafından terörden arındırılan Deyr Hafır'a günün ilk saatlerinde sızma girişiminde bulunuldu.

Münbiç'te varlığını sürdüren PKK/YPG, Deyr Hafır'da güvenlik önlemleri alarak bölgede arama tarama çalışmaları yürüten SMO unsurlarına pusu kurdu. Yaşanan şiddetli çatışmanın ardından terör örgütü, SMO mevzilerine saldırı düzenledi.

Altı SMO unsurunun öldüğü saldırıda, terör örgütü Münbiç hattına geri çekildi. SMO, PKK/YPG'nin Tel Rıfat ile Suriye'nin kuzeydoğusu arasında terör koridoru oluşturma planına karşı 1 Aralık'ta Özgürlük Şafağı Operasyonu'nu başlamıştı.

Terör örgütü, varlığını sürdürdüğü Münbiç'ten sık sık terörden arındırılan bölgelere sızma girişimleri yapıyor ve karadan karaya yapılan atışlarla sivilleri hedef alıyor.

Erakçi Pazar günü Esad ile buluştu. Fotoğraf: AA.

Al Arabiya'nın haberine göre İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi Salı günü yaptığı açıklamada, Suriye müttefikinin kuzeyde hükümet karşıtı bir grubun kapsamlı saldırısına karşı mücadelede yardımcı olmak için asker gönderme talebini değerlendireceğini söyledi.

Erakçi, resmi Telegram kanalında "Suriye hükümeti Suriye'ye asker göndermemizi isterse, taleplerini inceleyeceğiz" dedi.

İran'ın resmi haber ajansı IRNA ise İran'ın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi ve Daimi Temsilcisinin dün akşam toplanan BM Güvenlik Konseyi'nde Suriye'deki durumun tırmanması konusunda derin endişelerini dile getirdiğini vurguladı. Ajansın haberine göre İran'ın temsilcisi Amir Said İravani "İslam Cumhuriyeti'nin Suriye hükümetine ve halkına terörizme karşı adil ve kararlı mücadelelerinde destek vermeye devam ettiği" söyledi.

Pentagon, ABD güçlerinin Salı günü doğu Suriye'de silahları imha ettiğini söyledi. Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder TSİ ile Salı gecesi gazetecilere yaptığı açıklamada, DEAŞ'a karşı uluslararası koalisyona atıfta bulunarak, "silahlar ABD ve koalisyon güçleri için açık ve yakın bir tehdit oluşturuyordu" dedi ve ekledi:

"Bu silahları kimin kullandığını hala değerlendiriyoruz ancak geçmişte bölgede saldırılar düzenleyen İran destekli milis grupları olduğunu biliyoruz" dedi.

ABD ordusunun, 2014 yılında DEAŞ ile mücadele etmek için kurulan koalisyonun bir parçası olarak Suriye'de yaklaşık 900, Irak'ta ise 2 bin 500 askeri bulunuyor.

AFP haber ajansı "İran destekli gruplar Washington'ın İsrail'e verdiği desteğe yanıt olarak Irak ve Suriye'deki ABD güçlerini defalarca hedef aldı. Amerika Birleşik Devletleri bu tür saldırılara birçok kez bu gruplara saldırılarla karşılık verdi" notunu düştü.

Ryder, Salı günü ABD'nin gerçekleştirdiği askeri harekatın "diğer grupların kuzeybatı Suriye'deki daha geniş çaplı faaliyetleriyle bağlantılı olmadığını" vurguladı. Sözcü saldırıda hedef alınan silahlar arasında kamyona monteli roketatarlar ve çeşitli silahlar olduğunu söyledi.

AFP'nin haberine göre Rusya'nın Birleşmiş Milletler büyükelçisi Salı akşamı acil toplanan Güvenlik Konseyi'nde Ukrayna istihbarat servislerini Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad hükümetine karşı savaşan muhaliflere yardım etmekle suçladı ve bazı savaşçıların bu ilişkiyi "açıkça teşhir ettiğini" söyledi.

Rusya elçisi Vassily Nebenzia Güvenlik Konseyi'ne "Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) ile savaşan muhalifler Ukrayna tarafından desteklendiklerini gizlememekle kalmıyor, aynı zamanda bunu açıkça teşhir ediyorlar" dedi.

Elçi, Ukrayna'nın GUR askeri istihbarat servisinin Suriye'nin kuzeybatısındaki savaşçılara silah sağladığını gösteren "belirgin bir iz" olduğunu söyledi.

Nebenzia, "GUR'dan Ukraynalı askeri eğitmenler mevcut... HTS savaşçılarına, Suriye'deki Rus birliklerine karşı olanlar da dahil olmak üzere, muharebe operasyonları için eğitim veriyorlar" dedi.

AFP'nin yorumuna göre "Rusya'nın 2015'te Suriye iç savaşına müdahalesi, Esad hükümetinin lehine gidişatı değiştirdi."

Haber ajansı ayrıca "Yeni saldırı sırasında Suriye ordu komutanlığından yapılan açıklamada, güçlerinin Rus hava desteğiyle Kuzey Hama ve İdlib vilayetlerinde saldırılar yaptığını belirtti" notunu düştü.

Muhalif gurupların 28 Kasım'da Halep'e yönelik saldırıları üzerine, rejim güçleri, kısa sürede bölgedeki hakimiyetini kaybetti ve muhaliflere karşı terör örgütü PKK'nın Suriye kolu YPG'den destek istedi. Bu, YPG'ye yeni bir alan açtı. Rejim, kontrolü altındaki Halep Uluslararası Havalimanı, Nübbül ve Zehra beldelerinin yanı sıra Halep Sanayi Bölgesi, Tel Hasıl ve Tel Arn bölgelerini YPG'ye bıraktı.

Ancak SMO, başlattığı operasyonla, YPG’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki sözde özerk yönetim bölgesi ile Tel Rıfat arasında terör koridoru oluşturma planını engelledi, havaalanları, yollar ve stratejik noktaları kontrol altına aldı. SMO güçleri, Tel Rıfat'ta da hakimiyeti sağladı ve YPG, 8 yıl aradan sonra Tel Rıfat'tan çıkartıldı. YPG, Tel Rıfat bölgesini, Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı bölgelerine yapılan saldırılarda bir üs gibi kullanıyor. Tel Rıfat, Fırat Kalkanı bölgesini güneyden, Zeytin Dalı bölgesini doğudan çevreliyordu.

SMO, Tel Rıfat'ın ardından yeni hedefinin Münbiç olduğunu duyurdu. ABD, 2018'deki mutabakatta terör örgütünün Suriye kolu YPG’nin Münbiç'ten silahlarıyla birlikte çekileceğini, Rusya da 2019'daki Soçi mutabakında YPG'nin Münbiç bölgesinin de dışına çıkarılacağını taahhüt etmişti. Ancak iki ülke de, taahhütlerini yerine getirmediği için YPG, Münbiç ve Tel Rıfat'ta varlığı sürdürmüştü.

Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Suriye'de ortaya çıkan gelişmelerle ilgili uzun zamandır uyarıda bulunduğunu belirterek, bölgedeki son durumu aktardı.

Konsey üyelerine hitaben açılış konuşması yapan Pedersen, Halep ve İdlib kentleri etrafında yaşanan son gelişmeler bağlamında, "Uzun zamandır, özellikle son üç yılda Suriye içinde artan şiddetin yanı sıra, bölgesel taşkınlıklar ve genişleyen İsrail saldırılarının ardından, bu durumun sürdürülemez olduğu konusunda uyarıyordum." dedi.

Yaklaşık son bir haftada Suriye'deki cephe hatlarında "dramatik değişimlerin" görüldüğünü aktaran Pedersen, bunların "4 yıldan uzun süredir büyük ölçüde yürürlükte olan bir statükoyu kökten değiştirdiğini" ifade etti. Pedersen, söz konusu gelişmelerin, Türkiye tarafından, Astana sürecinin "tekrar tekrar ihlal edilmesine bir yanıt olarak" değerlendirildiğine değinirken, bölgedeki değişken durumun kimileri için umut, kimileri için ise endişe kaynağı olarak görüldüğünü belirtti.

"Gerilimin azaltılmasına ve sükunete ihtiyacımız var" diyen Pedersen, tüm taraflara uluslararası hukuktaki yükümlülüklerini ve siyasi çözümün gereğini hatırlatarak, şiddetten kaçan Suriyelilerin geçişine izin verilmesi çağrısında bulundu.

RUSYA'DAN ÇIKIŞ: ONLARI İLGİLENDİRMİYOR

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, Suriye'deki son durumun görüşüldüğü BMGK toplantısı öncesinde söz alarak, bu toplantıyı hiçbir Batılı devletin teşvik etmediğine vurgu yaptı.

Nebenzia, "ABD'nin kendisi de dahil olmak üzere tek bir Batılı delegasyon bu konuyu desteklemedi. Görünüşe göre, yurtdışından eşi benzeri görülmemiş ve açıkça koordineli bir terör saldırısına maruz kalan Suriye'deki durum onları ilgilendirmiyor." ifadelerine yer verdi.

BMGK'nin, terör tehditlerine karşı dayanışma gösterme yükümlülüğünün olduğunu söyleyen Nebenzia, ABD'nin, tartışmayı siyasallaştırarak bölünme yaratmaya çalıştığını iddia etti.

Vassily Nebenzia, "Suriye topraklarında zaten gergin olan durumu istikrarsızlaştıran HTŞ (Heyet Tahrir Şam) teröristlerinin bu koordineli saldırısını kategorik olarak kınıyoruz." diye konuştu.