Irak’ta siyasi kriz derinleşti

Irak’ta Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in İran’a yakın Bina Koalisyonu’nun başbakan adayına hükümeti kurma teklifinde bulunmaması ve görevinden istifaya hazır olduğunu söylemesi ülkede haftalardır süren siyasi krizi daha da büyüttü. Cumhurbaşkanı Salih, önceki gün meclise gönderdiği yazıda Bina Koalisyonu’nun başbakan adayı Basra Valisi Esad İdani’ye hükümeti kurma teklifinde bulunmayacağını açıklamıştı. Salih, ayrıca üzerindeki siyasi baskılardan da söz ederek, bu durumun devam etmesi halinde görevini bırakmaya hazır olduğu mesajını vermişti.

Bu gelişmelerin ardından Bina Koalisyonu da yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Salih’in, Meclis’teki en büyük koalisyon oldukları halde başbakan adayı olarak gösterdikleri Basra Valisi Esad İdani’ye hükümeti kurma görevi vermeyerek Anayasa’ya aykırı davrandığı ve Cumhurbaşkanlığı yeminini bozduğu” savunuldu. Açıklamada ayrıca, Irak Meclisi’ne “Salih hakkında, görevden alınmasına yönelik yasal işlem başlatılması” çağrısı yapıldı.

Öte yandan Şii milis gücü Ketaib-i Hizbullah, Cumhurbaşkanı Salih’in bu hareketiyle anayasa ihlalinde bulunduğunu ve ülkeyi yeni Amerikan işgaliyle karşı karşıya bırakmak istediğini savundu. Milis gruptan yapılan yazılı açıklamada, “Siyasi gruplar, Anayasayı ihlal eden Cumhurbaşkanına karşı tavır almalı. Ülkeye Amerikancı politikalar empoze edilemez” ifadesi kullanıldı.

Sadr destek verdi

Berhem Salih’in ülkedeki siyaset gündeminin birinci sırasına yerleşen ve yeni bir tartışma başlatan hamlesinden sonra Necef merkezli Şii dini merci Ayetullah Ali es-Sistani’nin ofisinden yapılan açıklamada, dini mercinin cuma hutbesi sonrası “siyasi mesajı” olmayacağı bildirildi. Gösteriler başladığından bu yana her cuma hutbesinde kamuoyuna “siyasi mesajı” da okunan Sistani’nin bu kararı ise dikkati çekti.
Bununla birlikte Berhem Salih’in hamlesinin ardından sosyal medya hesabından yazılı açıklama yapan Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ise Cumhurbaşkanı’na partili adayı (İdani) kabul etmemesinden dolayı teşekkür etti ve başbakanlık için üç isim önerdi. Muhabarat Dairesi Başkanı olan Mustafa Kazimi’yi birinci sıraya yerleştiren Sadr, yargıç Rahim Ugeyli ile bağımsız ve laik kimliğiyle bilinen Milletvekili Faik Şeyh Ali’yi de listesine ekledi.

Irak’ta Şii milis gücü Haşdi Şabi’nin siyasi ayağı Bedir ve Sadikun Grubu ile eski Başbakan Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu ve Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi’nin öncülüğündeki Sünni Güçler Birliği Koalisyonundan oluşan Bina Koalisyonu, meclisin en büyük grubu olduğunu savunuyor. Ancak, Cumhurbaşkanı Salih meclisin en büyük koalisyonu hakkında net bilgi olmadığı sonucuna varıldığını aktarmıştı. Halkın tepki göstereceği bir adaya görevi vermeyi kabul etmeyen Salih istifa sinyali vermiş ve memleketi Süleymaniye’ye gitmişti. Kaynaklar Salih’in orada istifasını açıklayabileceğini ifade ediyor.