04.03.2024 - 12:21 | Son Güncellenme:
İsrail'in Gazze Şeridi'ni yerle bir edip 30 bini aşkın insanı katlettiği savaşta beşinci ay doldu, tüm Orta Doğu'ya dalga dalga yayılan çatışmalara dair tüm gelişmeleri canlı blog sayfasına taşıyoruz.
İsrail’in 150 gündür saldırılarının sürdürdüğü Gazze Şeridi’ne birçok ülke tarafından havadan insani yardımlar sağlanmaya devam ediyor. İsrail’in insani yardımların girişine izin vermediği kuzey bölgesine havadan yardım ulaştırıldı. Çevredekiler tarafından kaydedilen görüntülerde, açlıkla mücadele eden çok sayıda Gazzelinin yardımlara doğru koştuğu görüldü.
ABD’nin İsrail'deki büyükelçiliğinde görevli bir personel hayatını kaybetti. Büyükelçilik sözcüsü yaptığı açıklamada, ABD’li personelin hayatını kaybettiğini doğrulayarak, olayla ilgili daha fazla ayrıntı paylaşmadı. Sözcü, hayatını kaybeden kişinin ABD Büyükelçisi Jack Lew olmadığını aktararak, "hiçbir kötü niyetli eylemden şüphelenmediklerini" söyledi.
İsrail basınında yer alan haberlerde, büyükelçilik çalışanının Kudüs’teki bir apartman dairesinde ölü bulunduğu aktarıldı.
BM Genel Kurulu, ABD’nin 20 Şubat’ta BM Güvenlik Konseyi’nde Gazze Şeridi’nde acil insani ateşkes talep eden karar taslağını veto etmesinin ardından Acil Özel Oturum düzenledi. BM Genel Kurulu Başkanı Dennis Francis yaptığı konuşmada, BM'nin 1945'teki kuruluşundan bu yana gelecek nesilleri savaş belasından kurtarmak gibi kapsamlı bir görevi olduğunu söyleyerek, uluslararası toplumu Gazze’deki krizi sona erdirmek için şimdi harekete geçmeye çağırdı. Francis, "Gazze'deki durum felaket, insafsız ve utanç verici. Geçen hafta Gazze Şehri'nde yardım malzemelerinin dağıtımı sırasında yüzlerce kişinin öldüğü ve yaralandığı yönündeki haberler karşısında şok oldum ve dehşete kapıldım” dedi.
Yaklaşık 1,5 milyon insanın yaşadığı Refah'ta İsrail'in kara harekâtının devam etmesinden son derece endişe duyduğunu ifade eden Francis, masum sivillerin hayatını kurtarmak için azami itidal çağrısında bulundu. İsrail'in insani yardım erişimine getirdiği kısıtlamaların hayat kurtaran yardım akışını büyük ölçüde azalttığını belirten Francis, UNRWA'nın ocak ayından şubat ayına kadar Gazze'ye giren kamyon sayısında yüzde 50'lik bir azalma olduğunu bildirdiğini söyledi. Francis, "Bu nedenle insani yardım operasyonlarının ölçeğini hızla ve önemli ölçüde arttırmamız ve ihtiyaç sahibi tüm sivillere sınırsız erişim sağlamamız elzemdir" dedi.
Acil insani ateşkes çağrısında bulunan Francis, “Tüm taraflar, özellikle sivillerin ve sivil tesislerin korunmasıyla ilgili olarak, uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymalıdır. Ayrıca, tüm rehineler derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmalı ve ihtiyaç sahiplerinin insani yardıma tam ve engelsiz erişimi sağlanmalıdır” dedi.
Hamas'ın İsrail'e saldırmasından hemen sonra savaşa dahil olan Hizbullah, son dört ayda Tel Aviv'e binlerce füze fırlattı. İran'ın vekil gücü olan Hizbullah'ın silah ve mühimmatı ise bizzat Tahran tarafından sağlanıyor.
İsrail kanadı ise savaşta ikinci bir cephe açılmaması için ülkenin kuzeyinde yaklaşık 10 kilometrelik bir tampon bölge oluşturdu ve buradaki halkı bölgeden uzaklaştırdı.
Son olarak Hizbullah, İran'a ait Falag-2 füzesiyle İsrail'i vurduğu görüntüleri yayınladı. Hizbullah söz konusu 256 kiloluk füzeyle İsrail'e ait gözetleme kuleleri ve askerlerini hedef aldığını bildirdi.
Hizbullah aynı füzeyle ayrıca Kafr Shuba ve Nader Dağı'nda bulunan 'hedefleri' vurduklarını açıkladı.
Mısır'ın başkenti Kahire'de ABD ve Katar'ın da katılımıyla ateşkes müzakereleri sürerken, Hamas kanadından bir açıklama geldi.
Gazze Şeridi'ni 2007 yılından bu yana yöneten Hamas, ateşkes anlaşmasının Ramazan ayının ilk haftasında hayata geçmesini bekliyor.
Wall Street Journal'a konuşan bir Hamas yetkilisi, Ramazan'ın başlayacağı 10 Mart tarihinden önce bir anlaşmaya varılmasının zayıf ihtimal olduğunu söyledi. Söz konusu yetkiliye göre, Ramazan'ın ilk hafta sonu bir ateşkes anlaşmasına varılması daha ulaşılabilir bir hedef.
Hamas, hafta sonu Kahire'ye bir heyet gönderdi.
İsrail ise, Hamas'ın hayatta kalan rehinelerin isimlerini vermediği gerekçesiyle Mısır'a temsilci yollamadı.
Ateşkes müzakerelerindeki en kritik başlıklar İsrail işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve evlerini terk etmek zorunda kalan Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine geri dönüşüne izin verilmesi.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında Lübnan sınırında devam eden çatışmalar yarın beşinci ayını dolduracak.
Lübnan'ın en ciddi askeri gücü olan Hizbullah, sabah saatlerinde sınırdaki Zarit bölgesini bombardımana tuttuğunu bildirdi. İsrail tarafında ise herhangi bir siren sesi duyulmadı.
Öğle saatlerine gelindiğinde ise sınır hattında hava saldırı sirenleri çaldı ve patlamalar duyuldu. İsrail medyası sınıra yakın konumdaki Margaliot'a Hizbullah tarafından bir tanksavar füzesi ateşlendiğini bildirdi.
30'lu yaşlarındaki bir erkeğin öldüğü füze saldırısında yedi kişi de yaralandı. Ambulans servisinin verdiği bilgiye göre, yaralılardan ikisinin durumu ağır.
Times of Israel, ölen ve ağır yaralananların Taylandlı tarım işçileri olduğunu yazdı.
Al Jazeera, İsrail savaş uçaklarının Lübnan'ın Ayta eş Şaab kasabasını bu sabah vurduğunu ve çok sayıda evin hedef alındığını bildirdi. Binalarda ciddi hasara yol açan saldırıların hedefleri arasında enerji ve su hatlarını da vardı.
Al Jazeera ayrıca Lübnan'ın güneyindeki Hula ve Merkaba kasabalarının da İsrail işgal güçleri tarafından fosfor bombalarıyla vurulduğunu duyurdu.
Uluslararası televizyona göre, Hunin Vadisi ve Margaliot'u tepeden gören Hula ve Merkaba'yı hedef alan saldırılar İsrail ordusunun misillemesi gibi görünüyor.
Uluslararası haber ajansı AFP ise, İsrail'in bombardımana tuttuğu Lübnan'ın sınır köyü Vazzani'den gökyüzüne yükselen dumanların yer aldığı fotoğraflar geçiyor.
8 Ekim'de başlayan sınır çatışmalarında Lübnan tarafında aralarında çocuklar ve kadınların da bulunduğu onlarca sivil yaşamını yitirdi. Hizbullah, 200'den fazla üyesini kaybettiğini açıkladı. İsrail tarafında ise aralarında üst rütbeli subayların da bulunduğu çok sayıda asker Hizbullah saldırılarında öldürüldü. Sınır hattındaki İsrail yerleşimlerinin çoğu tahliye edildi.
İsrail ordusu, geçen hafta sınırın 100 kilometre ötesindeki Bekaa Vadisi'ne hava saldırıları gerçekleştirdi. Jetlerin bombardımanı, Lübnan'da savaştaki en derin saldırı olarak kayıtlara geçti.
Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail bombardımanında son 24 saatte 100'den fazla kişi hayatını kaybederken ölü sayısı en az 30 bin 534'e yükseldi.
Mısır resmi medyası, Kahire'de hafta sonundan bu yana devam eden ateşkes müzakerelerinde ciddi ilerleme sağlandığını duyurdu.
Arabulucular ABD ve Katarlı yetkililerin yanı sıra Hamas heyeti de hafta sonu Mısır'ın başkenti Kahire'ye uçtu.
İsrailliler Hamas'ın hayatta olan rehinelerin listesini vermediğini söyleyerek Kahire'ye heyet göndermedi.
Mısır resmi televizyonu, ikinci gününe giren müzakere turunda dikkate değer ilerleme kaydedildiğini bildirdi.
ABD, Katar ve Mısır, Ramazan ayından önce bir ateşkes için bastırıyor.
Beşinci ayı bugün itibarıyla dolan savaşta İsrail ve Hamas arasındaki müzakerelerde en kritik başlıklardan biri, işgal askerlerinin çekilmesi.
Altı haftalık olması öngörülen ateşkeste, Hamas'ın elinde tuttuğu rehinelerin bir kısmını bırakması, buna karşılık İsrail hapishanelerindeki yüzlerce mahkumun özgürlüğüne kavuşması bekleniyor.
7 Ekim Cumartesi sabahı eşi benzeri olmayan bir baskınla yüzleşen İsrail, beşinci ayı bugün itibarıyla dolan savaşta en çok Hamas lideri Yahya Sinvar'ı yakalamak istedi.
Tüm insansız hava araçları, teknolojik takip sistemleri, sahadaki ajanlar ve işgal birlikleri, savaşın başından bu yana Yahya Sinvar'ı arıyor. Geride kalan haftalarda İsrail ordusu Gazze Şeridi'ndeki bir tünelde kaydedilmiş bir görüntüyü yayınladı. İsrailliler video kaydındaki kişilerin Sinvar ve ailesi olduğunu söyledi.
En çok arananlar listesinin bir numarası Sinvar ve kardeşi sırra kadem basarken, İsrail medyası bugün Hamas liderinin bir haftadır ateşkes müzakerelerini yürüten Katarlı ve Mısırlı yetkililerle iletişim kurmadığını duyurdu.
Kanal 12 televizyonu, Yediot Ahronot ve diğer İsrail medyasına isim vermeden konuşan yetkililer, Yahya Sinvar'ın önümüzdeki günlerde hayata geçecek bir ateşkes anlaşmasına ilgi duymadığını savundu. İsrail medyası, Sinvar'ın Ramazan ayı boyunca şiddetin artırılmasını umduğunu da ileri sürdü.
Mısır'ın başkenti Kahire'de hafta sonu ABD'liler, Katarlılar ve Hamas heyeti buluştu. 10 Mart'ta başlayacak Ramazan ayından önce bir ateşkese ulaşılması için yoğun çaba harcanıyor.
ABD kongresinden sızan gizli raporda Türkiye'yi hem Ege'de hem de Akdeniz'de ilgilendiren bir harita ortaya çıktı. Söz konusu harita Yunanistan'da adeta depreme yol açtı.
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in Gazze Şeridi'nde acil ateşkes çağrısı yapması, İsrail hükümetindeki radikallerin tepkisini çekti.
Faşist Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, X hesabından yaptığı paylaşımda "Hamas'ı imha etme vakti, Kamala" diye yazdı.
"Gazze’de her gün gördüğümüz yıkım" cümlesini kuran ABD'nin iki numarası Harris, "Ailelerin yaprak ve hayvan gıdası yediğine dair haberler var, kadınlar yetersiz beslenmiş bebekler dünyaya getiriyor çok az ya da hiç tıbbi bakım olmadan ve çocuklar gıdasızlıktan ve sıvı kaybından yaşamlarını yitiriyor" dedi.
Aşırı sağcı Ben-Gvir'in sosyal medya mesajı, İsrail savaş kabinesi üyesi Benny Gantz'ın ABD ziyaretinin hemen öncesine rastlıyor. Benny Gantz, Washington'da üst düzey ABD'li yetkililerle görüşecek.
Washington ziyareti şimdiden tartışmaların odağında. Başbakan Binyamin Netanyahu ile Ulusal Birlik Partisi lideri Gantz, söz konusu seyahat nedeniyle karşı karşıya.
Öfkesini gizlemeyen Netanyahu, İsrail'in Washington Büyükelçiliği’ne Gantz’ın ABD ziyaretini boykot etme talimatı verdi. Binyamin Netanyahu, Gantz’ın ABD’li yetkililerle Washington'da görüşmek için kendisinden onay almadığını söylüyor.
8 Ekim tarihinden bu yana İsrail ordusuyla sınır hattında çatışan Hizbullah, Lübnan'dan bir kez daha saldırılar gerçekleştirdi.
Lübnan'ın en ciddi askeri gücü olan Hizbullah, sınırdaki Zarit bölgesini bombardımana tuttuğunu bildirdi. İsrail tarafında ise herhangi bir siren sesi duyulmadı.
İran destekli Hizbullah ayrıca Zarit ve Katmun çevresindeki İsrail birlikleriyle çatıştığını da aktardı.
Beşinci ayı dolmak üzere olan çatışmalarda Lübnan tarafında aralarında çocuklar ve kadınların da bulunduğu onlarca sivil yaşamını yitirdi. Hizbullah, 200'den fazla üyesini kaybettiğini açıkladı.
İsrail tarafında ise aralarında üst rütbeli subayların da bulunduğu çok sayıda asker Hizbullah saldırılarında öldürüldü. Sınır hattındaki İsrail yerleşimlerinin çoğu tahliye edildi.
Gazze Şeridi'ne hafta sonu ilk kez havadan yardım bırakan ABD, Orta Doğu operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanı (CENTCOM) Michael Erik Kurilla'nın Refah sınır kapısını ziyaret ettiğini duyurdu.
Refah Kapısı, halihazırda Gazze Şeridi'nin dünya ile tek bağlantısı. Mısır sınırındaki kapıdan geçişine izin verilen insani yardımlar, İsrail tarafından uzun uzun aranıyor.
CENTCOM, X hesabından general Kurilla'nın çok sayıda uluslararası kuruluş ve sivil toplum organizasyonuyla bir araya geldiğini, yanı sıra Mısır 2'inci Sahra Ordusu'yla Gazze'ye insani yardım sevkiyatını görüştüğünü bildirdi.
CENTCOM komutanı Michael Erik Kurilla'nın Refah Kapısı'nı ziyaret ettiği turda ayrıca Ürdün, Suriye ve İsrail'e de uğradığı belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise, Washington'ın mümkün olan her kanaldan Gazze'ye daha fazla insani yardım sağlanmasına çalıştığını söyledi.
Husilerin Kızıldeniz'i dünyanın en tehlikeli su yolu haline getirmesiyle ABD ve Batılı müttefikleri Babülmendep Boğazı çevresine çok sayıda savaş gemisi konuşlandırdı. İsrail'in Gazze'den çekilmesini isteyen Yemenli grup, Batılı ülkelerin devriyelerine rağmen geri adım atmadı ve Kızıldeniz'den geçen gemilere yeni saldırılar düzenledi. ABD ve İngiltere'nin Yemen'deki Husi hedeflerini hava saldırılarıyla vurması da tabloda bir değişikliğe yol açmadı, dahası İran destekli grup Amerikan savaş gemilerine füzeler ateşleyerek saldırılara yanıt verdi.
Birçok nakliye devi ve petrol şirketi küresel ticaretin yaklaşık yüzde 13'üne ev sahipliği yapan Kızıldeniz rotasından ayrılıp Afrika Kıtası'nı boydan boya kat eden güzergaha yönelirken, Husilerin vurduğu İngiliz karo gemisi Rubymar geçen hafta Aden Körfezi açıklarında battı.
Kızıldeniz'in altından geçen iletişim kablolarının savaştan nasıl etkileneceği merak edilirken, Hong Kong merkezli HGC Global Communications adlı şirket şimdiye kadar dört ana kablonun kesildiğini açıkladı. Şirketin verdiği bilgiye göre, dört kablonun kesilmesinin trafiğe yaklaşık yüzde 25'lik bir etkisi oldu. Kızıldeniz'de halen zarar görmemiş 11 iletişim kablosu bulunuyor.
Husilerin ana destekçisi İran ise, ezeli rakibi Suudi Arabistan'ın tam karşısında bir deniz üssü kurmayı hayal ediyordu ancak plan başarısız oldu. Tahran yönetimi, Kızıldeniz kıyısındaki Sudan'a kalıcı bir deniz üssü kurarak bölgeye yerleşmeyi planlıyordu.
Sudan'ın fiili lideri Abdülfettah Burhan'a istihbarat danışmanlığı veren Ahmed Hasan Muhammed, İran'ın Sudan ordusuna drone tedariği sağladığını ve üs için izin verilmesi durumunda da bir helikopter gemisi taahhütünde bulunduğunu söyledi.
Wall Street Journal'a konuşan Muhammed, "İranlılar, üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söylüyor. Aynı zamanda oraya savaş gemileri konuşlandırmak istiyorlar" ifadelerini kullandı.
Muhammed, Hartum yönetiminin ABD ve İsrail'i rahatsız etmekten çekindiği için İran'ın teklifini kabul etmediğini söyledi.
İran'ın New York'taki Birleşmiş Milletler temsilciliği konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi.
Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssüne sahip olması, Tahran'ın dünyanın en yoğun denizcilik hatlarından birindeki etkisini artırması anlamına geliyor.
İran'ın bölgesel rakipleri İsrail, Mısır ve Suudi Arabistan'ın da Kızıldeniz'e doğrudan erişimi bulunuyor.
Sudan, Ömer Beşir'in yıllar süren iktidarı sırasında İran'la yakın ilişkilere sahip ülkelerden biriydi. Beşir'in 2019'daki darbeyle devrilmesinin ardından iktidarı devralan General Abdülfettah Burhan yaptırımları sona erdirebilmek için ABD'yle yakınlaşma ve İsrail'le ilişkileri normalleştirme yoluna gitmişti.
Geçen nisanda Abdülfettah Burhan'ın yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalo'yla ters düşmesinin ardından ülkede iç savaş patlak verdi. Sudan ordusuyla Dagalo'nun yönettiği paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) arasında çatışmalar başladı.
Muhammed, "Sudan, İran'dan drone satın aldı çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası hukuğa uymak için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı" diye konuştu.
Daha önce Mısır'ın Sudan ordusuna drone verdiği, Birleşik Arap Emirlikleri'ninse RSF'ye silah gönderdiği yönünde haberler uluslararası medyaya yansıdı.
Kanal 14 televizyonu, aralarında sürekli medya önüne çıkan Daniel Hagari'nin de bulunduğu İsrail ordu sözcüleri birimindeki üst düzey isimlerin istifa ettiğini duyurdu.
Görevini bırakan isimler arasında İsrail ordusunun uluslararası sözcüsü Richard Hecht de var.
Kanal 14, birçok üst düzey ismin savaş zamanında istifa etmesinin alışılmadık olduğunu belirtiyor.
Hafta sonu Mısır'ın başkenti Kahire'de ABD, Katar ve Hamas heyetlerinin buluşmasıyla devam eden ateşkes müzakerelerine, İsrail'den bir temsilci gitmedi. Tel Aviv yönetimi, Hamas'ın hayatta olan rehinelerin listesini vermeyi reddetmesi üzerine Kahire'ye heyet göndermedi.
Ramazan ayı başlamadan önce bir ateşkese varılması için çabalar yoğunlaşırken, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris Gazze Şeridi'nde acil şekilde ateşkes sağlanması gerektiğini söyledi.
Alabama eyaletinin Selma şehrinde konuşan Kamala Harris, “Ve Gazze'deki acıların boyutu göz önüne alındığında derhal ateşkes sağlanmalı" dedi. Ateşkes çağrısı alkışlarla kesilen Harris, devamında “En azından şu an masada olan gelecek 6 hafta için" diye konuştu.
ABD'nin iki numarasının konuşmasında Washington'ın aylardır yinelediği tezler de vardı. Kamala Harris 2007'den bu yana Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas'ın ortadan kaldırılması gerektiğini savundu.
Çatışmalara altı haftalık ara verilmesini öngören ateşkeste rehine takası, İsrail işgal askerlerinin Gazze'den çekilmesi ve Akdeniz kıyı şeridine daha fazla insani yardım gibi başlıklar hayati önemde. Hamas, İsrail askerlerinin çekilmesini ateşkes için şart koşuyor.