31.08.2021 - 07:00 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER
Afganistan’ın başkenti Kabil’de, ABD askerinin çekilme tarihi olan 31 Ağustos öncesinde dün yine korku dolu anlar yaşandı. Dün, Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı yine bir saldırı girişimine tanık olurken, havaalanı yakınlarındaki bir mahalleye 5 roket düştüğü bildirildi. Afgan medyası, bir araçtan Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’na doğru 5 roket atışı yapıldığını duyurdu.
Afgan medyası, roketlerin bir aracın arkasına yerleştirilmiş bir düzenekten atıldığını, Kabil’in farklı noktalarına da roketler düştüğünü bildirdi. Görgü tanıklarının ifadesine göre, atılan roketler başkentin Salim Karwan Mahallesi’ne de isabet etti. Büyük patlama seslerinin ardından çok sayıda silah sesinin duyulduğunu ifade eden görgü tanıkları, insanların kaçıştığını söyledi.
ABD hava savunma sistemi, Afganistan’dan tahliye operasyonlarının sürdüğü havaalanına fırlatılan beş roketi etkisiz hale getirdi. Roketler, havaalanındaki savunma sistemi tarafından etkisiz hale getirilirken, roketlerin fırlatıldığı araçsa vuruldu.
Bununla birlikte saldırıyı üstlenen terör örgütü DAEŞ-Horasan, eylemin başarılı olduğunu savundu. DAEŞ’in açıklamasında, “hilafetin askerlerinin Kabil havaalanını 6 Katyuşa roketi ile hedef aldığı” belirtildi. Reuters haber ajansına bilgi veren ABD’li bir yetkili, havalimanına yönelik roket saldırısında ABD’li personelin zarar görmediğini söyledi. Tahliyelerin bugün sona ermesi beklenirken, bölgedeki terör tehdidinin devam ettiği ifade ediliyor. Havaalanına yönelik saldırı girişimleri tahliyeleri büyük oranda aksatıyor. Perşembe günü Kabil Havalimanı yakınlarında düzenlenen intihar saldırılarında, aralarında 13 Amerikan askerinin de olduğu 170 kişi hayatını kaybetmişti.
ABD çekilme sürecini tamamladı
ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Kenneth McKenzie, Pentagon’da yaptığı açıklamada, ABD güçlerinin Afganistan’dan çekilme sürecinin dün tamamlandığını duyurdu. Afganistan’daki tüm askeri faaliyetlerinin tamamlandığını açıklayan McKenzie, “Son C-17 uçağı 30 Ağustos’ta ABD Doğu Yakası saatiyle 15.29’da Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’ndan havalandı” dedi. 18 günlük çekilme sürecinde 123 bin kişiyi tahliye ettiklerini söyleyen McKenzie, roketsavarların yanı sıra 90’dan fazla zırhlı araç ve 73 hava aracını kullanılamaz hale getirip Kabil Hamid Karzai Havalimanı’nda bıraktıklarını kaydetti.
ABD saldırısında ‘siviller öldü’
Pazar günü ABD’nin Afganistan’da insansız hava aracıyla düzenlediği ve intihar saldırganlarını hedef alan saldırısında sivillerin de hayatını kaybettiği ifade ediliyor. Ailenin saldırıdan sağ kurtulan yakınlarının CNN ve BBC gibi kuruluşlara yaptığı açıklamalara göre, ailenin evinin önüne park edilmiş haldeki araç havaya uçtuğunda, aralarında 6 çocuğun da bulunduğu 10 kişi hayatını kaybetti. Yakınları, kurbanların hiçbirinin DAEŞ bağlantılı olmadığını ifade ediyor. ABD ordusu, en az bir kişinin bulunduğu aracın, DAEŞ-Horasan terör örgütü bağlantılı olduğunu belirtmiş ve saldırının ardından yakındaki insanların zarar görmüş olabileceğini söylemişti. ABD Merkez Komutanlığı, olayla ilgili bilgilerin incelendiğini ancak 10 kişinin nasıl öldüğünün henüz net olmadığını açıkladı. Pentagon Sözcüsü John Kirby de olayla ilgili “Sivil kayıpları olduğuna ilişkin haberlere karşı çıkacak bir pozisyonda değiliz. Şu anda durumu değerlendiriyoruz” dedi.
‘Müzakerelere Türkiye ve Katar yardım edecek’
Kanada’nın, Afganistan’daki Kanada vatandaşları ve Afgan mültecilerin güvenli tahliyesi için Taliban yetkilileriyle pazarlık yapacağı açıklandı. Dışişleri Bakanı Marc Garneau, Taliban ile yapacakları müzakerelere Katar ve Türkiye’nin de yardım edeceğini belirtti.
Garneau, ekonomik yardımın Kanada’nın Taliban’a karşı kozu olduğunu belirterek, bu ülkeden tahliye olmayı bekleyenlerin güvenli çıkışını sağlamak amacıyla bu yardımları da koz olarak kullanacaklarını söyledi. Taliban ile müzakerelerdeki ana öncelikli taleplerinin, ülke dışına çıkmak isteyen Afganların güvenli geçişine izin verilmesi olduğunu ifade eden Bakan Garneau, “Buna nasıl tepki vereceklerini bilmiyoruz” ifadesini kullandı.
Açıklamasında, Taliban’la yapacakları müzakerelere Katar ve Türkiye’nin yardım edeceğini belirten Kanada Dışişleri Bakanı Garneau, ikinci önceliklerinin, Kabil’deki havaalanının açık tutulması olacağını kaydetti.
Öte yandan aralarında Türkiye, ABD, İngiltere’nin yanı sıra NATO ve AB gibi uluslararası kuruluşların yer aldığı 100’e yakın ülke, yaptığı ortak açıklamada Taliban’ın Afganistan’dan ayrılmak isteyenlerin ülkeden çıkışına müsaade edeceğine dair garanti verdiği belirtildi.
‘Demokrasi empoze edilmez’
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Afganistan’da yaşanan son gelişmelerden çıkardığı en önemli dersin “Silahla demokrasinin dayatılamayacağı” olduğunu açıkladı. Amerika’nın Sesi internet sitesinin haberine göre Macron, “Libya ve Afganistan bize gösterdi ki; demokrasiyi veya hükümeti dışarıdan empoze edemezsiniz” ifadesini kullandı. Macron, ABD yönetimi Afganistan’ın ardından Irak’tan çekilme kararı alsa bile Fransa’nın Irak’tan çekilmeyeceğini de vurguladı.
Kadın muhabir gitti...
Afganistan’da kontrolü ele geçiren Taliban, Kabil’e girdiği ilk günlerde bir temsilcisini Afgan kadın muhabirin sunduğu bir programa göndermiş ve herkesi şaşırtmıştı. TOLO News kanalında çalışan ve kısa sürede tüm dünyada ses getiren o mülakatı yapan Beheshta Arghand’ın, kısa süre önce ülkeyi terk ettiği ortaya çıktı. CNN International ekibine konuşan Arghand, “Ülkeyi terk ettim çünkü milyonlarca insan gibi ben de Taliban’dan korkuyorum” ifadelerini kullandı. Taliban’ın sözlerini tutması durumunda ülkesine dönebileceğini belirten Arghand “Durum düzelirse ülkeme geri döneceğim ve ülkem için, halkım için çalışacağım” dedi.
BM’den Kabil havalimanı yeniden açılmalı kararı
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin ardından Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nın yeniden açılmasını talep eden kararı kabul etti. Kararda, “Kabil havalimanının ve çevresinin hızlı ve güvenli bir şekilde yeniden açılmasını sağlamak için her türlü çaba gösterilmeli” ifadesi kullanıldı.
Penşir’de askeri hazırlık devam ediyor
Afganistan’da henüz Taliban’ın eline geçmeyen Penşir Vadisi’nde askeri hazırlıklar sürüyor. Üç tarafı Taliban askerleri tarafından çevrilen Penşir’de Ahmed Şah Mesud’un oğlu Ahmed Mesud’a bağlı birlikler, burada sık sık askeri eğitimler yaparak olası bir çatışma için hazırlıklarını sürdürüyor. Öte yandan söz konusu silahlı birliklerin elindeki teçhizatın büyük oranda Sovyetler döneminden kalma ve çok eski olduğu göze çarpıyor.
SAS komandoları kalmaya gönüllü
İngiltere Ordusu’na bağlı özel SAS komandolarından bir grubun, Afganistan’da bombalı saldırı sonucu öldürülen 13 ABD askerinin intikamını almak için bu ülkede kalmaya gönüllü olduğu ileri sürüldü. İngiliz basınına yansıyan haberlerde, “Cesaret Eden Kazanır” adlı birliğe bağlı 40 SAS komandosunun, Afganistan’da kalmayı istediği, söz konusu müfreze için Afganistan-Pakistan sınırında bir üs kurulmasının beklendiği kaydedildi.
DAEŞ-Horasan örgütüne karşı gizli saldırılar düzenleyecek komandoların bulunacağı üssün, sadece İngiltere değil ABD özel kuvvetleri tarafından da kullanılacağı öne sürüldü. Üste, 2011’de El-Kaide örgütünün lideri Usame Bin Ladin’i öldüren ABD deniz komandolarından oluşan bir birliğin de yer alması bekleniyor. Haberlerde, üsteki askerlerin, insansız hava araçlarının yanı sıra ABD ve İngiliz saldırı uçaklarıyla destekleneceği de aktarıldı.
İngiliz dış istihbarat servisi MI6’nın da Taliban’la gizli görüşmeler yaptığı da öne sürüldü.