Libya’da ateşkes imzası

Cenevre’deki 5+5 Ortak Askeri Komite toplantılarının 4. turunda, Libya’da savaşan iki taraf olan, Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bağlı askeri güçler ve Halife Hafter heyetleri (LNA) arasında ateşkes anlaşması imzalandı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Libya Özel Temsilci Vekili Stephanie Williams, varılan kalıcı ateşkes anlaşmasının gereği ülkedeki tüm paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların bugünden (dün) itibaren en fazla üç ay içinde tüm Libya topraklarından ayrılacağını bildirdi. Williams, anlaşmayı “Libya halkı için önemli bir umut işareti” olarak değerlendirdi.

Libyalı gazetecilerin de video konferans yöntemiyle katıldığı BM Cenevre Ofisi’ndeki basın toplantısında Williams, “Bugün Libya halkı için güzel bir gün. Bu (dün) sabah saat 11.15’te, BM Cenevre Ofisi’nde Ortak Askeri Komite toplantılarının Libyalı iki delegasyonu, derhal geçerli olmak üzere ülke genelinde tam ve kalıcı bir ateşkes anlaşması imzaladı” dedi. Williams, ateşkes anlaşmasının BM’nin himayesi altında imzalandığını ve BM’nin de anlaşmaya “şahit” olarak imza attığını belirtti.

Çatışmalar nedeniyle çok sayıda Libyalı ülke içinde göç etmek zorunda kalmış ve Libya, Afrika’dan Avrupa’ya göçlerin transit noktası haline gelmişti. BM elçisi Williams, göç etmiş insanların ateşkes sayesinde evlerine dönebileceklerini söyledi.

Diğer anlaşmalar askıda

Bu anlaşmanın ayrıca BM Genel Sekreteri’nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle yaptığı küresel ateşkes çağrısına cevap niteliği taşıdığını ifade eden Williams, “Taraflar, cephedeki tüm askeri birliklerin ve silahlı grupların kamplarına dönmeleri konusunda anlaştılar. Buna, tüm paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların bugünden itibaren en fazla üç ay içinde tüm Libya topraklarından, karadan, havadan ve denizden ayrılması eşlik edecek. Ateşkes, BM tarafından belirlenmiş terörist gruplar için geçerli değil” dedi.

Anlaşmanın yeni birleşik hükümet görevlerini üstlenene kadar derhal yürürlüğe gireceğini belirten Williams, “Libya içindeki eğitimle ilgili tüm askeri anlaşmalar askıya alınacak ve eğitim ekipleri ülkeyi terk edecek” dedi. Williams, anlaşmaya göre, ülkedeki bazı bölgelerin “askeri birimlerden ve silahlı gruplardan temizlenmesini sağlayacak ve özel düzenlemeler önerecek ve uygulayacak” ortak bir polis operasyon merkezi kurulacağını aktardı. Tarafların, 5+5 Ortak Askeri Komite’ye bağlı olacak “ortak sınırlı askeri kuvvet” oluşturmayı da kabul ettiğini açıklayan Williams, “Trablus’tan Bingazi’ye ilk uçuşun gerçekleştirildiğini ve bu iki şehir arasındaki düzenli seferlerin yeniden başladığını not ediyorum” dedi.

Libya’da BM’nin tanıdığı UMH hükümeti, başkent Trablus ve Libya’nın batısındaki bölgeleri kontrol altında tutuyor. Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu (LUO) ise Bingazi merkezli doğu bölgesini denetimi altında tutuyor.

‘Gecikmeden uygulansın’

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Libya’daki ateşkes kararının barış ile istikrar için önemli bir adım olduğunu belirterek, tüm taraflara ve bölgesel aktörlere ateşkesi gecikmeksizin uygulama çağrısı yaptı. Uluslararası topluma da Libyalı taraflara ateşkesin uygulanması konusunda destek vermeleri çağrısı yapan Guterres, söz konusu desteğin BM Güvenlik Konseyi’nin silah ambargosu kararlarını koşulsuz uygulamayı gerektirdiğini söyledi.

Libya Başbakanı Fayiz es-Serrac da, ateşkes anlaşmasının “siyasi müzakerelerin başarıya ulaşmasına vesile olması” temennisinde bulundu.