NATO Zirvesi'nde son gün! Karar açıklandı

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada, “Vilnius'ta Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joseph Biden ile anlamlı ve güçlü bir görüşme gerçekleştirdik. Cephe hattındaki durumu, kabiliyetlerimizi, uzun vadeli savunma iş birliğimizi ve son olaylar ışığında Rusya'nın iç süreçlerini detaylı bir şekilde ele aldık. Amerika Birleşik Devletleri, saldırganlığa karşı savunmamız boyunca Ukrayna ile yan yana durmuştur. Bunu son derece takdir ediyoruz. Rusya'nın geniş çaplı işgalinin başlangıcından bu yana Ukrayna'ya sağladığı askeri, mali ve siyasi olmak üzere hayati önem taşıyan yardımlar için ABD Başkanı'na, Kongre'ye ve Amerikan halkına şahsen teşekkür ederim” dedi.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Ukrayna'nın NATO üyesi olup olmayacağına dair 'Ukrayna üyelik yolunda, bu çok önemli bir an. Zirvedeki liderlerin Ukrayna'nın NATO üyesi olması konusundaki görüşleri çok açık. Ukrayna NATO üyesi olacak' ifadelerini kullandı.

İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace gazetecilere verdiği demeçte Ukrayna'ya yönelik 'Ülkeler Ukrayna için kendi silah stoklarından vazgeçiyor. Bu savaş asil bir savaş. Özgürlükleriniz için savaştığınızı görüyoruz. Diğer ülkelerdeki politikacıları savaşınızın bu silah stoklarını almaya değeceğine ikna etmelisiniz' dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi nedeniyle bulunduğu Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki ikili görüşmeleri kapsamında, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Beyaz Saray, ABD Başkanının bu öğleden sonra Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky ile yapacağı görüşmede 'açık sözlü ve samimi' olacağını söyledi.

İkili, NATO'nun Ukrayna'nın ittifaka katılması için net bir zaman çizelgesi vermeme kararının gerekçesini tartışacak.

Zelensky, Salı günü NATO'yu Ukrayna'nın üyelik takvimini belirlemede gecikmeler yaşandığı için eleştirerek, 'benzeri görülmemiş ve absürt' olarak tanımlamıştı.

Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ise, "Biden, Başkan Zelensky'nin güçlü görüşleri olduğunu biliyor ve bu görüşleri ifade etmekten korkmuyor. Başkan Biden da Zelensky'ye karşı çok açık sözlü, dürüst ve samimi. Yapacakları toplantının karakteri bu olacak" dedi.

Vilnius zirvesinin ikinci gününde NATO-Ukrayna Konseyi toplantısı gerçekleşti. NATO üyesi ülkelerin liderleri bir bir salona gelirken, ittifakla Kiev arasındaki konseyin ilk toplantısında gözler Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'deydi.

Zelenskiy, toplantıda Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'ın arasına oturdu.

Uluslararası haber ajansları, toplantı salonundan liderlerin samimi sohbetleri ve gülümsemelerini yansıtan fotoğraflar servis etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın zirveden önce NATO üyeliği için destek verdiği Vladimir Zelenskiy ile sohbet ettiği, yanı sıra ABD lideri Biden ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le de ayak üstü konuştuğu görüldü.

BBC, NATO'daki hassas toplantı öncesi kapılar kapanmadan liderlerin diplomasiye devam ettiğini, birçok el sıkışma, sarılma ya da gülümsemenin objektiflere yansıdığını bildirdi.

Kremlin, ABD'nin Kiev'e misket bombası teslim edeceğini duyurmasının ardından Ukrayna'nın Rus birliklerine karşı parça tesirli bomba kullanması durumunda karşılık vereceklerini açıkladı.

Misket bombaları, Birleşik Krallık, Kanada, Yeni Zelanda ve İspanya gibi pek çok Batılı müttefik de dahil olmak üzere 120'den fazla ülke tarafından yasaklandı. Ancak ne ABD, ne Rusya ne de Ukrayna misket bombalarının kullanımını yasaklayan uluslararası sözleşmeye taraf değil.

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov gazetecilere verdiği demeçte, "Bu tür mühimmatın potansiyel kullanımı durumu değiştirir ve elbette Rusya'yı karşı önlem almaya zorlar" dedi.

Rusya'nın halihazırda 'bomba içinde bomba' olarak da bilinen patlayıcıları Ukrayna'da kullandığı biliniyor ancak Moskova bunu reddediyor.

Misket bombaları tipik olarak geniş bir alanda ayrım gözetmeden öldürebilen çok sayıda küçük bomba atar. Patlamamış bombalar yıllarca yerde kalabilir ve gelişigüzel şekilde infilak edebilir.

İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace'a, Ukrayna lideri Zelenskiy'nin NATO'ya katılmak için kesin bir takvim veya koşullar verilmediği yönündeki şikayetleri soruldu.

Ukrayna'nın Batılı ülkelerin yardımına teşekkür etmeye daha fazla vurgu yapması gerektiğini savunan İngiliz bakan, Kiev yönetiminin alabileceği tüm silah yardımını elde etmek için acele etmesini eleştirdi.

Söz konusu acelenin Ukraynalıların alınan yardım için her zaman minnettar olduklarını söylemedikleri anlamına geldiğini belirten Bakan Wallace, "Hoşumuza gitsin ya da gitmesin, insanlar biraz minnettarlık görmek istiyor" dedi:

"Biliyorsunuz, biz bir alışveriş sitesi değiliz. Bunu onlara geçen yıl, 11 saat araba kullandıktan sonra bana bir liste verildiğinde kendilerine de söyledim."

Ben Wallace, ancak Zelenskiy'in kendi kamuoyuna konuştuğunu anladığını ve Salı günkü şikayetine rağmen nihai zirve anlaşmasının Ukrayna için iyi olduğunu sözlerine ekledi.

Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy ile NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, yaptıkları görüşmenin ardından kameraların karşısına geçti. Vilnius'taki basın toplantısı tüm dünya televizyonları tarafından canlı yayınla ekrana getirilirken, uluslararası haber ajansları 'son dakika' koduyla açıklamaları servis etti.

"Ukrayna şu anda NATO üyeliğine her zamankinden daha yakın" diyen Stoltenberg, Vilnius'ta verilen kararların NATO-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir başlangıç olacağını söyledi.

Müttefiklerin bugün itibarıyla Ukrayna'ya uzun vadeli güvenlik desteği sağlamaya karar verdiğini belirten Stoltenberg, atılacak adımları sıraladı.

Stoltenberg, "Şartlar yerine getirildiğinde Ukrayna'ya davet sunacağız" dedi.

Rusya, 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğine itiraz gerekçesiyle tanklarını batı komşusuna işgal için gönderdi.

Jens Stoltenberg, Rusya'nın NATO'ya kimin üye olacağına karar vermesinin asla söz konusu olamayacağını vurguladı, "Bu kararı verecek olanlar NATO'daki müttefiklerimizdir" diye konuştu. NATO Genel Sekreteri, İsveç ve Finlandiya'nın ittifak yolculuğunda da Moskova'dan benzer itirazların yükseldiğini hatırlattı.

Vladimir Zelenskiy ise mevcut tabloda NATO ile uzun bir yola girildiğini kaydetti, Ukrayna ordusunun halihazırda NATO silahlarını kullanabildiğini hatırlattı.

"Bize destek veren liderlere teşekkür ediyoruz. Zirve olumlu ama üyelik daveti alırsak ideal olur" diyen Zelenskiy, Avrupa Birliği ve NATO'ya üyelik için reformları sürdürdüklerini aktardı.

45 yaşındaki Ukrayna lideri, savaş devam ettiği sürece ülkesinin ittifaka dahil olamayacağının farkında olduklarını vurguladı ancak NATO'ya katılabilmek için de hayatta kalmaları gerektiğini söyledi.

Vladimir Zelenskiy, "NATO üyeliğimiz konusunda önemli bir sinyal gördük" ifadesini de kullandı.

İngiliz The Guardian gazetesi, Kremlin'in Batı'nın Ukrayna'ya güvenlik garantileri vermesinin yanlış yola saptırıcı ve 'potansiyel olarak çok tehlikeli' olduğunu söylediğini aktardı. Kremlin, bunun Rusya'nın güvenliğini ihlal edeceğini ileri sürdü.

NATO, Tokyo'da bir irtibat ofisi açma planlarını en azından şimdilik rafa kaldırmış gibi görünüyor. Salı günü yayınlanan ortak bildiride, ittifakın Asya-Pasifik'teki ortaklarıyla işbirliğini derinleştirme planlarının bir parçası olarak tartışılan ofis planlarından bahsedilmedi.

Rusya'nın yanı sıra Çin tehdidinden giderek daha fazla endişe duyulan zirveye, üst üste ikinci yıl Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore'den devlet başkanları katıldı.

Fransa, Tokyo'da bir NATO irtibat ofisi kurulması planlarına açıkça karşı çıktı. Paris yönetimi gerekçe olarak, bunun Çin'i kışkırtacağını ve toprak ihlali olarak yorumlanacağına dair endişlerini dile getirdi.

Ortak bildiri, Çin'in 'belirtilen emelleri ve zorlayıcı politikalarının çıkarlarımıza, güvenliğimize ve değerlerimize meydan okuduğunu' söyledi ve 'Rusya ile derinleşen stratejik ortaklığı' konusundaki endişelerini vurguladı.

NATO Başkanı Jens Stoltenberg ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin yakında ortak bir basın toplantısında konuşmaları bekleniyor.

Zelensky zirvenin ilk gününde geri adım atmadı ve Kiev'in tam bir NATO üyesi olması için zaman çizelgesinin olmamasını samimi bir şekilde 'absürt' olarak tanımladı. Ancak bu sabah, müzakereler için önceliklerini sıralayarak ve müttefiklerine destekleri için teşekkür ederek daha uzlaşmacı bir ton kullandı.

Vilnius'taki NATO zirvesi kapsamında temaslarını sürdüren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile bir araya geldi.

Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile görüştükten sonra Ukrayna'ya daha fazla Patriot rampası ve füze göndermeyi kabul ettiği için Telegram kanalında Almanya'ya teşekkür etti. Mesajda şunları yazdı:

"Şansölye Scholz ile NATO yolunda Ukrayna'nın güvenlik garantileri konusundaki sohbetimize devam ettik. Desteğiniz için teşekkürler!
Almanya'dan ek Patriot rampaları ve onlar için füzeler konusunda bir anlaşma var. Bu, Ukrayna'daki yaşamı Rus teröründen korumak için çok önemli! Almanya'nın Ukrayna'ya uzun vadeli destek vermeye ve özgürlüğü savunmamıza hazır olmasından ötürü minnettarım. Uzun vadeli destek programları, dünyadaki herkese Avrupa'mızın bir güvenlik ve barış alanı olarak kalacağının en iyi işaretidir."

NATO Zirvesi sürerken Ukrayna şehirlerini bombardımana tutan Rusya, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'nın yorumlarına hakaretlerle karşılık verdi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba'yı Kiev yönetiminin muhtemel NATO üyeliği hakkında eleştirdi ve alaycı şekilde Rusya Dışişleri Bakanlığı'na bağlı diplomasi akademisinin uzaktan eğitimine katılmasını tavsiye etti.

Şahin çıkışlarıyla bilinen Zaharova, Kuleba'nın Ukrayna'nın ittifaka katılmasıyla ilgili yorumlarına atıfta bulunarak Telegram kanalından şu mesajı paylaştı:

"Aptal. Kuralları oyun başlamadan öğrenmeniz gerekir, oyun başladıktan sonra değil. Öyle olsun, sana söylüyorum. Batılıların icat ettiği 'Kurallara dayalı dünya düzeni' budur. Zeki olanlar buna katılmaz, çünkü kurallar yoktur, olaylar yaşanırken icat edilirler ve oyun istenen sonucu getirmezse de değiştirilirler. Alternatif, aklı başında insanların çoğunluğu tarafından uluslararası hukuktur. Bütün bunlar, Kuleba'nın bile öğrenmesine yardımcı olacak Rusya Devlet Bakanlığı uzaktan eğitim programı akademisinde öğretiliyor."

NATO, Çin'i zorlayıcı davranışlarda bulunmakla, Tayvan'ı tehdit etmekle ve ordusunu ağır bir şekilde güçlendirmekle suçladı. Pekin tarafı ise bu değerlendirmeden memnun değil.

İngiliz yayın kuruluşu BBC'ye göre, Çin dışişleri bakanlığı NATO'yu 'asılsız suçlamalarını ve kışkırtıcı sözlerini' durdurmaya çağırdı. Sözcü Wang Wenbin, NATO tarafından dün yayınlanan sert ifadeli ortak bildiri hakkında basın toplantısında açıklamalarda bulundu.

Zirvenin ilk gününde ABD, İngiltere, Fransa, Kanada, Almanya ve İtalya liderleriyle bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugünkü randevularına İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'le başladı. Cumhurbaşkanı daha sonra Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile buluştu.

Erdoğan'ın ilerleyen dakikalarda Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'le bir araya gelmesi bekleniyor.

Ukrayna'nın geleceğinin ittifakta olduğunu ilan eden Vladimir Zelenskiy, üyelik için zaman çizelgesi çağrısını geri çeviren NATO liderleriyle bugün bir dizi ikili görüşme yapacak. Bugün gerçekleşecek en hassas randevu, ABD lideri Joe Biden ile.

Ukrayna lideri Almanay Başbakanı Olaf Scholz'un ardından İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'la bir araya geldi.

Yetkililere göre, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın Kiev'e gelişmiş silahlar, eğitim ve diğer askeri yardımlar şeklinde uzun vadeli güvenlik desteği güvencesi vermesi bekleniyor.

Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, zirvenin ikinci gününde önceliklerini Telegram kanalından açıkladı. Zelenskiy, mesajında "Bugünün gündeminde üç önceliğimiz var" deyip ekledi:

"Birincisi, ordumuza savaş alanında yeni destek paketleri. İkincisi NATO'ya bir davet. Güvenlik durumu el verdiğine bu daveti alacağımız konusunda anlayışa ihtiyacımız var. Bütün bunları ortaklarımızla tartışmak istiyoruz. Üçüncüsü, bugün NATO yolunda Ukrayna için güvenlik garantileri için görüşeceğiz."

'NATO zirvesinin son gününde, hüsrana uğramış Zelensky güçlü taahhütler umut ediyor' diyen France24, Ukrayna liderinin ittifaka katılım için bir zaman çizelgesinin duyurulmamasıyla hüsrana uğradığnı yazdı.

Televizyona göre, Zelenskiy zirveden güçlü taahhütler sağlayarak dönmeyi umut ediyor.

İngiltere hükümeti, G7 ülkelerinin bugün Ukrayna'nın uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri için uluslararası bir çerçeve duyuracağını bildiriyor. Londra yönetimi tarafından yapılan resmi açıklamanın Washington'dan gelen duyuruya benzediği gözlerden kaçmadı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD lideri Joe Biden zirvenin ilk günü görüştü, gündemde F-16'lardan Ukrayna'ya, Ege Denizi'ndeki istikrardan bölgesel meselelere birçok başlık vardı.

ABD Başkanı Joe Biden, Twitter hesabından "Türkiye'nin, İsveç'in üyeliğini kabul etmesiyle tarihi niteliği daha da artan NATO Zirvesi'nde bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yeniden bir araya gelmek harikaydı" mesajını paylaştı.