Savaşı tetikleyecek yeni suikast! İsrail-Lübnan-İran hattında sıcak gelişmeler...

Birleşmiş Milletler (BM), İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir'in Mescid-i Aksa'da sinagog inşa etme çağrısının "ters etki oluşturduğunu" belirtti.

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını cevapladı.

Ben-Gvir'in, Mescid-i Aksa'da sinagog inşa etmek istediği yönündeki açıklaması sorulan Dujarric, "Bu tür ifadeler, en hafif tabirle son derece ters etki oluşturuyor." dedi.

Dujarric, söz konusu açıklamanın "zaten kritik olan durumu daha da alevlendirme riski taşıdığını" söyledi.

"Kudüs'teki kutsal alanlar için taraflar arasında bir statüko veya anlaşma var." diyen Dujarric, "Buna herkes saygı göstermeli." ifadesini kullandı.

- Aşırı sağcı Ben-Gvir, Mescid-i Aksa'da sinagog inşa etmek istediğini söylemişti

İsrail Ordu Radyosu'na konuşan Ben-Gvir, mevcut politikanın Yahudilerin Mescid-i Aksa'da "ibadet etmesine izin verdiğini" ileri sürmüştü.

Habere göre, "Mescid-i Aksa'ya bir sinagog inşa eder misiniz?" sorusuna Ben-Gvir, "Evet" cevabını vermişti.

İsrail Başbakanlık Basın Ofisi, Ben-Gvir'in ifadeleri sonrası yaptığı yazılı açıklamada, Mescid-i Aksa'daki statükonun değişmediğini savundu.

Ben-Gvir'in açıklamalarına, birçok ülke lideri ve uluslararası kuruluştan tepki gelmeye devam ediyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Thani ile başkent Tahran’da bir araya geldi. Arakçi görüşmede, "Hamas ve Filistin direnişinin onayladığı her türlü anlaşmayı destekliyoruz" ifadelerini kullandı.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, başkent Tahran'ı ziyaret eden Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Thani ile bir araya geldi. İkili ve bölgesel konuların ele alındığı görüşmede, İran ve Katar arasındaki ilişkinin geliştirilmesi ve bölgesel gelişmeler doğrultusunda iş birliğinin artırılması kararlaştırıldı. Katar'a İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerindeki rolü nedeniyle teşekkür eden Arakçi, Gazze'de savaşı sona erdirecek girişimleri olumlu karşıladıklarını belirterek, "Hamas ve Filistin direnişinin onayladığı her türlü anlaşmayı destekliyoruz" ifadelerini kullandı.

İsrail ordusunun, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde yer alan Mevasi bölgesinde bir araca düzenlediği saldırı sonucu ölü ve yaralılar olduğu bildirildi. Saldırıda aralarında Filistin Gazeteciler Sendikası üyesi Ali Taima'nın da bulunduğu yaşamını yitiren Filistinlilerin naaşları kentteki Nasır Hastanesi'ne getirildi.

İsrail'in abluka altındaki Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 325 gündür aralıksız devam ederken ordunun Han Yunus'taki Nasır Hastanesi yakınlarında bulunan gazetecilerin çadırının önündeki bir araca düzenlediği saldırıda aralarında TRT Arabi kameramanı Muhammad el-Zaanin ve bir diğer gazeteci Muhammed Karaca'nın da bulunduğu 6 Filistinli yaralandı.

Saldırıda yaralananlar Nasır Hastanesi'nde tedavi altına alınırken TRT Arabi ekibi olayı hastaneden nakletti.

Husiler, Kızıldeniz'de ticari ve askeri gemileri hedef almaya devam ediyor. Avrupa Birliği'nin (AB), Kızıldeniz'de yürüttüğü askeri operasyon Aspire, tarafından yapılan açıklamada, Kızıldeniz'de 23 Ağustos'ta Husi saldırısına uğrayan Yunanistan bandıralı Sounion adlı petrol tankerinde çıkan yangının hala devam ettiği aktarılarak, gemide petrol sızıntısına dair bir işaret olmadığı ifade edildi.

Yetkililer, Sounion'un 150 bin ton ham petrol taşıdığını ve çevresel bir tehlike oluşturduğunu söyledi. Gemi ilk olarak 21 Ağustos'ta saldırıya uğramış ve saldırının ardından gemi motor gücünü kaybetmişti. Mürettebat, yardım talebinde bulunmasının ardından bölgede bulunan AB güçleri tarafından kurtarılmıştı. Mürettebat, daha sonra Cibuti'ye nakledilmişti.

Sounion, Yunanistan merkezli Delta Tankers tarafından işletilen ve bu ay içinde Husi saldırısına uğrayan üçüncü gemi oldu.

İran Cumhurbaşkanlığının yazılı açıklamasına göre, Pezeşkiyan, başkent Tahran'ı ziyaret eden Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'yi kabul etti.

Görüşmede, Tahran-Doha arasındaki siyasi ilişkilerin düzeyini "mükemmel" olarak nitelendiren Pezeşkiyan, iki ülke arasında diğer alanlardaki ilişkilerin düzeyinin de artırılmasının önemini vurguladı.

Katar'ın Gazze'de ateşkes sağlama çabalarını desteklediklerini belirten Pezeşkiyan, "Gazze'de her dakika insan hakları ve tüm uluslararası hukuk kuralları ihlal ediliyor ancak insan haklarını savunduğunu iddia eden bazı ülkeler bu suçlara karşı sessiz kalmanın da ötesinde bu suçların ve soykırımın faillerine destek veriyor." dedi.

Pezeşkiyan, İslam ülkeleri başta olmak üzere uluslararası hukuka bağlı ülkelerin İsrail'i Gazze'de işlediği savaş ve soykırım suçlarını durdurmaya zorlamak için ortak hareket etmesinin gereğine işaret etti.

Al Sani de Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani'nin yeni göreve başlayan Pezeşkiyan'a başarı dileklerini ileterek, "Katar Emiri, iki ülke arasındaki kardeşlik ve stratejik ilişkilerin geliştirilmesine özel önem veriyor. Ayrıca ikili ilişkilerin ve karşılıklı işbirliğinin henüz iki ülke liderlerinin istediği düzeye ulaşmadığına ve bu hedefe ulaşmak için daha fazla çaba göstermemiz gerektiğine inanıyoruz." ifadelerini kullandı.

Bazı ülkelerin Gazze'deki mağdur ve suçlulara yönelik çelişkili tutumlarda bulunduğu ifade eden Al Sani, "Katar, Gazze'de ateşkes sağlanmasına yönelik çabalarını sürdürecek ve bu bağlamda İran'ın her zaman akıllı ve sorumlu bir aktör olarak yapıcı rolüne güvenmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Al Sani, İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'ın mevcut bölgesel ve uluslararası meselelere bakış açısını ve olumlu yaklaşımını takdir ederek, ülkesinin bu yaklaşımı ikili, bölgesel ve uluslararası arenada ilerletmek için İran'la işbirliğine hazır olduğunu kaydetti.

AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik'ten Mescid-i Aksa'da bir sinagog inşa etmek istediğini söylen İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'e tepki. Çelik "Soysuz ve lanetli bir açıklama" dedi.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah Belediyesi, İsrail'in bölgenin tahliye edilmesi yönündeki tehditleri ve bombalamaları sonucunda son 2 günde yaklaşık 250 bin Filistinlinin yerlerinden edildiğini duyurdu.

Filistin Devlet Başkanlığı, İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in işgal altındaki Doğu Kudüs'te yer alan Mescid-i Aksa'da bir sinagog inşa etme çağrısının çok tehlikeli olduğunu belirterek, kınadı.

İsrail'e ait bir silahlı insansız hava aracı, Lübnan'ın kıyı şehri Sayda'da bugün bir aracı hedef aldı.

Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde füzeyle vurulan aracın alev aldığı görülürken, Akdeniz kıyısındaki şehirde gökyüzüne siyah dumanların yükseldiği görüldü.

İsrail'in saldırdığı isim, Hamas komutanı Nida Halihilin. Yerel kaynaklar, Hamas komutanının saldırıda ağır yaralandığını bildirdi.

Uluslararası haber ajansları AP ve AFP'nin Sayda'dan dünyaya geçtiği fotoğraflarda ise, küle dönmüş bir araç, ambulanslar ve etrafta toplanmış kalabalık göze çarptı.

8 Ekim tarihinden bu yana Hizbullah'la çatışan İsrail benzer saldırıları birçok kez gerçekleştirdi, birçok üst düzey Hizbullah komutanının araçları füzeyle hedef alındı. İsrail, ilk kez Ağustos ayı içerisinde Filistinli El Fetih hareketinin üst düzey bir ismina Lübnan topraklarında suikast düzenledi.

İsrail saldırılarında son 24 saatte 33 Filistinlinin daha yaşamını yitirmesiyle, savaştaki can kaybı 40 bin 435'e çıktı.

Ulusal Güvenlik Bakanlığı koltuğuna oturduğu 2022 sonundan bu yana aralıksız provokasyon gerçekleştiren Itamar Ben-Gvir, bugün bir kez daha İsrail'i karıştırdı ve Müslüman dünyasının yoğun tepkisini çekecek bir açıklama yaptı.

Faşist bakan Ben-Gvir, İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs'te yer alan kutsal mabed Mescid-i Aksa'da bir sinagog inşa etmek istediğini söyledi. İsrail Ordu Radyosu'na konuşan Ben-Gvir, "Mescid-i Aksa'ya bir sinagog inşa eder misiniz?" sorusuna "Evet" cevabını verdi.

Mevcut politikanın Yahudilerin İslam'ın üçüncü kutsal mekanı Mescid-i Aksa'da 'ibadet etmesine izin verdiği' iddiasını tekrarlayan Yahudi Gücü Partisi'nin liderine, İsrail içinden peş peşe tepkiler geldi.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ofisi, yazılı açıklamayla Mescid-i Aksa'daki statükonun değişmediğini savundu.

İçişleri Bakanı Moshe Arbel Başbakan Netanyahu'dan aşırı sağcı Ben-Gvir'in uyarılmasını istedi, söz konusu açıklamaların 'kan dökülmesine' yol açabileceğini söyledi.

Ben-Gvir'e X sosyal medya hesabından paylaştığı mesajla tepki gösteren Savunma Bakanı Yoav Gallant, aşırı sağcı politikacının eylemleriyle İsrail'in güvenliğini ve uluslararası statüsünü tehlikeye attığını söyledi.

Ana muhalefet lideri Yair Lapid ise, Netanyahu'nun koalisyon hükümetinin kontrolü yitirdiğini kaydetti.

Ben-Gvir'in söz konusu açıklamaları yaptığı sırada, fanatik Yahudiler bir kez daha Mescid-i Aksa'ya polis korumasında baskın düzenledi. Filistin yerel medyası, fanatik Yahudilerin Harem-i Şerif'in avlusunda ayin yaptıklarını bildirdi.

Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir 3 Ocak 2023'te Harem-üş Şerif'e ilk kez baskın yaptığında, kutsal bölgeye beş yıl aradan sonra giren görevdeki ilk İsrailli bakan oldu.

Henüz bakanlık koltuğundaki beşinci gününde ilk provokasyonuna imza atan Ben-Gvir, gençliğinde İsrail'in bile yasakladığı ırkçı terör örgütü 'Kah'ın üyesiydi.

1995'te El Halil’deki İbrahim Camisi'nde ibadet eden Müslümanlara ateş açarak 29 Filistinliyi katleden Baruch Goldstein'a olan hayranlığını, fotoğrafını evine asarak gösterdi.

Gazze Şeridi'ndeki savaşın başlamasıyla Filistinlilerin bölgeden başka bir ülkeye veya Sina Çölü'ne sürülmesini isteyen açıklamalar yaptı.

Geçmişte de Arapların İsrail'den atılmaları çağrısı yapan faşist bakan, Gazze Şeridi'ne İsraillilerin yerleştirilmesini talep ediyor.

İLK TEPKİLER

Filistin Dışişleri Bakanlığı, Ben-Gvir'in sinagog planını kınadı ve açıklamalardan endişe duyduğunu kaydetti.

Resmi açıklamada İsrailli bakanın bölgeyi bitmek tükenmek bilmeyen bir çatışma durumuna sokmak istediği belirtildi, Müslüman ve Arap ülkelere harakete geçmeleri çağrısında bulundu. Filistin'e göre, Ben-Gvir ve koalisyondaki diğer aşırı sağcıların kışkırtmalarından doğrudan İsrail hükümeti sorumlu.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları, Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail işgal birliklerini pusuya düşürdüklerini açıkladı.

Pusunun adresi, Gazze'nin güneyindeki en büyük şehir Han Yunus'un batısında yer alan Karara kasabası.

Kassam Tugayları, beş kişilik İsrail asker grubunun pusuya düşürüldüğünü ve işgal güçlerinin kayıp verdiğini belirtiyor.

AB Kızıldeniz deniz misyonu Aspides, X'te yayınladığı bir gönderide, Yunanistan bayraklı Sounion gemisinin, 23 Ağustos'ta Yemenli Husiler'in saldırısı sonrası alev aldığını ve üç gündür yandığını söyledi.

Husiler, Perşembe günü Kızıldeniz'deki Sounion petrol tankerine saldırdıklarını duyurdu.

Aspides, Perşembe günü yaptığı açıklamada ise, 150 bin ton ham petrol taşıyan tankerin çevre açısından tehlike oluşturduğunu söyledi.

İran'ın Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Pazar günü İtalya, Suudi Arabistan ve Azerbaycanlı mevkidaşlarıyla telefon görüşmesi yaptı.

Erakçi ile İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani arasındaki konuşmada İranlı diplomat Haniye suikastına verecekleri yanıtı gündeme getirdi.

İsrail'e mutlaka misillemede bulunacaklarını kaydeden Abbas Erakçi, saldırının hesaplanmış ve ölçülü olacağı mesajını verdi.

"İsrail'in tersine gerilimin tırmanmasından korkmuyoruz ancak bunu arıyor değiliz" diyen İran Dışişleri Bakanı, misillemenin zamanlamasına dair bir ipucu vermedi.

Hamas lideri Haniye'nin 31 Temmuz'un ilk saatlerinde uğradığı suikast, ezeli düşmanlar Tahran ve Tel Aviv yönetimlerini bir kez daha karşı karşıya getiriyor.

İran tarihte ilk kez 13 Nisan akşamı kendi topraklarından İsrail'i hedef aldı, yüzlerce balistik füze ve kamikaze silahlı insansız hava aracını ateşledi. Bu saldırı, İran'ın Şam Büyükelçiliği'ndeki bir binanın İsrail jetleri tarafından yerle bir edilmesi, Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyon birimi Kudüs Gücü'nün en önemli komutanlarından Muhammed Rıza Zahedi'nin öldürülmesine bir yanıttı.

Gazze'de ateşkes için gözlerin çevrildiği Mısır’ın başkenti Kahire'deki müzakerelerden Pazar günü de sonuç çıkmadı.

Mısırlı kaynaklar, arabulucuların sunduğu anlaşma maddeleri ve karşılıklı tavizlere tarafların yeşil ışık yakmadıklarını söyledi.

Anadolu Ajansı'na konuşan bir Hamas yetkilisi ise, masadaki yeni teklifin İsrail işgalini kalıcı hale getireceğini belirtip öneriyi reddettiklerini açıkladı. Hamas, ABD lideri Joe Biden'ın 2 Temmuz tarihinde duyurduğu ateşkes planının uygulanmasını istiyor.

Aylardır hiçbir sonuç alınamayan ateşkes ve rehine takası müzakerelerinde ABD, Katar ve Mısır arabulucu.

Washington ise Mısır'dan gelen haberlere rağmen görüşmelerin 'yapıcı şekilde' devam ettiği, 'nihai ve uygulanabilir bir anlaşma' doğrultusunda sürdürüldüğü konusunda ısrarcı.

İsmi açıklanmayan bir ABD yetkilisi, anlaşma sağlanamayan konular ve ayrıntılar üzerinde gelecek günlerde de çalışmaların süreceğini söyledi ve müzakereci tarafların Kahire'den ayrılmayacağını kaydetti.

Savaşın sonsuza kadar devam etmesini isteyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve aşırı sağ koalisyonu, yeni şartları masaya getirerek bir anlaşmanın ortaya çıkmasını engelliyor.

Netanyahu ile ülke yönetiminde etki sahibi askeri ve siyasi figürler arasında, müzakerelerde ne kadar esnek davranılabileceği konusunda büyük fikir ayrılıkları var. İsrail Başbakanı, şu anda hem müttefiki ABD hem de kendi güvenlik yetkilileri ve savunma bakanı tarafından, daha esnek olması ve bir anlaşmaya varması için büyük baskı altında.

Netanyahu’nun ABD Başkanı Joe Biden ile yakın zamanda yaptığı bir telefon görüşmesine dair sızdırılan raporlara göre Biden, İsrailli lidere 'saçmalamayı bırakmasını' söyledi. Bu da Netanyahu'nun bir anlaşma istemediğine işaret ediyordu.

İsrail medyasına sızan bilgiler, Netanyahu ile kendi müzakerecileri ve savunma yetkilileri arasındaki uçurumun giderek derinleştiğini gösteriyor.

Müzakerelerin kilit konularında uzlaşma yok

Müzakerelerin kilit noktalarından biri, İsrail işgal birliklerinin Gazze'nin Mısır sınırı boyunca uzanan ve Philadelphia Koridoru olarak bilinen toprak şeridinden çekilip çekilmeyeceği. Müzakerelerde bu koridorda yönetimin kimde olacağıyla ilgili arabulucuların birkaç farklı önerisi ortaya atıldı ancak Mısırlı kaynaklara göre hiçbir alternatif üzerinde mutabık kalınamadı.

Hamas, reddettikleri yeni teklifte 14 kilometre uzunluğundaki Philadelphia Koridoru'nun İsrail'e bırakıldığını söylüyor.

İsrail Philadelphia Koridoru'nun yanı sıra ayrıca işgalden sonra Gazze Şeridi'ni kuzey ve güney olarak ikiye bölmek için oluşturduğu Netzarim Koridoru'ndan da çekilmeyi kabul etmiyor.

On binlerce savaşçısı ve 150 bin kadar füzesi olduğu tahmin edilen Hizbullah ile İsrail arasındaki ilk misilleme raundu, Pazar sabahı gün ağarırken gerçekleşti.

Hizbullah 320 füze ve onlarca kamikaze silahlı insansız hava aracıyla İsrail'deki çok sayıda askeri üssü hedef aldı. Lübnanlı grup 11 üssü vurduğunu söylüyor, bunlardan en önemlisi Mossad karargahına da ev sahipliği yapan Tel Aviv'deki Glilot. Glilot ayrıca askeri istihbarat Unit 8200'e de ev sahipliği yapıyor.

İsrail ise 100 kadar savaş uçağıyla misillemeye hazırlanan Hizbullah'a 'önleyici' saldırı düzenlediğini, Lübnan'ın güneyinde onlarca füze fırlatma rampasını imha ettiğini duyurdu.

135 kilometre uzunluğundaki Lübnan-İsrail sınırında Pazar günü aralıksız sirenler çalarken, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah akşam saatlerinde ekranda belirdi. İsrail'e başarılı bir şekilde saldırdıklarını, istihbarat merkezini vurduklarını kaydeden Nasrallah, Tel Aviv yönetiminin kayıpları sakladığını savundu.

Al Jazeera'nın Lübnan muhabiri Zeina Khodr, Hizbullah liderinin mesajında 'caydırıcılık' unsurunun öne çıktığını belirtip misilleme saldırısının İsrail'i kırmızı çizgilerin uzağında tutup tutmayacağını önümüzdeki saatler ve günlerin göstereceği yorumunu yaptı.

Hasan Nasrallah açıklamalarında Lübnan'a haftalardır hakim olan topyekun bir savaş korkusuna da değindi, "Bu aşamada ülke nefes alabilir ve rahatlayabilir" deyip Hizbullah'ın askeri gerilimin tırmanışını engellemek istediğini vurguladı.

Pazartesi sabahına gelindiğinde ise, bu kez Lübnan-İsrail sınırından oldukça uzaktaki bir konumda, Ürdün sınırında sirenler çaldı. İsrail'in işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri'ndeki Taberiye Gölü'nün güneyindeki yerleşimlerde yaşayanlar ve tatilciler, hava saldırısı sirenleriyle yataklarından fırladı.

Ürdün-İsrail sınırındaki Hamat Gader'in yanı sıra Tel Katzir, Haon ve Ein Gev gibi yerleşimlerdeki sirenlerin nedeni, yaklaşan bir kamikaze silahlı insansız hava aracıydı. İsrail ordusuna ait savaş uçakları 'bilinmeyen' drone'u vurmak için havalandı.

İsrail ordusu, saldırının Suriye'den geldiğini ve kamikaze drone'un düşürüldüğünü bildirdi.

Ürdün sınırının sıfır noktasında yer alan Hamat Gader'de kamikaze silahlı insansız hava aracı alarmı verilmesi, son derece sıra dışı. Golan Tepeleri bölgesindeki Hamat Gader'in fiili Suriye sınırına uzaklığı ise yaklaşık 12 kilometre.

Suriye'nin güneybatısındaki Golan Tepeleri, uluslararası politikada yüzölçümünü çok aşan bir öneme sahip. İsrail, Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni 1967'deki 6 Gün Savaşı olarak da bilinen Arap-İsrail Savaşı'nda işgal etti. Bölgede yaşayan Suriyeli Arap nüfusun çoğu çatışma sırasında kaçmak zorunda kaldı.

Savaşın sonunda bir ateşkes hattı oluşturuldu ve bölge işgal gücü olan İsrail ordusunun denetimine geçti. İsrail çok kısa süre içinde Golan Tepeleri'nde Yahudi yerleşimleri inşasına başladı.

Suriye 1973'teki Yom Kippur Savaşı sırasında Golan Tepeleri'ni geri almaya çalıştı. İsrail güçlerine büyük kayıplar verdirdi ama sonunda çekilmek zorunda kaldı.

İki ülke 1974'de bir ateşkes anlaşması imzaladı. Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı bir gözlem gücü 1974'ten itibaren bölgedeki ateşkes hattına yerleşti.

İsrail 1981'de bölgeyi ilhak etti, bu karar uluslararası toplum tarafından tanınmadı. Günümüzde İsrail işgali altındaki Suriye toprağı Golan Tepeleri'nde inşa edilen Yahudi yerleşim birimlerinde on binlerce yerleşimci yaşıyor.